قَهاوَند شهری در استان همدان ایران است. قهاوَند مرکز بخش شرا شهرستان همدان است. از روستاهای بزرگ بخش قهاوند میتوان به روستای کوزره اشاره کرد. اکثر ساکنان این شهر به کشاورزی و کامیونداری مشغولند و بیشترین محصولات کشاورزی این روستا میباشد. زبان اهالی در کل منطقه بخش شرا به مرکزیت قهاوند زبان ترکی آذربایجانی میباشد.
این منطقه جزو یکی از بهترین مناطق کشاورزی و خوش آب و هوا و دارای باغ های بزرگ انگور در استان همدان بوده که به دلیل احداث بزرگترین نیروگاه برق غرب کشور و چاه های غیر قانونی زیاد و عدم کنترل آن ، سطح آبهای زیرزمینی فروکش کرده وطی چند سال به کویر بدل گشته ، در حال حاضر منطقه شراء به کویر همدان و تنها کویر شور زار غرب کشور تبدیل شده. اکثر ساکنان آن به کشاورزی مشغولند و بیشترین محصولات کشاورزی منطقه(گندم، یونجه ، جو، هندوانهوچغندرقند) میباشد. زمینهای آبی بخش قهاوند همدان 34درصد زمینهای این استان را به خود اختصاص دادهاند.میزان تولید محصولات زراعی شراء بطور متوسط سالانه 169هزار تن و محصولات باغی 3 هزار تن می باشد. محصولات زراعی بخش قهاوند 30درصد تولیدات شهرستان همدان را به خود اختصاص داده است. محصولات عمده قهاوند ،گندم آبی با سطح کشت 10هزار و 747هکتار و تولید بیش از 25هزار تن گندم و جو دیم با سطح زیر کشت 19هزار هکتار وعملکرد یکهزار تن است. بخش قهاوند یکی از تولیدکنندگان اقلام معروف بذر یونجه در کشور است که هرسال با تولید 702تن بذر یونجه توانسته جایگاه مناسبی را در کشور به خود اختصاص دهد.
قهاوند در لغت نامه دهخدا:
قهاوند. [ ق َ وَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان شراء بخش رزن شهرستان همدان ، سکنه ٔ آن 614 تن . آب آن از قنات . محصول آن لبنیات ، حبوب و شغل اهالی آنجا زراعت وگله داری است . راه مالرو دارد و در تابستان اتومبیل از آن میتوان برد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
مکان های دیدنی قهاوند
روستای کوزره
روستای کوزره مرکز دهستان شوردشت از توابع بخش قهاوند شهرستان همدان است. کوزره در یک منطقه هموار واقع شده است که از طرف غرب توسط کوه های زاگرس محدود می شود. بلندترین قله این رشته کوه ” قزل داغ” است . اقتصاد کوزره بر پایه کشاورزی ودامپروری است.
روستای بوبوک آباد
یکی از روستاهای قهاوند که تقریبا” با قهاوند حدود ۳ کیلومتر و حدود ۴۵ کیلومتر با همدا ن فاصله دارد . شغل مردم روستا از کشاورزی و دامداری تامین می شودو در این روستا محصولاتی چون گندم و جو کشت می شود و تعدادی از اهالی روستا هم به پرورش گوسفند مشغولند روستای بوبوک آباد سرزمین بزرگانی چون حضرت آیت الله صابری بوبوک آبادی است به روستای بوبوک آباد روستای بویوک آباد هم می گفتند که به علت بزرگی این روستا در گذشته بوده است.
روستای گنبد چای
یکی از روستاهای تابعه قهاوند است و این روستا با قهاوند حدود ۲۵ کیلومتر و با همدان حدود ۳۵ کیلومتر فاصله دارد. بیشترین منابع در آمدی آنها از طریق دامداری و کشاورزی است. دامداران این روستا بیشتر به پرورش گوسفند مشغول هستند. البته تعدادی از دامداران خوب این روستا هستند که به پرورش گاو مشغول هستند. کشاورزان این روستا بیشتر محصولاتی مثل گندم وجو به صورت دیم می کارند. در این روستا یک سد خاکی وجوددارد که آب این سد می تواند به سفره های زیرزمینی روستای گنبد چای کمک کند .این روستا بسیار زیبا و دیدنی است و خصوصا” با توجه به سد خاکی که در این روستا وجود دارد. شما می توانید اوقات خوب و خوشی را در این روستا سپری کنید .
روستای عبدالرحیم
این روستا درجنوب شرقی استان با فاصله ۵۵كیلومتری ازمركزیت استان یعنی شهرهمدان ودرقسمت جنوبی شهر قهاوند بافاصله ۳۳كیلومتری واقع گردیده است.گویش وزبان محلی مردم این روستازبان شیرین ترکی است. اهالی این روستا به شغل پرمشقت كشاورزی ودامپروری مشغول هستدوبه حتم وبدون اغراق میتوان گفت این روستا یكی ازقطب های مهم كشاورزی استان درعرصه تولید علوفه وگندم به شمار میرود.
روستای هیزج
غار هیزج یکی دیگر از جاذبه های گردشگری همدان است .روستای هیزج در ۸ کیلومتری شهر قهاوند قرار گرفته و دارای سرابی بزرگ است. در غرب سراب درهای کم عمق وجود دارد که به فاصه حدود یک کیلومتر از ابتدای آن و دامنه جنوبی دره، دیواری سنگ چین و مخروبه نمایان است. دهانه غار داخل این حصار سنگ چین قرار گرفته است.این غار در قریه هیزج، كه با قلعه جوق در حدود ۶ كیلومتر فاصله دارد، در كناره شمالی كوه قوزی قشلاق واقع شده است و در زبان محلی زاغه دره سی گفته میشود.
در حال حاضر از این غار بهرهبرداری خاصی نمیشوداین غار برای مدتها سکونتگاه انسانها بوده است. خرده سفالهای بر جای مانده از دورههای گذشته شاهدی بر این مدعا هستند و بر ارزشهای باستان شناسی غار میافزایند. از این رو غار برای کاوشهای باستان شناسی و بازدید علاقه مندان مناسب است.