کنگ؛ شهریست که در قدیم یکی از بنادر مهم و پر رونق جنوب کشور بوده و به ساخت لنج‌های چوبی بزرگ که در لفظ محلی “جهاز” خوانده می‌شود شهرت دارد. شهر بندر کنگ، بندری تاریخی و بسیار زیبای ایرانی است که در استان هرمزگان قرار گرفته است. این بندر از قدیمی ترین بندرهای ایران است که در ۵ کیلومتری شهرستان بندرلنگه قردارد و دارای جاذبه های گردشگری بی نظیری است.بیشتر اهالی کنگ اهل سنت و از پیروان امام شافعی هستند و به زبان فارسی تکلم می‌کنند.
در زمان قدیم شهر کنگ یکی از مراکز مهم دولت پرتغال در خلیج فارس بوده، در زمانی که برتغالی‌ها تسلط بر خلیج فارس و منطقه داشته‌اند، لنگرگاهی در کنگ ساخته بودند که کشتی‌های بزرگشان در آن لنگر می‌انداخت، همچنین قلعه بزرگی ساخته بودند که مقر حکومت آنها بود، آثار این قلعه در کنار دریا باقی‌مانده است.
وقتی که آب دریا مَد می‌یابد آب اطراف بقایای این قلعه را فرا می‌گیرد، اما وقتی که آب دریا در حالت جزر است قسمتی بزرگی از قلعه نمایان می‌شود، این قلعه نزد مردم کنگ به قلعه پرتغالی معروف است.یکی دیگر از قلعه‌های این منطقه، قلعه لشتان نام دارد که گفته می‌شود راهی زیرزمینی بین آن و قلعه پرتغالی‌ها وجود داشت و از این مسیر برای رفتن به قلعه دیگر یا رساندن تجهیزات در هنگام جنگ استفاده می‌شد.
بندرکنگ تا بندرعباس 165 کیلومتر فاصله دارد و مساحت کلی این شهر پنج کیلومتر مربع است. بیشتر تاریخچه بندرکنگ به بندر بودن آن مربوط می‌شود. در گذشته این شهر مکانی برای تجار بود و کشتی‌های بزرگی نیز در آن پهلو می‌گرفتند که از آنها برای تجارت به هند، بصره، ممباسا و کشور‌های آفریقایی استفاده می‌شد.
تجار این منطقه خرما، الورد، المستکی، جوز، لوز و سجاده به کشور‌های مقصد می‌بردند و از آنجا نیز چوب، چای و پارچه وارد می‌کردند. تجار در بندرکنگ منازلی را نیز برای خودشان ساخته بودند که اغلب این خانه‌ها از سنگ و گچ ساخته شده بود و در بالای آنها نیز بادگیر وجود داشت.
در بندرکنگ حدود 56 هکتار بافت تاریخی وجود دارد که گردش در بین آنها می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد. خانه‌های سنتی، بادگیرها و منظره‌ای زیبا از دریا همگی سفر به این شهر را خاطره انگیز‌تر می‌کنند. از جمله جاذبه‌های گردشگری این منطقه می‌توان به قلعه لشتان، موزه مردم شناسی، موزه شخصی محمد ابراهیمی، مجسمه لنج مسی، پارک جنگی، خانه هنرمندان، خانه صنایع دستی، قلعه پرتغالی‌ها، خانه گلبتان، برج مدور، برکه پنج تا، برکه دریا دولت، بادگیرها، بازار ماهی‌فروشان و جنگل‌های حفاظت شده آکاسیاتورتلیس اشاره کرد.
جاذبه‌های تاریخی و گردشگری بندر کنگ
لنج بوم مسی
در سال 1273 لنجی شخصی در بندر کنگ ساخته شد که 700 تن ظرفیت بار داشت. این لنج ابعاد بسیار بزرگی داشت و به همین دلیل بخش زیادی از آن در زیر آب قرار می‌گرفت و همین بخش را نیز با ورق‌های مسی پوشانده بودند. این لنج مسی برای مقاصد تجاری مورد استفاده قرار می‌گرفت و 60 نفر سرنشین و دو ناخدا داشت که وسایل مختلف را به آفریقا، هندوستان، پاکستان و یمن حمل می‌کرد.
تنها باقی مانده این لنج نقل می‌کند که در سال 1323 یک هواپیمای ژاپنی در مسیر سفر از آن فیلم‌برداری کرد و روز بعد زیردریایی آن کشور به لنج حمله کرد و آن را از بین برد. در حال حاضر در همان بخشی که این لنج ساخته شده بود، تندیسی از آن را به یاد قربانیان آن حمله ساخته‌اند که نمادی از حدود 113 سال پیش است.
موزه مردم شناسی بندرکنگ
موزه مردم شناسی و دریانوردی بندرکنگ که توسط افراد خیر، ناخداها و جاشوهای این بندر تاسیس شده است که در این موزه وسایل و نقشه هایی که ناخداها و جاشوها در زمان دریانوردی از آنها استفاده می کردند به معرض نمایش در آمده است.
برکه دریا دولت
برکه دریا دولت آب انباری تاریخی در کنارهٔ شهر کنگ از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است.
این بنا به صورت برکه‌ای (بنا به گویش محلی) بزرگ یا آب انبار مدور به قطر 28 متر و عمق 14 متر بوده که فاقد سقف می‌باشد. ضخامت دیوار پیرامونی آن یک و ارتفاع آن سه متر است. این بنا در بیرون از شهر کنگ از سمت شمال شهر واقع شده است. به خاطر بزرگی غیر قابل تصور این برکه «دریا دولت» نامیده شده است، و به خاطر وسعت زیاد این برکه فقط نیم سقف دارد و سقفش کامل نیست مانند سایر برکه‌ها که سقف کامل دارند.
خانه گلبتان
خانه گلبتان یکی از بناهای بسیار زیبای دوره قاجاریه در بندر کنگ است. این خانهٔ اثری تاریخی و دارای تعدادی اتاق در پیرامون یک حیاط مرکزی و چند بادگیر است. طاق‌ها و گچبری‌های زیبای آن نمایانگر هنر استادکاران آن دوره می‌باشد.
پارک شهدا خلیج فارس
این پارک زیبا یکی از پارکهای بندر کنگ می باشد که در آن امکانات تفریجی ورزشی برای تمام سنین وجود دارد . قلعه پرتغالیهای بندر کنگ نیز در این پارک قرار دارد .
قلعه پرتغالی‌ها
قلعه پرتغالی‌ها تقریباً در بیشتر مناطق حاشیه خلیج فارس وجود دارد، در بندر قشم، کنگ، در عمان، در رأس الخیمه، در قشم، در جزیره هرمز و جاهای دیگر. این قلعه‌ها با پلان چهار ضلعی نامنظم، دارای دیوارهای به قطر حدود سه و نیم متر و برج‌هایی به ارتفاع حدود 12 متر در چهار گوشه قلعه است. قلعه پرتغالیهای قشم شامل انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق‌های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی، تالار است.
کلیسای بعضی از این قلعه‌ها، دارای دو ردیف ستون‌های سنگی دایره‌ای شکل با قوس‌های زیبایی از سنگ‌های مرجانی تراش خورده است. قلعه‌های پرتغالی‌ها یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان است.
قلعه لشتان
روایت است که از قلعه پرتغالی‌ها تا قلعه لشتان که بر فراز کوه‌های بار چاه واقع است راهی زیرزمینی که قسمتی از این راه مانند تونل بوده ساخته بودند و از کنگ به قلعه لشتان می‌رفتند، مخصوصاً در ایام جنگ و آشوب، از این راه نیز ذخیره و مهمات برای کسانی که در قلعه لشتان سنگر گرفته بودند می‌رساندند.
موزه شخصی محمد ابراهیمی
محمد ابراهیمی یکی از ناخدایان بندر کنگ هست، که بعد از بازنشسته کردن خود از کار دریا وقت خود را صرف جمع‌آوری مجموعه‌ای با ارزش و زیبا از تجهیزات دریایی و لنج‌رانی کرد و سال‌ها با صبر و علاقه‌ای مثال زدنی موزه‌ای کوچک و شخصی در منزل خود راه‌‌اندازی کرده است.
پارک جنگلی کوهین
پارک کوهین از مراکز تفریحی و توریستی بندر کنگ هستش، که در کنار موزه مردم شناسی این شهر قرار گرفته. در پارک کوهین علاوه بر حیوانات وحشی و اهلی محلی، گونه‌های زیبای پرندگان وجود داره، که نظر هر بیننده‌ای رو به سمت خود جذب می‌کند و از طرف دیگه ساحل مرجانی و زیبای بندرکنگ که در مجاورت این پارک قرار دارد هم به جذب توریست این منطقه کمک می‌کند. در حال حاضر هم بسیاری از ساختارهای جدید در این پارک در حال بنا می‌باشد که در آینده بر زیبایی پارک می‌افزاید.
مسجد دو طبقه (دو محرابه)
این مسجد تاریخی دو طبقه که کارشناسان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان احتمال می‌دهند در زمان قاجاریه ساخته شده، دارای ۲ محراب در ۲ طبقه است که گفته می‌شود نشانه‌ای از جمعیت بالای بندر کُنگ و رونق و آبادانی آن در گذشته دارد.
اقامت در بندر کنگ
هتل‌ها و مهمانسراهای زیادی در بندر کنگ وجود دارد که گردشگران با هر سلیقه‌ای می‌توانند در آن اقامت داشته باشند اما هتل بوم‌گردی بندرکنگ یکی از زیباترین مکان‌هایی است که گردشگران می‌توانند با اقامت در ان زندگی در فضای بومی و محلی را تجربه کنند. این محل اقامتی دارای شش اتاق بوده که دو اتاق بزرگ آن بادگیر است و هر کدام از اتاق‌ها، دارای سرویس بهداشتی مجزاست. جالب است که بدانید، بوی نان تازه از تنور نان محلی “فلزین” که به صورت کاملا سنتی در این هتل تولید شده در تمامی فضای خانه می‌پیچد و حس و حال جالبی را در آن برقرار می‌کند.
صنایع دستی
عروسک‌ها خمیری خاصی که در کنگ تولید می‌شود، ترویج دهند فرهنگ بومی مردمان خونگرم جنوب است که با دقت و ظرافت خاصی تهیه می‌شود، این زیبایی را می توان در لباس‌ها و نقش و نگار حنا بر روی دستان و پاهای عروسک‌ها دید.
خانه هنرمندان بندرکنگ مرکز تولید صنایع دستی بندرکنگ از جمله گلابتون دوزی، خوس بافی، خوس دوزی و شک دوزی است که حدود 200 نفر عضو این خانه هستند، صنایع دستی این شهر را میت‌وانید در بازار این شهر خریداری کنید.
غذاهای محلی
غذاهای محلی بیشتر غذاهای شهر بندرکنگ دقیقا همان غذاهایی است که در هندوستان مصرف می‌شود، نه تنها غذاها بلکه تمام نان‌ها و ادویه‌های محلی همه هندی هستند غذاهای بومی بندر کنگ مانند غذاهای مردمان کالیکوت (بندری واقع در جنوب هندوستان) می‌باشد، چون در زمان‌های قدیم از کالیکوت بار ادویه و تمر هندی از طریق دریا وارد استان هرمزگان می‌شد مثل بریانی، حواری (مسالا دار چاول)، نان فطیر (نان چپاتی)، نان کلوکی، نان حلقه‌ای، پکاره (پاکورا)، زلیبی (زولبیا)، نان ستپوری (نان پراتا)، ادویه محلی (گرم مسالا) و … غذای محلی بندرکنگ به نام‌های هریصه، گوبولی، میگو، بریانی، گری‌سات،کلمبا، باقلا، نخود را می‌توان نام برد.
پذیرایی
شیرینی‌های محلی در بندرکنگ به نام حلوا مسقطی، خم فروش،کرم کارامل، شکلمه همراه با قهوه تلخ می‌باشد.در منازل بندر کنگ سینی فاله قرار دارد که دارای شیرینی‌هایی مانند حلوا، زولبیا، پشمک، خرما، شیره خرما و همچنین ارده سفید می‌باشد که اکثر این شیرینی‌ها با چای شیرین مصرف می‌شود.قهوه محلی یکی از نوشیدنی‌های محلی مورد استقبال این مکان هست که به صورت عربی سرو می‌شود و نوشیدن آن خالی از لطف نیست.
رسیدن به بندر کنگ
گردشگرانی که قصد سفر به بندرکنگ و بازدید از جاذبه‌های گردشگری آن را دارند می‌توانند از طریق هواپیما، مسیر جاده‌ای و دریا به این منطقه سفر کنند. البته خود بندرکنگ دارای فرودگاه نیست اما گردشگران می‌توانند مقصدشان را فرودگاه بندرلنگه انتخاب کنند و سپس به سمت بندرکنگ بروند که فاصله بسیار کمی دارد و در واقع بندرکنگ بخشی از بندر لنگه است. از طریقی تاکسی‌های بین‌شهری نیز می‌توان از بندرعباس و یا بندرلنگه به کنگ رسید.
