مسجد قل شریف، بزرگ‌ترین مسجد روسیه، در شهر قازان تاتارستان قرار دارد. مسجد کول شریف یکی از مساجد اصلی و بزرگ قرون وسطی در قازان بوده که در سده ۱۶ میلادی احداث شد. این مسجد با کتاب خانه غنی خویش سبب ظرافت، زیبایی و تزیین پایتخت خان‌های قازان و مرکز اموزش مذهبی، گسترش علوم در قسمت مرکزی روسیه در سده ۱۶ میلادی بود.
این مسجد باعث ظرافت، زیبایی و درخشش پایتخت خان‌های قازان و مرکز اموزش دینی، گسترش علوم در قسمت مرکزی روسیه در سده ۱۶ میلادی بوده هست. این مسجد معروف روسیه بعنوان نماد شهر «کازان» شناخته میشود.
قل شریف کیست؟
همانطور که در متون تاریخی آمده است قل شریف یک رهبر دینی برجسته بود که در منابع تاریخی به عنوان فردی فیلسوف، متفکر و همچنین از اربابان یکی از مناطق تاتارستان بود. قول شریف در بین تاتارها شخص مهم و مورد قبولی بود تا جایی که به وی لقب “امیر” داده بودند و نام وی روی مسجد نام گذاری شد. قل‌شریف در جریان تسخیر کازان در سال 1552 میلادی توسط روس‌ها کشته شد.
معماری مسجد قل شریف یا کول شریف
مسجد ۲ طبقه‌ای قل شریف، یک طبقه را به نیایش و یک طبقه را به موزه اسلامی خود اختصاص داده هست. گنبد مرکزی این مسجد ۳۹ متر و ۴ مناره اصلی آن ۵۷ متر ارتفاع دارند. بخش عمده‌ای از هزینه ساخت مسجد به وسیله مسلمانان تاتار اهدا شده هست.
تعدادی معتقدند سبک معماری این مسجد وام دار سبک‌های بلغاری هست، ولی مولفه‌های آن به سبک عثمانی و دوره رنسانس شباهت دارد. مسجد قدیمی که در همین مکان ساخته شده بود در سال ۱۵۵۲ به وسیله روس‌ها خراب شد و دارای مناره‌های ۸ متری بود که در ساخت آن سنگ‌های سفید رنگ نقش اصلی را برعهده داشت. در این مسجد یک مدرسه اسلامی و یک کتاب خانه هم قرار داشت.
در ۲۱ فوریه سال ۱۹۹۶ به درخواست مینتیمر شایمییف رییس جمهور تاتارستان بازسازی مسجد شروع گردید و در ژوئیه سال ۲۰۰۵ در دوره جشن‌های هزاره قازان رسما بازگشایی شد. اقامه نماز جمعه در این مسجد یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین رویداد‌های پایتخت تاتارستان به حساب می‌آید.
جالب است بدانید در زیر زمین این مسجد موزه‌ای قرار دارد که توریست‌ها را با اسلام آشنا می‌کند و در قسمت‌هایی از موزه کتاب‌های آسمانی تورات، انجیل قرار دارد و در بخش‌هایی رابطه‌ی دین‌های الهی را توضیح می‌دهند. مسجد قل شریف کازان معماری‌ای به سبک ایرانی، عثمانی و خاورمیانه‌ای دارد. نمای سفید و آبی و طلایی ساختمان مسجد احساس آرامش وصف ناشدنی به شما خواهد داد که در فضای معنوی مسجد حس‌وحال آن چند برابر خواهد شد.
موزه مسجد قول شریف
در زیر زمین مسجد قل شریف موزه فرهنگ اسلامی واقع شده است؛ این موزه که دو سالن با مساحت 566 متر مربع دارد تنها موزه کشور است که به تاریخ و فرهنگ اسلام در میان اقوام ترکمنی و تاتار و مردم ولگا و اورال اختصاص یافته است. هدف از احداث این موزه در وهله‌ی اول فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بود. در این موزه سه نمایشگاه اصلی وجود دارد که هر کدام پیام رسان موضوعی است.
تمدن مسلمانان منطقه ولگا از بولار تا کازان
اسلام از زمان اصلاح طلبی تا امروز
فرهنگ ادبیات مردم تاتار
همچنین بخش‌هایی از این موزه به نمایشگاه‌های چند رسانه‌ای تبدیل شده است، در این قسمت‌ها شما می‌توانید علاوه بر گوش دادن به صدای تلاوت قرآن، نسخه‌های منحصر به فرد کتاب مسلمانان را مشاهده کنید.
