مطلبی ارسال کردیم با عنوان قنات قصبه گناباد، عمیق ترین قنات جهان که از معروف ترین جاذبه های گردشگری گناباد می باشد.
گُناباد مرکز شهرستان گناباد واقع در جنوب استان خراسان رضوی است. این شهر از کهن‌ترین شهرهای ایران است و قدمت بلدیه و شهرداری در آن به سال ۱۳۱۶ بر می‌گردد. بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر گناباد ۴۰/۷۷۳ نفر بوده‌است. این شهر از نظر جمعیت ۲۱۵ اُمین شهر کشور و ۱۳ اُمین شهر استان خراسان رضوی می‌باشد. شهر گناباد از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰، رشد جمعیت ۵/۲۲٪ داشته‌است. این شهر از دانشجویی‌ترین شهرهای کشور محسوب می‌شود.
عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین قنات جهان (قنات قصبه) در گناباد قرار دارد.این قنات از دورهٔ هخامنشیان تاکنون، عامل تولید و حیات در شهر گناباد بوده‌است. این قنات به شماره ۵۲۰۷ در یونسکو در سال ۱۳۹۵ ثبت شده‌است.
رمز و راز چیزی‌ست که باعث جلب مردم به مکان‌هایی می‌شود که مملو از افسانه‌ها و داستان‌های بسیاری‌ست که نسل به نسل در بین مردم نقل شده.
«گناباد» از آن دست شهرهای تاریخی‌ست که آوازه‌اش به دفعات کرات در شاهنامه فردوسی با نام جنابد یاد شده؛ به گفته شاهنامه، «پیران ویسه» وزیر کاردان افراسیاب در گناباد به خاک سپرده شده و مدفن او هنوز که هنوز است در گناباد می‌باشد.
این شهر تاریخی که در جنوب استان خراسان رضوی قرار دارد، دارای جاذبه‌های دیدنی و گردشگری فراوانی است که به علت محدودیت فقط به برخی از آنها اشاره می‌شود
۱- قنات قَصبه
از نزدیک شاید چیز اسرار آمیزی درباره‌ی «قنات قصیه» وجود نداشته باشد اما با کمی دقت می‌فهمیم که آنچه پیش رویمان است تنها یک قنات ساده مانند چندین قنات کشورمان نیست بلکه عنوان بزرگترین، طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین قنات جهان را با خود به یدک می‌کشد. هیچ انسانی تا به حال نتوانسته طول این قنات را اندازه گیری کند و تنها طول آن ۳۵ کیلومتر تخمین زده شده است، از این رو شاید تعداد زیادی از افسانه‌ها به همین دلیل به وجود آمده است.
۲- روستای ریاب گناباد
«روستای ریاب» در ۵ کیلومتری جنوب غربی گناباد واقع شده و به لحاظ تاریخی قدمت آن به دوره قاجاریه و صفوی باز می‌گردد.
این روستای تاریخی دارای مجموعه‌ای از خانه‌های قدیمی بادگیردار، حوض‌خانه، قلعه، حمام و آب‌انبار با معماری بسیار دلربا می‌باشد. همچنین روستای ریاب به‌عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در ایران مطرح است که تعدادی زیادی از آثار آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
۳- دارالشفای دولویی در گناباد
داستان‌ها و روایت‌های زیادی درباره «دارالشفای دولویی» وجود دارد که حکایت از معجزه الهی دارد.
حاج محمد یکی از بزرگان گنابادی بوده که یک روز از پشت اسب می‌افتد و یک دستش فلج می‌شود. وی در ۱۴ محرم ۱۱۸۶ خوابی می‌بیند و از هیجان بیدار شده و متوجه می‌شود که دستش شفا یافته است. این شخص از آن به بعد به کربلایی فاضل مشهور می‌شود و خانه‌اش محلی برای روضه‌خوانی و زیارت می‌گردد.
۴- مسجد جامع گناباد
درست در کوی شرقی قصبه، مسجدی تاریخی به نام «مسجد جامع گناباد» قرار دارد که قدمت آن به دوران خوارزمشاهیان باز می‌گردد. مسجد جامع با نقشه‌ای دو ایوانی شامل سر در تزئینی، صحن یا میانسرا، ایوان شمالی و جنوبی، رواق و سه شبستان ستون‌دار است.
ایوان اصلی یا ایوان قبله در سمت جنوبی صحن واقع شده که با چهار طاقِ گهواره عرضی و چهار قوسِ دارای تزئینات آجری شامل دو قطار پیچ، نوارهای اسلیمی و یک حاشیه کتیبه قرآنی به خط بنایی می‌باشد که در پایان عبارت «تسع و ستمائه ۶۰۹ ه.ق» ذکر شده است.
۵- آتشکده گناباد
آتشکده‌ها، بناهای جدایی ناپذیر از این ایران زمین هستند که به وفور در جای جای این مرز و بوم یافت می‌شوند.
گناباد نیز از این قاعده مستثنی نیست و در یکی از آبادی‌های خرم خود به نام گیسور، آتشکده‌ای را جای داده که امروزه مردم آن را به نام «آتشکده گناباد» می‌شناسند.
در اطراف اين آتشكده چند قلعه باستانی به نام‌های قلعه دختر شور آباد ، قبر پيران و پشن قرار دارد.
۶- امامزاده احمد بیمرغ
در ۳۵ کیلومتری شهر گناباد بنایی تاریخی به نام «امامزاده احمد بیمرغ» وجود دارد که از تاریخ دقیق پایه گذاری آن هیچ سندی موجود نیست و تنها سرنخ تاریخ شناسان، سنگ قبری‌ست که تاریخ آن به ۱۰۵۳ ه.ق باز می‌گردد.
۷- منطقه حفاظت شده هنگام در گناباد
«منطقه هنگام» از سال ۱۳۷۵ به دلیل شکار بی رویه‌ی مردم محلی، شکار ممنوع اعلام می‌شود. این منطقه با وسعت ۳۰۰۰۰ هکتار در شرق شهرستان گناباد واقع شده است و دارای پوشش گیاهی همچون تاغ، بنه، گون، قیچ، درمنه، کلاه میرحسن، اسکنبیل، گز، کلپوره می‌باشد و حیات وحشی چون قوچ و میش، آهو، کل و بز، روباه، گرگ،کفتار، کاراکال و پرندگانی چون کبک، تیهو، سار، دلیجه، کوکر، هما، کرکس را داراست.
۸- آبشار کاخْک
«آبشار کاخْک» گناباد در استان خراسان رضوی واقع شده است. کاخْک مرکز بخش کاخْک شهرستان گنابادمی‌باشد. اين آبشار که در ۲۵ کيلومتری جنوب گناباد و در نزديکی شهر کاخک واقع است، در سال‌های اخير به شکل نيمه مصنوعی در آمده.
این شهر در دامنه رشته کوه براکوه قرار داشته و زیارتگاه، امامزاده سلطان محمد عابد (برادر علی بن موسی الرضا) نیز در دامنه‌ی تپه مشرف به این شهر قرار دارد.
همچنین این شهر در گذشته‌های نه چندان دور به عنوان یکی از ییلاق‌های محبوب مردمان خراسان رضوی نیز به محسوب می‌شده.
۹- موزه آب
آب و قنات از قدیم و ایام به عنوان نمادی از شهر گناباد محسوب می‌شده و همواره به عنوان یکی از اصلی‌ترین رکن‌های گردشگری این منطقه نیز به شمار می‌آمده .
«موزه آب گناباد» نیز نمودی از این رکن محسوب می‌شود. این موزه که در خیابان سعدی و جنب حسینیه شهرستانگناباد قرار دارد، در دوره قاجار و بر روی آثار باقی‌مانده یک کاروانسرای ویران شده ساخته شده است.
۱۰- منطقه ييلاقی درب صوفه
«درب صوفه» یا به قول مردم گناباد در صوفه روستای کوچکی است که از نظر موقعیت و زیبایی محل دارای اهمیت است و در فاصله ۶ کیلومتری روستای زیبد و ۳۰ کیلومتری غرب گناباد واقع است. سه طرف آن کوه مرتفع قرار گرفته و مشتمل بر درخت‌های تنومند و هوای سرد و منظره‌ی زیبا است که حدود ۶ متر ارتفاع دارد.
۱۱- سفال مند گناباد
سفالگری در گناباد با پیشینه‌ای پنج‌هزارساله و همچون تمدن‌های هم‌عصر از شیوه‌ای یکسان در ساخت پیروی می‌کند اما سفال مند با مصالح و تزیینات متفاوت به شکل پدیده‌ای نوظهور از اواخر قرن یازدهم هجری در مند به لحاظ نوع مواد سازنده دو گروه جسمی و چینی تقسیم می‌گردد. ماده اولیه سفال جسمی خاک رس و سفال چینی ترکیبی از پودر سنگ و گل سرشور است. سفال مند معمولا لعاب‌دار است. اما مهم‌ترین مشخصه سفال مند عناصر تزیینی برگرفته از طبیعت است. این عناصر شامل چهار گروه انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی هستند.
از جمله نقوش مشهور سفال مند «نقش ماهی» است که جایگاه والایی در روایات اسطوره‌ای دارد. ماهی در اعتقادات ایرانیان سرور آفریدگان اورمزد در برابر وزغ بزرگترین آفریدگان اهریمن است. نقوش خورشید خانم، پرنده، پروانه، بته، جقه، گل و مرغ، گل و پروانه، گل کدو، کتیبه، ابرو گل، محرمات، خونه کی و انواع اسلیمی از دیگر نقوش به کار رفته بر بدنه سفالینه‌های مند گناباد هستند، که انواع این ظروف و نحوه ساخت و پرداخت آنان در یکی از غرفه‌ها به نمایش گذارده شده‌اند.
