موزه ها دارای شگفتی های خاصی هستند آنها اشیایی را به ما نشان می دهند که در زمان خود زیاد با ارزش نبوده اند اما اکنون بخاطر قدمت و تاریخشان بسیار جایگاه بالایی دارند.
عمارت سالار سعید یا موزه سنندج از مکان هایی است که حتما باید دیده شوند معمولا افراد اصیل و دارای فرهنگ بالا از اولین مکان هایی که برای بازدید از یک شهر انتخاب می کنند موزه ی آن شهر است در موزه ها انسان تاریخ را ورق می زند و به قدمت و فرهنگ مردم آن مناطق پی می برد.
این موزه در مرکز شهر سنندج واقع شده است و به نوعی یک عمارت زیباست که به موزه تبدیل شده است و میزبان سفالگری ها،اشیا فلزی،جواهرات،حتی اسکلت انسان و کتیبه هم هست که بسیاری از آنها از کردستان و شهرهایی مانند ری،کاشان،نیشابور است.
تاریخچه عمارت سالار سعید
این عمارت توسط ملا لطف الله شیخ الاسلام در دوران قاجار ساخته شد که پس از فوتش توسط مالکان آن یعنی نوه هایش به دو بخش جداگانه تغییر کرد و جدا از هم به فروش رسید.
بخش بیرونی به مالکیت عبدالحمید خان سنندجی(سالار سعید) و بخش درونی به مالکیت خانواده حبیبی درآمد بخش بیرونی عمارت شامل يك حياط بزرگ و ساختمانی دو طبقه با تالار تشريفات و زیر زمین و انبار و یک حوض بزرگ و زیبا با دو آبنما که نشان از معماری دوران قاجار را می دهد تشکیل شده است.
البته «سالار سعید»بخش خودش را یعنی بخش بیرونی را به مالکیت اداره فرهنگ در آورد در سال 1136 و تا سال ۱۳۵۱ این بخش در اختیار اداره فرهنگ بود و اداره فرهنگ از آن در گونه های مختلف استفاده می کرد مانند: خانه پیشاهنگان، کتابخانه و مکانی برای کسب دانش.
در همین سال وزارت فرهنگ و هنر بنا را برای ساخت موزه به اختیار خود در آورد و پس از ترمیم و آماده کردن در مهر ماه ۱۳۵۴ با نام موزه سنندج افتتاح شد.
و اما بخش اندرونی تا سال ۱۳۷۱ در مالکیت خانواده حبیبی بود تا اینکه به مالکیت میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان درآمد.
ورودی موزه بسیار زیباست حیاط آن با یک حوض بسیار زیبا و با سه آب نما تزئین شده است موزه دارای یک درب ورود و یک درب خروج است.
که در سمت چپ و راست به ترتیب قرار گرفته اند داخل موزه که بشوید متوجه خواهید شد که موزه از بخش های مختلفی تشکیل شده است بیشتر موزه دارای نمایی زیبا از رنگ های مختلف است و این دلیل شیشه های رنگی است که با نور خورشید به داخل بنا رنگ خاصی داده اند. در موزه نباید با فلش عکس گرفت و از دست زدن به ویترین ها جدا خودداری کنید از راهنمای موزه می توانید کمک بگیرید و رئیس موزه هم اتاقش در طبقه ی بالا قرار دارد.
بخش پیش از تاریخ
این بخش در راهرو ورودی و یکی از اتاق های جنب سالن اصلی است که اگر از درب ورود به موزه وارد شوید اول با این بخش از موزه طرف هستید.
در بخش پیش از تاریخ مجموعه ای ظروف سفالی نگه داری می شود که از استان کردستان کشف شده اند مخصوصا شهرستان بانه تعدادی از ظروف نیز مربوط به شهرستان کنگاور(استان کرمانشاه) هستند. در میان اشیا این بخش پیه سوزهای کشف شده از بانه بسیار قابل توجه هستند.
بخش عص‍ر تاریخ
اشیا دوران تاریخی بیشترین اشیا موزه هستند. سالن اصلی(طبقه اول) یکی از اتاق‌های جنب سالن و راهرو خروجی به نمایش این اشیا اختصاص یافته است.
که مهم ترین آنها اشیا کشف شده از تپه ی زیویه تاریخی ترین تپه استان است. اشیا تپه زیویه عبارتند از، اشیا طلایی: شامل ظروف سفالی منحصر بفرد و بسیار زیبا با رنگ های قرمز،خاکستری و نخودی(که زیباترین آنها تنگ کوچک لعابدار منقوشی است که لعاب آن فیروزه‌ای و سفید و زرد بوده و نقش گل‌هایش به شکل گلچه است) همراه با بسیاری زیورآلات.
اشیا مفرغی
شامل قطعه های تصویری از شکار ها و نبردها،نقش هایی اساطیری،سوزن دوخت انواع تبر از جنس مفرغ،حلقه،سر پیکان های جنگی و ظروف مفرغی و حتی گل های رز.
اشیا سنگی
شامل حلقه، سردوک و مهره علاوه بر اشیا زیویه مجموعه‌ای از اشیای فلزی و سفالی دیگر شامل انواع خنجر و سرنیزه جنگی،حلقه های مختلف،مجسمه های تراشیده شده ی کوچک و ظروف سفالی اند با اشکال مختلف و بعضی از آنها با نقوش کنده شده یا ترسیم شده به رنگ خاکستری و قرمز و نخودی هستند و همچنین ظروف شیشه‌ای شامل عطردان ها و پیاله ها که محل کشف دقیق شان معلوم نیست ،قسمت دیگری از اشیای بخش دوران تاریخی، خمره‌های سفالی اند با رنگ نخودی که اصطلاحاً به آنها خمره‌های تدفینی می گویند.
این خمره‌ها به علت حجم بزرگشان در فضای باز موزه نگهداری می‌شوند و در حیاط هم دیده می شوند و تعدادی از آنها که کوچک‌تر هستند در فضای داخلی موزه جای داده شده اند و دیگر اشیای این بخش اشیایی هستند که از حفاری‌های غار کرفتو به دست آمدند و بعضی از آنها را می توان با کشفیات بزرگ تپه ی زیویه هم مقایسه کرد.
بخش دوران اسلامی
این بخش در طبقه ی دوم قرار دارد و خود به دو بخش اشیای سفالی و فلزی تقسیم شده است. در سالن سفال اشیای زیبایی از هنر سفالگری هنرمندان دوره اسلامی نگهداری می‌شود این اشیا که عبارتند از تنگ، کاسه، قدح، بشقاب و مجسمه و ریتون که به طرز استادانه‌ای ساخته شده و با لعاب و نقوش و خطوط تزئین یافته‌اند بخش بسیار کمی از اشیا ازآن کردستان است و بیشتر آنها مربوط به شهر های دیگر و مخصوصاً ری، کاشان و نیشابور هستند. در قسمت اشیای فلزی انواع پیه سوز،بادیه تنگ،کاسه،سینی سنگابه و دیگچه قرار گرفته اند.
بخش نمایش موقت
این بخش در زیر زمین بنا قرار گرفته که می توان در حیاط، درب ورود را دید و اکنون به نمایش هنری خارجی اختصاص یافته و اشیای مهم آن را می توان مجسمه های برنزی و ظروف شیشه ای دانست اشیای این بخش بر مبنای برنامه های موزه تغییر می کنند علاوه بر تمام این ها کتیبه و سنگ نوشته و سنگ قبر در فضای باز موزه نگه داری می شوند.
آدرس
“خیابان امام، کوچه حبیبی” اگر به میدان انقلاب رسیدید با کمی بالا رفتن از خیابان امام موزه را خواهید یافت، روبروی موزه خانه ی کرد قرار گرفته که فاصله ی بسیار کمی از هم دارند و اگر به موزه سر زدید حتما از عمارت آصف یا همان خانه کرد و مسجد دارالاحسان و عمارت مشیر دیوان هم دیدن کنید این بنا ها نزدیک هم قرار دارند.
