زندان سلیمان یا کوه زندان دیو از جاهای دیدنی تکاب، کوهی مخروطی شکل درون تهی است که در سه کیلومتری غرب مجموعه جهانی تخت سلیمان و در ۴۲ کیلومتری تکاب در استان آذربایجان‌غربی جای گرفته است.
داستان زندان دیو چیست؟
کوهی در ایران و در میان یک دشت زیبا و وسیع سر بر آورده است. اگر از این کوه بالا بروید، در دهانه آن با حفره ای هولناک و بزرگ مواجه می شوید که با نگاه کردن به انتهای آن سرگیجه خواهید گرفت. آثار بنایی سنگی با ملات ساروج را در بالای کوه و در اطراف دهانه خواهید دید. بنایی که در درون خود سیاه چاله ای را پنهان می کرده است. درون سیاهچاله به هیچ وجه به بیرون راه ندارد و اگر کسی به درون آن پا بگذارد، خواهد مرد. اما این کوه چه ربطی به حضرت سلیمان و داستان های او دارد؟ مردم محلی می گویند که حضرت سلیمان برای مجازات دیوهایی که از اون نافرمانی کرده بودند، آن ها را به درون این سیاه چاله انداخته و زندانی کرده، سپس بنایی برای محافظت از این زندان در بالای آن ساخته است. دیو درون سیاه چاله همان دیوی است که از حضرت سلیمان انگشتری دارای نشان و نام اعظم الهی را ربوده بود. این دیو، اکنون آنقدر خطرناک و خشمگین است که از دهانش گازهای سمی و بخار بیرون می دهد و اگر کسی پا به درون این سیاه چاله بگذارد توسط این دیو کشته می شود. به همین دلیل علت نام این کوه را زندان سلیمان یا زندان دیو گذاشته اند.
طریقه بوجود آمدن این کوه
طریقه بوجود آمدن این کوه عظیم به این صورت است که چشمه در ابتدا دریاچه‌ای در اطراف خود بوجود می‌آورد و آهک و املاح معدنی دیگر در اطراف دریاچه رسوب می‌کند و آب از اطراف آن سرازیر می‌شود و مجدداً رسوب می‌دهد و این سیر سالیان سال ادامه می‌یابد تا اینکه چشمه اولیه به صورت یک کوه مخروطی درمی‌آید.
برخی باستان شناسان و کاوشگران اماکن تاریخی متعقدند این کوه اصلاسابقه آتش‌فشانی نداشته است، بلکه در ابتدا دریاچه‌ای شبیه دریاچه تخت سلیمان بوده که بعدها آب آن خشک شده و به صورت فعلی درآمده است.
ارتفاع این کوه بین ۸۷ تا ۱۰۸ متر است اما گودال بزرگ درون آن حدود ۸۰ متر و با دهانه تقریبی ۶۵ متر گسترش پیدا کرده است. در زمان های قدیم مربوط به دوران مانایی گفته می شود که این کوه به دلیل این خصوصیت و چاهی که دارد، مکان مهمی بوده و از آن به عنوان مکانی برای عبادت استفاده می شده است.
نکته قابل توجه دیگر در مورد کوه زندان سلیمان وجود گاز و چشمه‌های گاز دار داخل این گودال است که هنوز هم دیواره‌های فرونشسته یک چشمه گازدار در کف حفره زندان فعالیت دارد که همین پدیده موجب جذب شمار زیادی از گردشگران و علاقه شدید مسافران برای صعود به دهانه این کوه شده است.
این مکان یکی از جاذبه های طبیعی برای صخره نوردان و کوه نوردان نیز می باشد. در اطراف کوه نیز چشمه های طبیعی گوگردی فراوانی را خواهید دید که اکثر آن ها خاصیت درمانی دارند.
این کوه به لحاظ جایگاه تاریخی و باستان شناسی و نزدیکی به مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان و نیز به دلیل موقعیت خاص و منحصر بفرد طبیعی اهمیت فوق العاده ای دارد.
قرار گرفتن این اثر طبیعی در حریم مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان و ارتباط زیرزمینی آن با دریاچه تخت سلیمان و همچنین وجود نمونه نادر چاه آرتزین و آب فشان این مجموعه که در گذر زمان رسوب گذاری و خشکیده شده، از مهم‌ترین ویژگی‌های این اثر طبیعی است.
کوه زندان سلیمان در حالت کلی ساختار رسوبی مشابهی شبیه وضعیت فعلی مجموعه تخت سلیمان دارد. این کوه در زمان مانایی‌ها درحدود سالهای ۶۶۰ تا ۸۳۰ قبل از میلاد به عنوان عبادتگاه استفاده می‌شده است و در دهه ۶۰ میلادی به منظور بررسی و مطالعه ساختار درونی گودال کوه زندان سلیمان یک هیات باستان شناسی آلمانی از سمت شمال شرقی دامنه آن تونلی حفر کردند که بعد از آن عملیات مجدد مسدود شد.
نزدیکی این اثر طبیعی ملی به مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان و قرار گرفتن در حریم این مجموعه باعث دسترسی آسان و بازدید فراوان گردشگران از آن شده است. همچین وجود داستان های حضرت سلیمان و دیوها، دیدن این جاذبه را هیجان انگیزتر کرده است. اگر از دیدن آثار طبیعی به وجد می آیید و کوه پیمایی را دوست دارید، دیدن این کوه را به شما پیشنهاد می دهیم.
آدرس زندان دیو: آذربایجان غربی، در مسیر بیجاب به تکاب، جاده دندی، تخت سلیمان و درنهایت زندان دیو یا زندان سلیمان – اگر از جاده زنجان و جاده دندی بروید، جاده کمی پیچ در پیچ، دو طرفه و خطرناک است اما در طول مسیر می توانید منطقه حفاظت شده انگوران و معدن سرب و روی انگوران را مشاهده کنید.
