با توجه به قدمت بسیار زیاد استان اصفهان و کاشان جای تعجب نیست که همچون جاهای دیدنی ، تاریخی وجود دارد .
اما برای استفاده از آن چه زمانی تصمیم به سفر میگیریم .کویر مرنجاب آران و بیدگل در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان قرار دارد.کاروانسرای مرنجاب کاشان یکی از بناهای فاخر بجامانده از دوران صفویه است که در دل کویر و در شهر آران و بیدگل واقع شده است.
این کویر از شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب به شهرستان آران و بیدگل محدود می‌شود.
ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود ۸۵۰ متر می‌باشد. امنیت، اعتدال نسبی، تنوع جاذبه‌های گردشگری، تنوع گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی مناطق کویری فضای مناسبی را جهت گردشگری و سرمایه‌گذاری در این منطقه فراهم نموده‌است و گردشگران بسیاری را به این منطقه می‌کشاند.
کاروانسرای مرنجاب کجاست؟
این بنای تاریخی با وسعتی بالغ بر 3 هزار و 500 متر مربع زیربنا به سبک معماری دوران صفویه بنا گردید. قرارگیری در مسیر راه ارتباطی ابریشم برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس اهمیت خاصی به این بنا بخشید. کاروانسرای مرنجاب در ابتدای ساخت دارای برج و باروهای نظامی نبود.
زیرا تا قبل از آن دشمن به گستره کویر و دریاچه نمک حمله نکرده بود. با هجوم ازبک ها و افغان ها به این منطقه در سال 1202 شاه عباس به صرافت افتاد تا در این منطقه یک پایگاه نظامی ایجاد کند.
به همین دلیل کاروانسرا مجهز به سنگرهای دیده بانی گردید تا از حمله دوباره جلوگیری بعمل آورند. روایت شده که در این پایگاه نظامی بیش از 500 پاسدار برای تامین امنیت حضور داشته اند. حال به توصیف ویژگی های این بنا می پردازیم.
پلان کاروانسرای مرنجاب کاشان
کاروانسرای مرنجاب اصفهان بر روی تپه ای واقع گردیده که در کنار آن چشمه و قنات آب شیرین وجود دارد. این کاروانسرای آجری به عنوان استراحتگاه برای قافله هایی که قصد عزیمت در مسیر ارتباطی راه ابریشم را داشتند ساخته شد.
با ورود به کاورانسرا با حیاطی به ابعاد 20 در 30 متر مواجه می شویم که دورتادور آن 29 اتاق وجود دارد. در گوشه های این کاروانسرا 6 برج دیده می شود که برای نگهبانی و پاسداری از بنا در نظر گرفته شده.
پلان کاروانسرای مرنجاب که مربعی شکل می باشد، شباهت بسیاری به ساختمان های عین الرشید و قصر بهرام سیاه کوه دارد.
پوشش گیاهی و جانوری مرنجاب
قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه‌های شنی و ریگزار است و از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شورپسند از جمله درختهای گز، تاغ، بوته‌های قیچ، ارته،اسکنبیل، دم گاوی است.
پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می‌توان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب‌پرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو،عقاب، شاهین اشاره کرد. در سال اخیر یک جفت یوزپلنگ نیز در منطقه مرنجاب مشاهده شده‌است. به گفته ساکنان محلی هم‌اکنون ۲۹۱ قلاده یوزپلنگ در این منطقه وجود دارد.
اسم کویر مرنجاب را شاه عباس صفوی انتخاب کرد؛ البته خودش هم خبر ندارد؛ حتی آن زمان که در هر شهر و مسیری کاروانسرا می‌ساخت، اصلاً به ذهنش نرسیده بود برای کویر بیسر و ته مرنجاب هم قلعه بسازد.
اما همین که تاجیک‌ها و افغان‌ها به اصفهان و نقاط مرکزی رسیدند شاه صفوی جای خالی یک قلعه نظامی که ۵۰۰ سرباز از آن نگاهبانی کنند را حس کرد.
آن هم در مسیری به نام جاده ابریشم که بین اروپا و چین در تردد بود. کویر مرنجاب اصلاً اسم و رسمش را از همین کاروانسرا و قناتی که آب شیرین تراوش می‌کند، گرفته‌است .
کاروانسرای مرنجاب در حال حاضر تبدیل به یک پایگاه گردشگری شده است. یک سفره خانه سنتی درون آن وجود دارد که به خدمات دهی می پردازد.
همچنین امکان اسکان شبانه مسافران نیز درون اتاق های کاروانسرا میسر شده است. اتاق های کاروانسرا بصورت 10 نفره و 15 نفره می باشند که مسافران و کویرنوردان بسته به نیاز امکان انتخاب آنها را دارند. امکانات رفاهی نظیر حمام و توالت اختصاصی نیز برای هر یک از اتاق ها در نظر گرفته شده است.
شما برای رزرو کاروانسرای مرنجاب که از جاذبه های گردشگری اصفهان می باشد حتما باید از قبل برنامه ریزی لازم را انجام دهید. بی شک اقامت در کاروانسرای کویر مرنجاب یکی از بهترین خاطرات سفر به استان اصفهان می باشد.
کاروانسرای مرنجاب کاشان یکی از جاذبه های استان اصفهان می باشد که در 30 تیرماه 1380 و با شماره ثبت 12126 به فهرست آثار ملی کشور اضافه شد.
آدرس کاروانسرای مرنجاب : استان اصفهان، شهر آران و بیدگل، کویر مرنجاب
راه‌های ورود به منطقه مرنجاب
مسیر اول: مسیر شهر آران و بیدگل به سمت پادگان ارتش و سپس جاده خاکی مرنجاب که پس از طی مسافتی در حدود ۴۵ کیلومتر به مرنجاب می‌رسد
مسیر دوم: مسیر پارک ملی کویر است که از پیشوا آغاز شده و سپس مبارکیه (۱۵ ک. م) – قصر بهرام (۶۰ ک. م) – کاروانسرای سفیدآب (۸۰ ک. م) – و سپس مرنجاب (۵۰ ک. م) می‌باشد. شایان ذکر است تردد در این جاده تا سفیدآب نیاز به مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان سمنان دارد.
مسیر سوم: مسیر آران و بیدگل به ابوزیدآباد و سپس کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب می‌باشد.
عکس های کاروانسرای مرنجاب کاشان
