آذربایجان غربی مهد کلیساهای کهن است، وجود چندین کلیسا و مسجد قدیمی و یک کنیسه آن را به مهد ادیان و مذاهب مشهور کرده است. کلیسای سرکیس مقدس که در سه کیلومتری شهرستان خوی و در میان مزارع کشاورزی واقع شده و به سورپ سرکیس نیز مشهور است یکی از ده‌ها کلیسای بی‌نظیر این خطه است.
پیشینه ساختمان این کلیسا با توجه به کاوش‌ها و بررسی‌های انجام شده پیرامون سدههای چهارم تا نهم میلادی تخمین زده شده است اما تعمیراتی اساسی دردوره صفویه بر روی آن انجام شده که شکل کنونی کلیسا حاصل آن است.
شکل خارجی کلیسا چهارگوشی به درازای ۳۲، پهنای ۱۸ و بلندی ۶ متر است که بر شش ستون سنگی بنا شده است. پلان کلیسا پیرو پلان‌های نیایشگاه‌های ایرانی بوده و دارای دو ورودی از جنوب و غرب می‌باشد. تقریبا دو پنجم دیوارهای بنا سنگ چین و بخش بالایی آن آجرچینی هستند. این کلیسا کارکرد آیینی خود را از دست داده و اکنون تنها یک مکان باستانی به شمار می‌آید.
اين بنای تاريخی در زمينی به مساحت تقريبی نيم هكتار در گوشه شمال غربی شهر و در محله قديمی ”امامزاده“ واقع شده است. زمان ساخت آن را به دو دوره متفاوت (قرن چهار و ميلادی) نسبت می دهند و تعميرات اساسی را مربوط به دوره صفويه می دانند كه فرم فعلی كليسا را دربر دارد. كليسای مذكور به دنبال حوادث سال 1918 ميلادی اين شهرستان به صورت متروك مانده است.
كليسا دارای پلان مستطيل‌شكل با محراب و ديگر خصوصيات خاص معماری مربوط به اين قبيل اماكن می باشد. نمای كليسا از خارج به فرم مكعب مستطيل و با دو ورودی از سمت جنوب و غرب و چهار زوج روزنه كوچك و يك پنجره همراه با شش عدد ستون سنگی با پلان‌های صليبی از داخل آرايش يافته است.
سنگهای قوس سردرهاي ورودی بنا دارای نقوش و حجاری هايی بوده و در بعضی قسمتها نيز نقش صليب به روی سنگها حك شده است. تنها بخش محراب نيمه‌مخروبه آن دارای نقاشی های مذهبی شامل گل و بوته و نقوش اسليمی با رنگهای تند بر روی گچ زينت‌بخش اين بنای قديمی است.
با انجام تعميرات و حفاظت‌های دو دهه اخير توسط سازمان در اين اثر باستانی خوشبختانه ساختمان كليسا در حال حاضر وضع مطلوبی دارد.
اگر به آذربایجان غربی سفر می‌کنید حتما سری به کلیساهای دیدنیش بزنید، آرامگاه شمس تبریزی، دروازه سنگی، ساختمان شهرداری، خانه تاریخی کبیری و موزه خوی از دیگر دیدنی‌هایی خوی است که در سفر به شهر خوی می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید.
