کردستان یکی از زیباترین و خوش آب و هواترین استان‌های غربی ایران است. این استان هم همچون سایر استان‌های کشورمان، سوغاتی‌های معروف و هیجان‌انگیز خاص خودش را دارد. سوغاتی‌هایی که برخی بسیار خوشمزه‌اند و برخی دیگر جزء آثار هنری و صنایع دستی محسوب می‌شوند. در این مطلب قصد داریم شما را با معروفترین سوغاتی‌های کردستان آشنا کنیم.
سوغات خوراکی کردستان
بادام سوخته
این خوراکی، یکی از سوغات کردستان به شمار می‌آید که برای تهیه آن، بادام و شکر استفاده می‌شود، البته برخی‌ها به جای شکر، عسل به کار می‌برند. ابتدا بادام و شکر را با هم مخلوط کرده و پس از اضافه نمودن کمی آب، آن‌ها را بر روی شعله گاز قرار می‌دهند. زمانی که شکر طلایی رنگ شد برای سرد شدن مواد، آن‌ها را روی غربال می‌ریزند و با دست هایشان بادام را از شکر جدا می‌کنند. حال نوبت به تهیه کارامل می‌رسد، برای این کار شکرِ جدا شده را دوباره روی آتش قرار می‌دهند تا پس از آب شدن به کارامل تبدیل گردد. در نهایت بادام را با کارامل تهیه شده مخلوط می‌کنند و در سینی قرار می‌دهند. 
آدامس سقز
بیشتر مردم ایران سقز را با نام کردستان و برخی از استان های غربی کشور می‌شناسند، زیرا درخت این ماده بیشتر در قسمت‌های کوهستانی و استان‌هایی مانند کردستان، کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویر احمد وجود دارد. در حقیقت ماده سقز به صورت شیره‌ای غلیظ از درختی به نام پسته وحشی یا بنه استخراج می‌شود. معمولا این صمغ در شکاف درختان، در فصل پاییز تولید می‌گردد و در زبان فارسی با نام سقز شناخته می‌شود. از سقز برای درمان بیماریهایی همچون زخم معده، زخم اثنی عشر، بیماری‌های گوارشی و یبوست استفاده می‌کنند. اگر قصد خرید این سوغات معروف کردستان را دارید بهتر است آن را از عطاری‌های سطح شهر خریداری نمایید و یا آدامس‌هایی را تهیه کنید که بر روی آن‌ها تاریخ مصرف و تاییدیه وزارت بهداشت دیده می‌شود.
برساق
برساق نیز از دیگر سوغات معروف استان کردستان است که نه تنها در این استان بلکه در برخی از استان‌های دیگر کشور هم درست می‌شود و در هر کدام از این مناطق به شکلی متفاوت تهیه می‌گردد. نان روغنی برساق جزو نان‌های شهر بیجار، واقع در کردستان است که برای تهیه آن از شکر، تخم مرغ، آرد، شیر و برخی طعم دهنده‌ها استفاده می‌کنند. پس از آن که از ترکیب این مواد خمیری تهیه شد، داخل خمیر را به وسیله دارچین و گردو پر می‌کنند و در نهایت در روغن قرار می‌دهند تا سرخ شود. این نان محلی بسیار مقوی بوده و می‌توانید آن را به عنوان عصرانه در کنار نوشیدنی خود میل نمایید. اگر مسیرتان به سمت شهرستان بیجار افتاد علاوه بر برساق، شیرینی کماج و حلوا سوهانی را به عنوان سوغات بیجار کردستان فراموش نکنید.
شیرینی کنجدی
از معروفترین سوغات کردستان و خصوصا شهر سنندج می‌توان به شیرینی کنجدی اشاره کرد. هر کجای شهر که باشید به راحتی در اکثر شیرینی فروشی ها این خوراکی خوشمزه را پیدا خواهید کرد. شیرینی کنجدی کردستان دارای دو نوع شکری و گزانگبین است که طرز تهیه هر دو نوع تقریبا به یک شکل بوده، با این تفاوت که برای تهیه نوع گزانگبین کنجد را بو می‌دهند و بر روی آن شهد انگبین اضافه می‌کنند ولی در نوع شکری به جای شهد انگبین، از شهد شکر استفاده می‌شود. انگبین شهدی است که در کوهستان‌های کردستان از درختی به نام انگبین تهیه می‌گردد. در نهایت این مواد فشرده شده را بر روی سطحی صاف می‌گذارند و به تکه‌های کوچکتر برش می‌دهند.
انواع تخمه بو داده آفتابگردان از سوغاتی‌های شهرستان سقز بوده و به علت وضعيت جغرافيايی و كوهستانی كردستان خشكبار به عنوان سوغات در تمام شهرستان استان عرضه می‌شود.
صنایع دستی کردستان
گلیم و قالی کردستان
کردستان است و قالی‌های دستبافش! صنعت فرش و قالی بافی، یکی از صنایع رایج در استان کردستان است. قالی‌های شهرهایی همچون سنندج، بیجار و بوکان شهرت زیادی دارند. کافیست به بازار این شهرها سری بزنید تا فرش‌های دستباف و قالی‌های پر نقش و نگار کردی را در حجره‌های آن پیدا کنید. گلیم‌های سنه کردستان هم شهرت زیادی دارند، گلیم‌هایی که توسط زنان هنرمند کرد، به صورت دو رو بافته می‌شوند. اگر می‌خواهید بهترین گلیم سنه را در کردستان خریداری کنید، باید به شهر سنندج و بازار تاریخی آن بروید.
گیوه کردستان
گیوه پاپوش محلی و سنتی مردمان منطقه زاگرس است و قدمتش به هزاران سال قبل باز می‌گردد. گیوه بافی از مهم‌ترین صنایع دستی و سوغاتی‌های کردستان محسوب می‌شود. خوشبختانه جوانان هنرمند این دیار، امروزه با راه انداختن کارگاه‌های گیوه بافی در برخی شهرهای کردستان، این سنت دیرینه را دوباره احیا کرده‌اند. گیوه‌های کردستان کیفیت بسیار بالایی دارند و امروزه نیز توسط مردمان کرد مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سفر به کردستان، می‌توانید گیوه‌های سنتی کردی را برای آشنایانتان سوغات ببرید. به گیوه‌های کردستان، کلاش هم می‌گویند.
محصولات چوبی کردستان
محصولات چوبی کردستان از جمله آثار نازک کاری بر روی چوب، از معروفترین صنایع دستی این منطقه از کشور هستند. نازک کاری در واقع ترکیب کردن قطعات بسیار کوچک چوبی در کنار هم و ساخت محصولات بسیار زیبا و ظریف از این طریق است. امروزه در خیابان شهدای شهر سنندج، می‌توانید انواع شطرنج‌های چوبی، جعبه جواهرات، قلمدان و … را با بهترین کیفیت تهیه کنید.
ابزار آلات موسیقی از جمله دف و تنبور، از دیگر سوغاتی‌های کردستان هستند که شهرتی ملی دارند. بسیاری از نوازندگان کشور، ادوات موسیقی خود را از استان کردستان تهیه می‌کنند. لباس‌های زیبای زنان و مردان کرد هم که از زیباترین لباس‌های محلی کشور محسوب می‌شوند، دیگر سوغاتی مطرح استان کردستان هستند.
