مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

اگر به تبریز سفر میکنید و میخواهید بدانید دیدن کدام یک از جاهای دیدنی تبریز در اولویت است و جاهای دیدنی تبریز با آدرس و عکس کجاست؟

شما بهترین مطلب را برای این کار انتخاب کرده اید. تبریز به شهر اولین‌ها شهرت دارد. این شهر با زیبایی‌ها و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری فراوانی که دارد، همواره یکی از برترین مقاصد گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی است.

تبریز شهری تاریخی است که می‌توانید در هر گوشه و کنار آن، جاذبه‌های گردشگری و تاریخی بیابید که شما را مسحور کند.

مقبرةالشعرا تبریز

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

مقبرةالشعرا (آرامگاه شاعران، گورستان سرخاب) یکی از گورستان‌های تاریخی شهر تبریز است که در محلهٔ سرخاب واقع شده است. مقبرةالشعرا هم‌اکنون در پیرامون تکیهٔ حیدر در تقاطع خیابان‌های ثقةالاسلام و عارف و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی قرار دارد. این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مقبرةالشعرا در گذشته با اسامی حظیرةالشعرا، حظیرةالقضاة و قبرستان سرخاب نیز نامیده می‌شد؛ اما گذشت روزگاران و مهم‌تر از آن حوادث طبیعی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده است.

تاریخچه مقبرةالشعرا

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

نام این گورستان در آثار مکتوب پیش از سدهٔ هشتم هجری به‌چشم نمی‌خورد. کتاب لباب‌الالباب تألیف محمد عوفی در سال ۶۱۸ هجری که در آن شرح حالی از شاعران سدهٔ هشتم هجری -همانند خاقانی و فارابی ـ که در مقبرةالشعرا مدفون‌اند- گنجانده شده‌است، نامی از این مکان به‌میان آورده نشده‌است.

قدیمی‌ترین اشاره به این گورستان در کتاب نزهةالقلوب تألیف حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری می‌باشد؛ همچنین در «تاریخ گزیدهٔ مستوفی» تألیف ۷۳۰ هجری نیز به مقبرةالشعرا اشاره شده‌است.
به‌دلیل متروک‌شدن مقبرةالشعرا پس از زمین‌لرزه‌های سال‌های ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری و به دلیل مدفون شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریور ۱۳۵۰ خورشیدی مسابقه‌ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبرةالشعرا توسط روزنامه‌های اطلاعات و کیهان و مجلهٔ یغما برگزار گردید و پس از چندی پیشنهاد «غلام‌رضا فرزان‌مهر» برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هم‌اکنون این بنای یادبود نماد مقبرةالشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می‌شود.

شاعران و بزرگان مدفون در مقبره الشعرا

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

مقبره الشعرا محل دفن بزرگان، شعرا و ادبای زیادی است. گفته می‌شود در این مکان بیش از ۴۰۰ تن از افراد نامی دفن شده‌اند. شاعرانی چون اسدی طوسی، قطران تبریزی، خاقانی شروانی، مجیر الدین بیلقانی، ظهیر الدین فاریابی، شاهپور نیشابوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبريزی، سلمان ساوجی، قطب‌الدين شيرازی، مغربی تبریزی، مانی شیرازی، لسانی شیرازی و شکیبی تبریزی از جمله آن‌ها است.

محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار نیز آخرین شاعر نامی است که در سال ۱۳۶۷ در این مقبره به خاک سپرده شده است و قبر وی در داخل فضای اصلی آرامگاه قرار دارد.

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

از دیگر افرادی که در مقبره الشعرا به خاک سپرده شده‌اند، می‌توان به مجذوب علی شاه، عزیز خان مکری، هفت خواهران، امیر عبدالغفار، میرزا شفیع مستوفی، سهراب، پیر باب، امام طالحه، پیر محمد مشهور به پیر ممد، معین الدین صفار، کمال الدین عبد القادر نخجوانی، حافظ حسین زال، عبدالرحیم خلوتی و افراد معاصری چون دکتر مهدی روشن ضمیر، دکتر محمود پدیده، استاد جواد آذر، استاد میرزا طاهر خوش‌نویس تبریزی، محمود ملماسی، سید یوسف نجمی و استاد علی حریرچی می‌توان اشاره کرد.

یادبود مقبره الشعرا

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

در دهه ۵۰ به یاد نام و خاطره بزرگان مدفون در مقبره الشعرا یادبود فعلی ساخته شد. در شهریور ماه ۱۳۵۰ آگهی دعوت به مسابقه طرح یاد بود مقبره الشعرا از سوی انجمن آثار تاریخی ایران و ادارات فرهنگ و هنر وقت به روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و مجله یغما فرستاده شد و از میان طرح‌های ارسالی، طرح پیشنهادی غلامرضا فرزانمهر انتخاب و عملیات عمرانی آن آغاز شد.

تا پس از انقلاب عملیات ساخت این بنای معروف ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۳۶۷ افتتاح شد. در سال‌های اخیر جهت اجرای طرح توسعه آن اطراف بنا حفاری شد و کارگاه‌های ساختمانی در اطراف آن ایجاد شدند.

در حاضر بعد از چندین سال این پروژه به اتمام نرسیده و ناقص باقی مانده و بر چهره و سیمای این یادبود ارزشمند اثر گذاشته است.

معماری مقبره الشعرا

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

معماری مقبره الشعرا بسیار زیبا و چشم‌نواز است. طاق‌های در هم تنیده شده و عظمت این بنا در اولین ورود شما را مات و مبهوت خواهد کرد.

در ساخت این یادبود ترکیبی از معماری سنتی و مدرن است. ارتفاع این بنا ۳۰ متر بوده و پوشش بیرونی آن بتونی و لایه زیرین فلزی است. فضای اصلی مقبره الشعرا یک اتاق بسیار بزرگ است که چندین اتاق کوچک در اطراف آن قرار دارد.

بر دیوارهای این فضا اشعار شاعرانی که در این مقبره دفن شده‌اند و تابلوهای عکس و خطاطی به چشم می‌خورد. بخش‌های اداری، فروشگاه کتاب و صنایع‌دستی و… سایر بخش‌های تشکیل دهنده این بنا هستند.

مسیر دسترسی مقبره الشعرا

مقبره‌ الشعرا آرامگاه تاریخی شاعران مطرح تبریز

برای رفتن به مقبره الشعرا به میدان منجم تبریز بروید. از طریق این میدان به‌راحتی به خیابان ثقه الاسلام دسترسی پیدا خواهید کرد. با رفتن به بلوار ۲۹ بهمن و سپس خیابان امام خمینی و بعد از گذر از مسجد کبود به خیابان ثقه الاسلام می‌رسید.

ساعات بازدید مقبره الشعرا تبریز

از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۸ عصر بازدید از مقبره الشعرا امکان‌پذیر است؛ اما از آنجایی که این بنا در حال مرمت و بازسازی است پیش از رفتن به این مکان از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید