خانه های قديمی گمیشان ، از جاذبه های دیدنی گمیشان

شهرستان گميشان بعد از گرگان بيشترين خانه های قديمی را در سطح استان به خود اختصاص داده است .وجود بيش از ۶۰ خانه قديمی كه قدمت برخی از آنان به دوره قاجار بر ميگردد خالی از لطف نخواهد بود.

دومین بافت تاریخی ارزشمند استان گلستان را می توان در گمیشان دید. خانه های چوبی که بیشتر آنها دو طبقه هستند. این خانه های تاریخی در شهرستان گمیشان پراکنده است و باید خیابان های متعددی را طی کرد تا خانه های قدیمی آن را پیدا کرد. برخی از آنها که در تملک متمولان است، سه طبقه ساخته شده اند. این خانه های قدمی از جاذبه های دیدنی گمیشان محسوب میشود.

یکی از این خانه ها که اتفاقا بسیار زیبا ساخته شده و هر گردشگری دلش میخواهد از آن عکس بیاندازد، متعلق به یکی از همین ثروتمندان است که با وجود اینکه اهالی و گردشگران دوست دارند معماری داخل خانه اش را ببینند، اما اجازه نمی دهد حتی کسی از خانه اش عکس بیندازد.

مردم شهر مهمان نواز هستند. حتما به گردشگران نشانی خانه های تاریخی را نشان می دهند. اما وقتی از تالاب گمیشان حرف می زنند با حسرت می گویند که دیگر چیزی باقی نمانده ارزش رفتن تا تالاب را ندارد. همه گردشگران از خانه های اینجا عکس می گیرند. اما همین مردم خانه های خود را تخریب می کنند و به جایش با سیمان و آجر خانه می سازند. یکی از آنها که در حال ساخت خانه جدیدش است می گوید: چوب خانه های قدیمی حداقل برای ۶۰ سال پیش است. دیگر نم کشیده و نمی توان در این خانه ها زندگی کرد. خطر دارد. میراث فرهنگی که نمی آید همه خانه ها را مرمت کند. اما خانه های سیمانی بهتر است. می شود در آن بدون ترس از باران و نم زندگی کرد.

فرم شيروانی بنا، سكوسازی و بهره گيری وسيع از چوب از ويژگی های برجسته معماری شهر گميشان به حساب می آيد به طوری كه سبك معماری اين شهر به صورت معماری روسی اجرا شده است.
در دوره قاجار هزاران واحد مسكونی و تجاری در اين شهر از آجر يا الوار و تخته نراد روسی به وسيل صاحبان حِرَف مختلف برای استفاده ساخته شده است و اكنون بيشتر آن ها بافت قديمی شهر گميشان را تشكيل می دهند.
بافت قديم شهر گميشان دارای محله‌‌‌هايی چون محله خوزينی ها، مظفری ها، شيرمحمدی ها، شيروانی ها و محله مصطفايی ها است كه اكنون فقط تعداد اندكی خانه روسی ثبت شده در فهرست ملی در شهرستان گميشان باقی مانده است.
از جمله ساختمان های به جا مانده از دوره قاجار تاكنون در بافت قديم شهر گميشان می توان به آثار زير اشاره كرد.

خانه خوزينی

خانه خوزينی از خانه های قديمی شهر گميشان به شمار می رود كه در خيابان فردوسی واقع است و قدمت آن به 130 سال قبل بر می گردد.بنای اين اثر در دو طبقه و با مصالح چوب ساخته شده است و اين خانه دارای تراس چوبی در اطراف هر طبقه بوده و در فاصله های نزديك نيز ستون های چوبی به كار رفته است.هر طبقه اين اثر دارای چهار اتاق جدا از هم است و مسير دسترسی به اتاق ها هم به صورت راهروی عمود بر هم است كه جهت شرقی – غربی و شمالی – جنوبی دارد.

خانه گوگلانی ها

اين اثر مربوط به معماری دوره پهلوی بوده و در بافت تاريخی شهر گميشان با معماری خاص منطقه ساخته شده كه نمونه بارز از بناهاي ارزشمند در استان گلستان است.اين بنا از سوی \\’آنه بردی حاجی گوگلانی\\’ برای پسر بزرگ خود \\’تاج بردی خان\\’ صد سال قبل ساخته شده است.اين خانه در دو طبقه كه طبقه پايين آن دارای دو اتاق است و به عنوان انبار غلات و محل نمك سود كردن و نگهداری ماهی استفاده می شده است.همچنين طبقه دوم اين بنا دارای چهار اتاق است. اين ساختمان با ارزش، دارای دو ورودی است كه يكی در ضلع شمالی و ديگری در ضلع جنوبی بنا قرار دارد كه اساس اين بنا سطحی و به شكل نواري اجرا شده و پی بنا نيز طبق روش های رايج در منطقه، منظم و شفته ريزی شده است.همچنين طبقه همكف بنا، آجری و طبقه اول آن نيز از مصالح چوبی است كه طبقه اول بنا بازشو متعدد مقابل هم، تابستان نشين و طبقه هم كف آن به نوعی زمستان نشين استفاده می شده است.

خانه شيرمحمدی

اين خانه نيز در بافت قديم شهر گميشان و يكی از رفيع ترين بناهای تاريخی شهر است و قدمت آن به اواخر دوره قاجاريه می رسد.

اين بنا در سه طبقه و با مصالح آجر، گچ و چوب و با سقف شيروانی حلبی ساخته شده است كه در هر طبقه آن دارای 4 اتاق با كف پوش و پنجره های چوبی بوده و فضای داخلی اتاق ها هم دارای راهروی مركزی و راه پله چوبی است و عنصر ارتباط دهنده اتاق ها و طبقات به يكديگر به شمار می رود.