بهترین غذاهای سنتی و محلی ارومیه کدامند؟

شهرستان ارومیه مرکز استان چکمه‌ای شکل آذربایجان غربی در شمال غرب ایران واقع‌شده است و اکنون به‌عنوان یکی از زیباترین شهرهای ایران به شمار می‌رود. این شهر به علت وجود بناهای تاریخی که هرکدام بخشی از تاریخ را با خود به دوش می‌کشد یکی از جاذبه‌های توریستی این شهر است و همچنین به خاطر داشتن آب‌وهوای مدیترانه‌ای و چهارفصل بودنش و غنی بودن از غذاهای متنوع هرساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. برای آشنایی بیشتر با غذاهای شهرستان ارومیه با ما همراه شوید.

گشنیز کباب

گشنیز کباب از کباب های مجلسی آذری است و از غذا های سنتی ارومیه به شمار می‌آید. اصالت آن متعلق به ترک‌های ارومیه است. این کباب عالی پرطرفدار است و دراصل، یک نوع کوفته‌ی سنتی آذری محسوب می‌شود که از ترکیب سبزی مخصوص این کوفته که عمده‌ی آن گشنیز است به همراه گوشت‌چرخ کرده تهیه می شود. طرز تهیه گشنیز کباب خیلی سخت نیست. پیاز، لپه، تخم مرغ و لیموی خشک از دیگر مواد لازم برای تهیه این خوراک خوشمزه هستند. لپه‌ها را دو ساعتی خیس کنید، بعد آن‌ها را به همراه گوشت چرخ کرده تفت بدهید و با اضافه نمودن زردچوبه و سایر ادویه‌جات مورد نظر، مایه کوفته را آماده کنید. در مرحله آخر گشنیز را هم به این مایه اضافه می‌کنید. خوب که تفت خوردند، دوتا تخم مرغ درآن بشکنید و خوب هم بزنید. مایه‌ی کوفته حالا حاضر حاضر است. کم‌کم از مایه بردارید و به اندازه گردو، قلقلی کنید و یکبار دیگر کوفته‌های قلقلی را در تابه با روغن مخصوص سرخ کردنی سرخشان کنید. گشنیز کباب آماده است.

آش دوغ (ایران آشی)

استان آذربایجان غربی که از خوش آب و هواترین استان‌های کشور ایران به شمار می‌رود ازجمله استان‌هایی است که آش دوغ آن شهرت فراوان دارد و از گذشته‌های دور تا به امروز باب میل مهمانان بومی و غیربومی این استان بوده است و طرفدار خاص خود را دارد. مواد اولیه‌ای که برای درست کردن این آش بسیار لذیذ به کار می‌رود دوغ، برنج، جعفری، شوید، نخود، تره است اما مهم‌تر آنکه سیر قسمت عمده تشکیل‌دهنده این آش دوغ محسوب می‌شود و هر کس با توجه به ذائقه‌اش می‌تواند از آن استفاده کند.

گوزلَمه

گوزلمه یکی از غذاهای سنتی ارومیه است که مردم در این شهر، زیاد درستش می‌کنند. «گوزلمه»، غذای بسیار ساده‌ای است که طعم خیلی خوبی هم دارد. «گوزلمه» در زبان ترکی به معنی «غذای حاضری» است، چون گوزلمه درواقع یک فست فود خانگی است و خیلی هم زود طبخ می‌شود. برای طبخ این غذا تخم‌مرغ‌ها را نیمرو می‌کنیم و بعد ماست را در تابه‌ای دیگر به همراه کمی آب برای پنج دقیقه به‌هم می‌زنیم تا بافت نرمی پیدا کند. بعد ماست را با تخم‌مرغ‌ها قاطی می‌کنیم و به همراه کمی سیرداغ سرو می‌کنیم. این غذا به خاطر سرعت بالای تهیه‌اش در بین خانواده‌هایی که هردوی والدین شاغلند بسیار محبوب است.

 گیزاتما

یکی از غذاهای سنتی خوشمزه سرخ‌کردنی دیگر ارومیه که می‌تواند نظر شمارا به خود جذب کند، گیزاتما است. گیزاتما در زبان ترکی به معنی سرخ‌کردنی است، که ترکیبی از بادمجان، کدو، سیب‌زمینی، سیر، گوجه را در خود جای‌داده است. برخی از طرفداران گیزاتما، هویج را نیز به آن اضافه می‌کنند و از ترکیب شدن آن با سس واقعاً طعم بسیار لذیذی را از خود در ذهن شما برجای می‌گذارد.

اورمیه خورشته

این غذا که درمیان فارسی‌زبانها ارومیه خورش هم نامیده می‌شود، بسیار شبیه به همان خوراک لوبیا چیتی است که همه جا خوردنش مرسوم است اما تفاوت‌هایی هم دارد. مثلا اینکه معمولا آن را با آبقوره کمی ترش می‌خورند. طرز تهیه ارومیه خورشته، ساده است. برای درست کردنش بهتر است که از شب قبل لوبیا چیتی را خیس کرده باشید. سایر موارد درست شبیه طبخ خوراک لوبیا چیتی است. اول پیاز را سرخ می‌کنیم، بعد گوشت‌های قیمه‌قیمه شده را همراهش تفت می‌دهیم. در مرحله بعد، آب و لوبیا را اضافه می‌کنیم و در زودپز را می‌بندیم. در تابه‌ای جداگانه اما، باید رب گوجه را با زعفران آب کرده تفت بدهیم و در آخرین مرحله بعد از اینکه سوت زودپز شروع به سوت‌زدن کرد، با احتیاط در زودپز را برمی‌داریم و رب گوجه و زعفران را به آن اضافه می‌کنیم. بعضی دوست دارند در این غذا سیب‌زمینی‌های نگینی خورد شده هم بریزند. فلفل قرمز هم ادویه‌ی مناسب این غذا است. آخرین مرحله درست کردن این  خورشت که از غذا های سنتی ارومیه است سرخ کردن بادمجان می‌باشد که جداگانه سرخ شده و آن را درکنار غذای اصلی سرو می‌کنند که سورپرایز جالبی برای کسانی است که تا حالا این غذا را نخورده‌اند.

دلمه برگ مو

غذایی بسیار لذیذ که با استفاده از برگ درخت انگور (مو) تهیه می‌شود، دلمه است؛ اما ویژگی متمایزی که از دیرباز این دلمه را از دلمه‌های دیگر شهرها جدا کرده است در استفاده کردن از چند نوع سبزی است که به‌صورت خودرو در اطراف شهرهای ارومیه می‌روید و عطر و مزه دلمه را بسیار لذیذ و برای عاشقانش دل‌چسب‌تر می‌کند.

شورجه اورمیه

این غذا یکی از معروف‌ترین غذاهای محلی ارومیه است که نباید از لیست ما جدا بماند. شورجه اورمیه، از ماستِ سفت همراه با تخم‌مرغ و پیاز داغ و گوشت و نشاسته‌ی آردِ ذرت درست می‌شود و آن را می‌توان هم با برنج و هم بدون برنج می‌خورند. برای طبخ این غذا ابتدای مایه ماست سفت را درست می‌کنند که از ماست همراه تخم مرغ و زعفران عمل می‌آید. بعد مایه‌ی گوشت و پیازداغ را به این مخلوط چرب و لذیذ اضافه می‌کنند و بعد از تفت دادن تا سرحد یکدست شدن این‌ها با هم پس از اضافه کردن نمک و فلفل و کمی زردچوبه، غذای شما حاضر است تا آن را همراه با برنج یا نان بربری میل کنید و جای ما را هم خالی کنید.

 آش کلم (یرتخلی یا تورشولی آش)

در زبان آذری به یرتخلی باره باره گفته می‌شود و تورشولی در زبان آذری به معنی ترش است. در این نوع آش سنتی و محلی به دلیل وجود اندکی آب‌غوره مزه ترش احساس می‌شود. پس اگر به غذاهای ترش‌مزه علاقه دارید یرتخلی شهرستان ارومیه را هرگز فراموش نکنید. موادی که برای طبخ این غذا استفاده می‌شود: برنج، کلم‌برگ، رب گوجه، نعناع، بلغور، سماق و آب‌غوره است.

خورشت کنگر

یکی دیگر از خورشت‌های خوشمزه‌ی ارومیه و استان آذربایجان که جزو غذا های سنتی ارومیه است، خورشت کنگر نام دارد که با میوه کنگر درستش می‌کنند.

و اما طرز تهیه خورشت کنگر: برای تهیه این خورشت ابتدا سبزی کنگر را جدا سرخ می‌کنیم (گاهی نعنا و جعفری هم به آن می‌افزایند)، پس از آن، پیاز داغ را با گوشت تفت می‌دهیم تا پیازها طلایی شوند. سپس سبزی و کنگر سرخ شده را اضافه می‌کنیم به گوشتی که خوب با پیاز تفت داده شده است. ادویه و نمک و آب را هم در همین مرحله اضافه می‌کنیم. بعد از سی‌دقیقه جوشیدن رب‌گوجه و لیموی خشک و قوره را هم اضافه می‌کنیم تا خوب با هم بجوشند و یکدست شوند. وقتی خورشت خوب لعاب داد وغلیظ شد غذای ما آماده است. نوش جان و گوارای وجودتان. این خورشت هم در بعضی از بهترین غذاخوری های ارومیه برای گردشگران سرو می‌کنند.