اردکان شهری کهن_ جاذبه های زیبای سپیدان

اردکان مرکز شهرستان سپیدان در استان فارس در جنوب ایران است . شهر اردکان قدمتی به گستردگی تاریخ دارد. به دلیل نزدیکی به تخت جمشید و زمین های سرسبز و چمنزارهای وسیع و به احتمال زیاد محل چرا و پرورش اسب سپاهیان هخامنشی و لشکر جاوید بوده است. در الواح گلی تخت جمشید نیز از شهری بنام Parnuttis و یا Parnaamattsh در نزدیکی اردکان فعلی نام برده شده است. همچنین به استناد همین اسناد، یکی از راه‌های دسترسی میان تخت جمشید به شوش مسیر تخت جمشید- ملیان- خلار- دالین- اردکان- کمهر و کاکان به شوش بوده است. شهر اردکان مرکز شهرستان سپیدان از شهرهای قدیم و کهن استان فارس می باشد و آخرین منزل و توقفگاه اسکندر مقدونی در حمله به تخت جمشید بوده است.

در تاریخ عالم آرای عباسی آمده است که اردکان در زمان شاه طهماسب صفوی وجود داشته است و شهری آباد بوده است. در کتاب ریاض الصیاحه حاج زین العابدین شیروانی اظهار شده که اردکان شهری کوچک و هوایش بسیار سرد و دارای آب نیکویی است. آثاری از تمدن 350  سال پیش از میلاد در جنوب غربی سپیدان دیده شده است.

وجود بقعه سلطان نور الدین علوی غازی و امامزادگان دیگر با قدمت بیش از 900 سال در این شهر دلیلی بر اوج تمدن و رونق اردکان است. این شهر در قدیم دارای رونق و بازار و اقتصاد پویایی بوده است و از ساختمان ها و عمارات با شکوه و زیبایی برخوردار بوده است. در گذشته اردکان هم‌پای شهرهای کهن ایران دارای مساجد زیادی بوده که مشهورترین آن مسجد جامع که ستون های زمان صفوی آن تخریب گردید و دوباره ساخته شد، مسجد النبی( محله بال)، مسجد سید و صاحب الزمان ( محله ملا)، مسجد حجت (کلوالی)، مسجد ولی‌عصر، مسجد الزهرا،، مسجد سر منبری، مسجد ابوالفضل ( کوی اسحاق) و مساجد فراوان دیگری که هم اکنون موجود بوده و تعدادی از آن ها نیز تخریب گردیده اند. حمام های اردکان و نشانه های آن ها هنوز باقی است. حمام های تخریب شده شهید قنوتی و حمام کوی اسحاق، حمام محله بال که در حال حاضر در حال تبدیل به موزه شدن است و حمام شهرداری که هنوز مشغول به کار می باشد، نشانی از رونق منطقه بوده ودر گذر زمان به سبب زلزله و سایر بلایای طبیعی از شکوه و رونق آن ها کاسته شده است.

اردکان به سبب رونق اقتصادی و بازار آن که مرکز داد و ستد عشایر و روستاهای پیرامون آن و حتی منطق کامفیروز ، یاسوج و بویراحمد، منطقه ممسنی و نورآباد و… است، به عنوان مرکزیت آن منطقه محسوب میگردیده. به طوری که به هند کوچک شهرت داشته است. صنایع نمد مالی، چارق و ملکی دوزی، گلیم و قالی و صنایع چوب و نخ ریسی در اردکان رایج بوده و تا دو دهه گذشته نیز آثار فراوانی از آن دیده می شد. در اعصار گذشته مردان ادیب و فرهیخته و دانشمندان بسیاری در این شهر می‌زیسته‌اند که پس از سالیانی ترک دیار نموده‌اند و پی کسب علم و معرفت به سایر بلاد هجرت می‌نمودند و در جاهای دیگر ایران وفات یافته‌اند.

دیدنی‌ها

شهر اردکان، چه در تابستان و چه در زمستان، دارای جاذبه‌های فراوان توریستی و گردشگری است. در تابستان با آب‌وهوای خنک و باغ‌ها و رود و چشمه‌های فراوان، و در زمستان با سپیدی زیبای برف و پیست اسکی، پذیرای گردشگران است. ازجمله مناطق گردشگری که در اطراف این شهر قرار گرفته‌اند، می‌توان به موارد زیر اشارع کرد:

کوه رنج: کوه رُنج یکی از کوه‌های بلند استان فارس است که در شهرستان سپیدان در ۹۰ کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده. فاصله این کوه تا شهر اردکان مرکز شهرستان سپیدان، ۱۳ کیلومتر است. این قله زیبا در جاده شیراز- اردکان از فاصله دور نمایان است. طول این کوه حدود ۷ کیلومتر است. کوه رُنج در حقیقت از دو قله تشکیل شده که بوسیله یک یال این دو قله بهم متصل شده‌اند. قله سمت جنوبی که همان قله اصلی است و رُنج سعلکی نامیده می‌شود که به ارتفاع ۳۷۰۸ متر می‌باشد. قله سمت شمال، رُنج گمبیل نامیده می‌شود. قله رُنج با ارتفاع ۳۷۰۸ متر، دومین قله بلند شهرستان سپیدان و سومین قله بلند استان فارس می‌باشد.

جاهای دیدنی اردکان

تنگ گمبیل

تنگ گمبیل در روستای زیبای ساران بهشت مکان و در نزدیکی شیراز قرار گرفته است.برای عبور از این تنگه در قسمت هایی مجبور می شوید تا از رودخانه ای که در کف آن قرار گرفته، بگذرید.قدم زدن در منطقه ی تنگ گمبیل قطعا خاطره ای خوش خواهد بود، اینجا با یکی از زیباترین طبیعت های ایران روبرو می شوید از آب های سرد و روان گرفته تا درختان گردو، تمشک وحشی و زرشک.

مسیر دسترسی

برای رفتن به تنگ گمبیل باید از شهرستان سپیدان و از مسیر روستای برشنه عبور کنید. پس از طی حدود ۴۰ کیلومتر و عبور از برم شش پیر و روستای سرسبز کهکران به روستای ساران بهشت مکان خواهید ‌رسید. پس از طی طریق حدود ۲۰ دقیقه از میان درختان و گیاهان بومی به تنگ گمبیل می‌ رسید.

آبشار رودشیر

آبشار رود شیر دراستان فارس واقع است. این آبشار در ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا از ارتفاعات مشرف به رود شیر سرچشمه گرفته و به این رود میریزد. ارتفاع آبشار در حدود ۱۵ متر است و در فاصله ۱۰ کیلومتری جنوب شهرستان سپیدان واقع شده است. در نزدیکی این آبشار ۲ آبشار دیگر با ارتفاع کمتر نیز به چشم میخورد که به آبشارهای رود شیر شهرت دارند. در نزدیکی این آبشار تنگ رود شیر قرار دارد. عبور از این تنگه نیاز به مهارتهای فنی دارد و در قسمتهایی از آن بستر تنگه کاملا به وسیله آب پوشیده شده است. دسترسی به این آبشار از طریق جاده ارتباطی شهرستان سپیدان به روستای جوزکنگری و سپس ریز انبو امکانپذیر است. تنگ در فاصله ۵ کیلومتری پایین دست جنوب شرقی روستا در امتداد شیر رود واقع است. این منطقه به دلیل وجود چشمه های متنوع و آب و هوای مناسب در فصل تابستان می تواند به هدف گردشگری مناسبی در استان فارس تبدیل شود.

چله‌گاه

چله گاه نام یکی از جاذبه‌های طبیعی استان فارس می‌باشد که در ۱۰ کیلومتری شهراردکان (فارس) (سپیدان) واقع می‌باشد. این گردشگاه، در فصل‌های بهار و تابستان پذیرای انبوهی از مردم است.

پیست اسکی پولادکف

پیست اسکی بین‌الملی پولادکف در ۸۸ کیلومتری شمال شیراز و کیلومتر ۱۵ جاده سپیدان به آبشار مارگون قرار دارد. در نزدیکی پیست اسکی پولادکف، پیست اسکی کوچک‌تری وجود دارد که به پیست اسکی سپیدان شناخته می‌شود. بارش سنگین برف در فصل زمستان یکی از زیبا‌ترین جاذبه‌های استان فارس در این منطقه محسوب می‌شود. این مجموعه با استقبال بی‌نظیر مردم و علاقمندان به ورزش اسکی در ایام زمستان روبرو است و با توجه به قرار گرفتن در مسیر آبشار زیبای مارگون از موقعیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. وجود امکانات اقامتی و تفریحی مناسب و متنوع باعت شده این پیست در سایر فصول هم قابل استفاده باشد به طوری که در فصل تابستان امکان پرداختن به ورزش مفرح اسکی روی چمن نیز در این مجموعه وجود دارد و تله‌کابین آن در تمام ایام سال فعال است. مجموعه پولادکف به عنوان دومین پیست بین‌المللی اسکی کشور مطرح گردیده و هر سال شاهد حضور پرشور اسکی‌بازان و عموم مردم می‌باشد.

 برج خُلار

اگر علاقمند به تاریخ و بناهای تاریخی هستید، در شهرستان سپیدان با تماشای بناهای تاریخی مختلف می‌توانید تاریخ را مرور کنید. برج خلار یکی از این راویان تاریخ است، بنایی به‌جامانده از دوران صفوی که در بخش همایجان شهرستان سپیدان بر روی ارتفاعات گلبهاری و مشرف ‌به روستای خلار قرار دارد. این روستا در فاصله 35 کیلومتری شمال غرب شیراز واقع‌شده و قدمت آن 400 سال بیشتر از شیراز است. این برج پس از حمله افغان‌ها ساخته شد و بنایی نظامی محسوب می‌شود که به شکل چهارگوش، با ارتفاع 4 متر و قطر 3 متر، دارای سه طبقه است که از طبقه اول برج برای تامین مهمات، خوراک و پوشاک و از طبقه دوم برای نیروهای کمکی تفنگ‌دار استفاده می‌شد و طبقه سوم “آتش‌خانه ” نام داشته است. برج خلار در تاریخ 28 شهریور 1386 با شماره ثبت 1973 به عنوان اثری ملی به ثبت میراث فرهنگی رسیده است.

غار انگره مینو

غار انگره مینو در روستای انگره از توابع شهرستان سپیدان می‌باشد. دهانه این غار که بسیار تنگ می‌باشد در ارتفاع ۲۴۳۰ متری از سطح دریا واقع شده است و طول آن ۲۰ متر می‌باشد. این غار از جنس سنگ‌های آهکی می‌باشد که در اثر عوامل طبیعی ایجاد شده است. درون این غار تعدادی خفاش زندگی می‌کنند.

چشمه شش پیر

چشمه شش پیر در نزدیکی شهر سپیدان قرار گرفته است. چشمه “شش پیر” از جنوب شرقی سپیدان در مسیر کوهستانی به سوی دشت همایجان جریان پیدا می کند و با استفاده از نهرهای سنتی به اراضی و باغ های همایجان منتقل می شود. رودخانه شش پیر بعد از عبور از تنگ شش پیر و پیمودن راهی کوتاه وارد رودخانه شهر اردکان می شود. در نزدیکی سرچشمه، دو واحد پرورش ماهی از آب های شش پیر بهره مند شده و ماهی قزل آلا پرورش می دهند. در حدود دویست متری چشمه، در دل کوه نوشته ای قاجاری مشاهده می شود که نشان دهنده محبوبیت این چشمه در دوره قاجار می باشد. این چشمه همراه با پوشش جنگلی و چشم اندازهای طبیعی، این منطقه را به مکانی مناسب برای گردشگران تبدیل کرده است. مردم محلی معتقدند که دریاچه شش پیر مثل یک دهان بلعنده، آب را می بلعد و فرو می برد. به همین دلیل، هیچ شناگری از این آب زنده بیرون نخواهد آمد.

آبشار چیکان

آبشار چیکان یا چیکون در سپیدان فارس واقع است. این آبشار در ۱ کیلومتری غرب روستایی به همین نام واقع شده است. روستای چیکان در دهستان كمهر، بخش اردکان از توابع شهرستان سپیدان استان فارس قرار دارد.آبشار چیکان در یک کیلومتری قبل از روستا واقع شده است. آبشار کوچکی است و اطراف آن هم جای چندان وسیعی نیست. از کوه کنار این آبشار میتوان به بالای آبشار رسید. آبشار چیکان در ارتفاع ۲۳۱۳ متری از سطح دریا واقع شده است.

 امامزاده سید نورالدین علوی (ع)

مامزاده سید نورالدین علوی (ع) از نوادگان امام اول شیعیان حضرت علی (ع)است که بقعه متبرکه آن در مرکز شهر اردکان واقع شده و زیارتگاه عاشقان اهل بیت عصمت و طهارت است.

تاریخ بنای این بقعه متبرکه بر اساس سنگ نوشته ورودی آن، که بر روی آن نام امامزاده و در انتهای آن تاریخ 456 هجری قمری حک شده به دوره دیلمیان برمی گردد.

ساختمان قدیمی این امامزاده بامساحت حدود یک صد متر مربع مربوط به دوران صفوی است و جز آثار ملی به ثبت رسیده می باشد و تاکنون چندین بار بازسازی شده است.

آبشار مورزیان

آبشار مورزیان در چند کیلومتری آبشار معروف مارگون قرار دارد. این آبشار زیبا در کنار روستای مورزیان واقع شده است. یکی از زیباترین آبشارهای یخی که در حدود ۸۰ کیلومتری آبگرم رامجرد قرار گرفته است.

آبشار مورزیان در فاصله ۳ کیلومتری جنوب روستای مورزیان در میان تنگه ای بسیار زیبا و بکر واقع است. این دره با شیبی ملایم دارای طبیعت بسیار زیبا و بکر و آبشارهای فراوان است.

تنگ غوره دان

تنگ غوره دان یکی از مناطق زیبای شهرستان سپیدان است که در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال غرب بیضا سپیدان قرار دارد و همه ساله دوستان زیادی را درآغوش خود جای میدهد. تفرجگاهی زیبا با طبیعتی بکر و شگفت انگیز.

تنگ تیزاب

تنگه تیزاب در ۲۹ کیلومتری شمال غرب شهراردکان فارس، مرکز شهرستان سپیدان و ۹۰ کیلومتری شیراز قرار گرفته است. در این تنگه رودخانه‌ ای جاری است که از کوه‌ های سپیدان سرچشمه می ‌گیرد.

تنگه تیزاب گذرگاه یکی از شعبه‌ های رودخانه بشار است. این رودخانه آبی شیرین و دائمی دارد و مورد استفاده شرب و کشاورزی است. تنگه تیزآب از پوشش جنگلی مناسب برخوردار است و درختان آن را بیشتر بنه، بادام، بلوط و بید تشکیل می ‌دهند.

چشمه رودخانه تنگه تیز آب که منبع آب آن برف کوهستان است، در دو نقطه از کوه بالا دست آن جاری می گردد و با وصل شدن دو چشمه بهم رودخانه تیز آب تشکیل می گردد. یکی از چشمه ها بصورت رودخانه ای از زیر یک  صخره  سنگی بیرون می ریزد و با چشم اندازی بسیار زیبا و دیدنی، تبدیل به رودخانه ای می شود که با جریانی تقریباْ یک کیلومتری به داخل تنگه می ریزد و چشمه سمت دیگر که همانند چشمه دیگر از لای  صخره ها و کوه سنگی کناری بیرون می ریزد، با عبور ۵۰۰ متری به آب چشمه کناری خود متصل شده و با عبور از برکه و صخره ها آبشارهای بسیار زیبا خلق میشود. برکه ها یی (حوض هایی) که بعضاْ عمق آنها قریب به ۸ متر می رسد در پای آبشار ها شکل گرفته و حرکت ماهی های زیاد در آنها  به زیبایی این خلقت افزوده است.

روستای برد زرد

درفاصله 29 کیلومتری جاده سپیدان یاسوج واقع گردیده که این روستا به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی جاذبه گردشگری تنگ تیز آب از یک طرف و منطقه گردشگری تنگ بقدیون قرار گرفته است و دارای پوشش گیاهی و رودخانه ای منسابی برخوردار بوده و به همین دلیل پذیرایی مسافران و گردشگران زیادی از اقصا نقاط مختلف کشور است.

کوه و دریاچه برم فیروز

کوه برم فیروز نام یکی از کوه‌های‌ استان فارس است که در شهرستان سپیدان و در ۹۰ کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده است.این کوه به خاطر دریاچه ای که با همین نام در دامنه های آن واقع شده همه ساله به خصوص در اواخر بهار مورد توجه گردش گران قرار می گیرد.این کوه در فاصله ۱۴ کیلومتری شمال اردکان مرکز شهرستان سپیدان و در ۵۰ کیلومتری جنوب شرق کوه دنا قرار دارد.بلندترین نقطه آن که قله ریزبلند نام دارد ۳۷۲۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و بنابراین دومین قله مرتفع استان فارس و اولین قله مرتفع شهرستان سپیدان محسوب می شود.

اقامتگاه بوم گردی بوم کلبه کهکران

بوم کلبه کهکران ، اقامت در کلبه خشتی به سبک روستایی به همراه کلیه امکانات اقامتی و خدمات کاملا سنتی و برنامه های نیم روز گشت شامل پیاده روی و آب ‏نوردی در تنگه زیبای گمبیل، گشت های عشایری به همراه اقامت و پذیرایی در چادر های عشایر کوچ رو قشقایی و گشت ‏های روستاگردی و آشنایی با سبک زندگی در روستا را برای گردشگران عزیز فراهم می کند.