شهر ستان طارم، که مانند نگینی سرسبز است، در استان زنجان قرار دارد. طبیعت این شهر بکر و دست‌نخورده است و با وجود دریاچه‌ها، غارهای طبیعی، آبشارها، روستاهای باستانی و آثار متعدد تاریخی به بهشتی برای گردشگران تبدیل شده.
سفر به شهر طارم به دلیل داشتن طبیعت دلنشین، زمین‌های حاصلخیز و شرایط اقلیمی منحصر‌به‌فرد مانند سفر به هندوستانی در دل ایران است. در ادامه از دیدنی ها، معرفی طارم و جاذبه های گردشگری طارم برایتان بیشتر می گوییم.
این شهرستان در شمال استان واقع شده و با استان‌های گیلان و قزوین و اردبیل همسایه می‌باشد.جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، برابر با ۴۳٬۹۶۴ نفر بوده‌است. مرکز این شهرستان، شهر آب‌بر می‌باشد.
تاریخ شهرستان طارم
شهرستان طارم دارای قدمتی به اندازه تاریخ بشر است و آثار موجود در آن نظیر آتشکده‌ها و قلعه‌های موجود در آن گواه این حقیقت است در دوران قبل از اسلام اقوام مختلف ساکن آن بوده‌اند و به دلیل اینکه در مسیر جاده و کاروان‌های تجاری قرار نگرفته و از حوادث و اتفاقات تاریخی از جمله جنگ‌ها و نزاع‌ها به دور بوده‌است و به ندرت نامی از آن در تاریخ ذکر شده‌است. ناصر خسرو در سفرنامه خود که از طارم نیز عبور کرده‌است به انجیر طارم اشاره کرده و از آب و هوای آن به نیکی یاد کرده‌است.
موقعیت جغرافیایی طارم
شهرستان طارم یکی از شهرستان‌های هشتگانه استان زنجان می‌باشد که در شمال استان واقع گردیده این شهرستان درخرداد ماه سال ۱۳۷۶ به مرکزیت شهر آب‌بر تأسیس گردیده و شامل دوبخش، پنج دهستان و ۱۵۵ آبادی می‌باشد که ۱۰۱ آبادی آن دارای سکنه و مابقی خالی از سکنه می‌باشند.
شهرستان طارم با مساحتی بالغ بر ۲۲۳۵ کیلومتر مربع درمدارهای جغرافیایی ۴۸درجه و ۳۰ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۴ دقیقه طول جغرافیایی از نصف‌النهار گرینویچ و ۳۶ درجه و تا ۳۸ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۱۳ دقیقه عرض شمال از خط استوا قرار گرفته‌است.
شهرستان طارم دارای ناهمواریهای بسیار بوده و رودخانه پرآب و خروشان قزل اوزن، دره عمیقی را در آن ایجاد نموده که ارتفاع کف این رودخانه در گیلوان به کمتر از ۴۰۰ متر از سطح دریا رسیده و طرفین آن رشته کوه‌هایی قرار گرفته که ارتفاع برخی از قلل آن به بیش از ۲۸۰۰ متر بالغ می‌گردد.
گودترین نقطه استان زنجان، یعنی گیلوان واقع در دره قزل اوزن با ارتفاعی معادل ۳۰۰ متر از سطح دریا در این شهرستان واقع شده‌است و شهر آب بر، مرکز شهرستان در ارتفاع ۷۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
عبور رودخانه قزل اوزن به عنوان شاهرگ حیاتی از این شهرستان توانمندیهای کشاورزی را دو چندان نموده و باعث رشد، توسعه و رونق اقتصادی منطقه گردیده، تاحدی که به عنوان قطب کشاورزی مخصوصاً در زمینه تولید محصول زیتون (۴۰٪ زیتون کل کشور) این منطقه را به عنوان منطقه استراتژیک کشاورزی استان معرفی می‌نماید.
زبان و قومیت
اکثر ساکنان منطقه ی طارم به زبان ترکی سخن می گویند، و قومیت ترک اکثریت منطقه را تشکیل می دهد. در طارم مناطقی همچون زرین خانی، کوهگیر، اُرکن کرد، قیطول، کشکور، میر خوند سفلی و علیا دارای اقوام مهاجر کرد و لر هستند، که در نواحی مذکور زندگی می کنند.
گفتنی است از کوچ این اقوام اقوام به منطقه طارم، بیشتر از چند دهه نمی گذرد. گویش تاتی نیز در برخی از روستاهای این منطقه رایج می باشد. مردم روستاهای علی آباد و کپته به زبان تاتی صحبت می کنند. اما در بسیاری از روستاهای منطقه این زبان فراموش شده است.
مهمترین جاذبه های طبیعی منطقه ی طارم
طبیعت بکر و دست نخورده ی منطقه ی طارم که به جهت وجود آب و هوایی مناسب و متنوع ایجاد شده است، امروزه به هندوستان ایران شهرت یافته است. آبشارها، ییلاق ها، یخچال ها و غار شگفت انگیز و نیز کوهپایه های سر سبز و سر به فلک کشیده ی منطقه ی مذکور، این ناحیه را به یکی از مناطق گردشگری پر اهمیت تبدیل نموده است.
وجود اسناد و مدارک تاریخی و نیز نتایج بررسی ها و کاوش های باستان شناسی، تاریخ منطقه را از دوران پارینه سنگی تا عصر حاضر تایید می نماید.
آبشار وزنه سر یکی از جاذبه های گردشگری طارم
روستای وزنه سر از توابع شهر طارم است که در آن دو آبشار با همین نام وجود دارد و منظره‌ای تماشایی را به این منطقه بخشیده‌اند. از ابتدای روستا تا رسیدن به اولین آبشار نزدیک به یک ساعت پیاده‌روی پیش روست و از آبشار اول تا آبشار دوم در حدود سی دقیقه فاصله است، درختان فندق، گردو، تمشک و انگور چشم‌اندازی زیبا و طبیعتی دلنشین را در این منطقه به وجود آورده‌اند.
روستای قوهیجان
قوهیجان روستایی خوش آب‌و‌هوا و کهن است که در شهر طارم قرار دارد و گویش اهالی آن تاتی است. ساکنان این روستا در گذشته از آن به‌عنوان ییلاق استفاده می‌کردند و در زمستان‌ها به روستایی به نام سرخه‌سنگ کوچ می‌کردند. بخش زیادی از این روستا بر اثر زلزله سال ۱۳۶۹ خراب شد و بعداً کمی پایین‌تر از محل قبلی بنا شد. در سراسر این روستا درختان سنجد، به، سیب و فندق مشاهده میشود.
اماکن متبرکه طارم
وجود امامزاده هاشم وعوف(ع)، جعفر(ع) در شهر آب‌بر، سید احمد(ع) در وزنه سر، محمد علی ماهوری(ع) در زاچکان، حیدر(ع) در گیلوان، عبداله(ع) در صومعه بر، محمد باقر(ع) در کله سیران، محمد هاشم(ع) در سرخه میشه، قاسم(ع) در کلوییم، علی(ع) در سرخ آباد، عبداله(ع) در بالاکوه، اسماعیل(ع) در قوهیجان، ابراهیم(ع) و خدیجه(ص) در بندرگاه، ابراهیم(ع) و طاهر(ع) و مرجان(ص) در چمله، محمود(ع) در ارشت، حسن غائب(ع) در چورزق، عبدالرحمان(ع) و نرجس خاتون(ص) در قلات، سلطان سید علی القاضی(ع) در جیش آباد بر غنای فرهنگی، مذهبی این شهرستان افزوده است.
مناظر رویایی روستاها و آبشار ها، وجود درختان گردو، فندق، تمشک و انگور چشم اندازی رویایی و تکرار نشدنی را خلق نموده است، که مورد توجه بسیاری از گردشگران می باشد.
سواحل رودخانه های بالکو، قزل اوزن نیز از دیگر جاذبه های طبیعی منطقه به شمار می آید. از سوغات های منطقه ی طارم هم می توان به زیتون، روغن زیتون، میوه های چهار فصل، صنایع دستی بسیار غنی نظیر قالی، گلیم و جاجیم اشاره نمود.
