کاروانسرای نیستانک مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان نائین، بخش انارک، دهستان چوپانان، بافت تاریخی روستای نیستانک واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷۷۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این بنای تاریخی در جاده اردستان به نایین روستای نیستانک در فاصله 30 کیلومتری شمال باختر نائین از توابع استان اصفهان قرار دارد .
این بنا از آثار با شکوه و نفیس عهد قاجار است که متناسب با شرایط اقلیمی منطقه و طبیعت کویری آن ساخته شده است. بنا به دست یک تاجر یزدی به نام کلاه‌دوز بنا گردیده است.
طراح این بنا شاید به دلیل امنیت این منطقه برج را در بنا منظور نکرده و در انتهای اضلاع چپ و راست ورودی دو تخت گاهی دایره ساخته شده که محلی برای فروشندگان روستایی بوده .
دو ردیف صفه در دو سوی دروازه ورودی جای گرفته ، جمعا 14 صفه ، که این صفه ها برای استراحت بوده که در هر کدام از آنها بخاری دیواری و طاقچه تعبیه شده .
درون همه صفه های بیرون از این کاروانسرا و در یک جهت طاق نماهایی به چشم می خورد که بالای آن مثلثی شکل گرفته که سمت قبله را می نمایاند .
نمای کلی کاروانسرا مستطیل شکل است اما حیاط به شکل یک ۸ ضلعی که ورودی اتاقها، شاهنشین‌ها و دهانه اصطبل‌ها را به هم متصل می‌کند، می‌باشد.
سکوی بارانداز گرد در مرکز حیاط که کاربردی برای خوابیدن در شب داشته‌است. سقف‌ها به صورت چهار بخشی ساخته شده و تزیینات آجری بر بالا ایوان و ایوانچه‌ها متفاوت می‌باشند.
سقف گنبدی شکل ورودی با آجرهای لعابی شکل گرفته به محوطه هشتی عمقی زیبا و با شکوه بخشیده . در معماری سنتی ایران بخصوص در مناطق گرمسیر مرسوم بوده جهت ورودی به فضای داخلی نیازمند به یک فیلتر به عنوان کاهش دهنده گرما و نور شدید بیرون بوده و این عمل را هشتی ها انجام می دهند .
درون صفه ای در درون حیاط دو درگاهی به چشم می آید یکی راه به پشت بام و دیگری به حیاط خلوت دارد .که قرینه این ترکیب در سمت دیگر حیاط وجود دارد .
پوشش پشت بام به طور کلی آجری بوده . بادگیرهای در بام که راه حیاط خلوت دارند و برای خنک کردن اتاقها در مناطق گرمسیر بوده و دو حیاط خلوت به صورت هشت ضلعی در دو سوی هشتی .
اتفاقاً امروز یکشنبه 1402/04/25 از شبکه 2 حوالی ساعت 4:30 عصر من هم داشتم سریال “هشت بهشت” رو می دیدم. و در انتها دیدم که از اهالی محترم روستای نیستانک نائین اصفهان تشکر شده، همین دلیلی شد که بیام و نام این روستا رو جستجو کنم وبه این سایت رسیدم.
واقعا سریال زیبایی بود . خودم فکر میکنم که تا الآن چهار بار دیدمش. واقعاً از سادگی و بی پیرایگی فیلم و از مضامین بلندی که در متنش بود لذت می برم بخصوص از مکانهایی که توش فیلمبرداری شده. از کاروانسرا و باغها و خونه های قدیمی. کاش یکی از اهالی این روستا بیاد و ذوق به خرج بده و روستاشون رو به همراه این فیلم توش معرفی کنه.
از همینجا به همه اهالی روستای نیستانک سلام می رسونم و برای سلامتی اهالی اون دعا میکتم.