استان گیلان علاوه بر مناطق و جاذبه های طبیعی زیبا از بناهای تاریخی بی نظیری برخوردار است که نقش عظیمی می توانند در جذب گردشگر ایفا کنند. مناره آجری گسکر از جاذبه های تاریخی صومعه سرا محسوب میشود.
این مناره در روستای مناره بازار در فاصله ۹ کیلومتری غرب صومعهسرا واقع شده است.با توجه به شکل مناره و مصالح بکار رفته در آن میتوان مناره گسگر را یادآور منارههای عظیم سلجوقی در دیگر مناطق ایران دانست و در رده منارههای دوره سلجوقی قرار داد. این مناره در زلزله ۱۳۶۹ گیلان به شدت آسیب دید.
مناره بازار گسکر در سال 1378 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2681 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. مناره گسکر که در مسیر راه جاده شاه عباسی قرار گرفته است، یکی از مهم ترین آثار تاریخی استان گیلان زمین به شمار می رود و شکلی شبیه مخروط داشته و مقطع این مناره دایره ای شکل بوده که با حرکت به سمت بالا از قطر آن کاسته می شود.
محیط این مناره در سطح زمین 19 متر و قطر آن در قسمت پائین مناره هفت متر و در فوقانی مناره به 2.35 سانتیمتر می رسد که با احتساب ضخامت 1.30 سانتی متری دیوار قطر داخلی مناره در ارتفاع 10 متری از سطح زمین به 2.5 متر می رسد. ارتفاع اولیه مناره 30 متر بود، پنج متر آن بر اثر شرایط جوی و آب و هوایی منطقه و 13 متر آن به دلیل زلزله سال 1369 فرو ریخت و تنها 12 متر از مناره بر جا مانده است
مناره آجری گسکر از آجر و ملات ساروج ساخته شده است. از مصالح به کار رفته در این مناره می توان به آجرهای مربع شکل به ابعاد 20 در 20 در پنج سانتیمتر و ملات ساروج اشاره کرد. تنها تزیین این مناره دو ردیف آجر کاری تزئینی با نقوش هندسی بوده که به دلیل فرو ریختن قسمت فوقانی مناره قابل مشاهده نیست و در بقیه قسمت ها کاملا ساده و بدون آرایش است.
تنها راه ورود به مناره از طریق یک در ورودی است که در قسمت جنوب غربی مناره واقع شده و با قوسی زینت گرفته است و تنها راه رفتن به بالای مناره پله های مارپیچی است که توسط یک ستون نگه دارنده در وسط به ابعاد 10 در 90 سانتیمتر ایستایی یافته است. ارتفاع پله های مارپیچ مناره 25 سانتی متر است و عرض پله ها در قسمت دیواره مناره به 40 سانتیمتر و در قسمت ستون نگه دارنده پله ها به 15 سانتی متر می رسد.
دو نورگیر به ابعاد ارتفاعی یک متر، عمق 1.30 سانتیمتر و پهنای 10 سانتی متر در مناره مشهود است. نور گیر اول در ارتفاع شش متری از سطح زمین قرار گرفته و در اثر زلزله سال 1369 تخریب نشد ولی نورگیر دوم همراه با فرو ریختن دیواره از بین رفت که پس از عملیات مرمت این نورگیر را به همان شکل و اندازه نورگیر اول در آوردند. هشت متر از این مناره به همان فرم و شکل اولیه مرمت شده است و هم اکنون ارتفاع مناره به 20 متر می رسد.
هدف اصلی از ساخت این مناره بر ما پوشیده است چه بسا که این مناره در دل جنگلی انبوه “هفت دغنان” بوده و نه به کار راهنمایی می آمده و نه کسی می توانسته بر بالای آن دیده بانی کند، ولی از نظر بهره برداری احتمالاً به منظور تعیین زمان دقیق طلوع و غروب خورشید استفاده می شده است.