جاهای دیدنی افغانستان – معرفی ۱۹ مورد از بهترین جاذبه های افغانستان

افغانستان با توجه به اینکه جنگ ها تاثیر مستقیم بر آن گذاشته از جاذبه های طبیعی و تاریخی بی شماری برخوردار است.
گردشگرانی که به افغانستان مسافرت میکنند شاید انتظار زیادی از این شهر بدلیل اهمیت گردشگری و اینکه نیاز تفریحی خود را رفع کنند نداشته باشند، اما حقیقت امر چیز دیگریست. افغانستان کشوری با آب و هوای بسیار دلنواز از کشورهای دوست و همسایه ایران میباشد. مردم این کشور از نظر فرهنگی تشابهات فراوانی با مردم ایران دارند.افغانستان در گذشته نه چندان دور از کشورهای محبوب برای گردشگران خارجی بود و گردشگران نامداری چون “مارکوپولو” از این کشور دیدن کرده اند.
جنگ‌های چند دهه گذشته در این کشور، صنعت مهم توریسم را به شدت تأثیر قرار داده و دیگر رونق گذشته را ندارد.
مناطق مختلفی از افغانستان استعداد جذب گردشگر را دارد و در صورت توجه مسئولان مربوطه، گردشگری می‌تواند از منابع مهم درآمد افغانستان شود.“امیر فولادی” کارشناس گردشگری افغانستان معتقد است که ولایت‌های “هرات”، “بامیان”، “بلخ”، “غزنی”، “ننگرهار” و “سمنگان” را از جمله ولایت‌هایی هستند که دارای بیشترین بناها و مکان‌های تاریخی می‌باشند.
وی “بند امیر” در ولایت بامیان و دره “واخان” در “بدخشان” را از جمله مراکز دیدنی و جذاب برای گردشگران خارجی دانست.
افغانستان در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی پس از انقلاب ثور، که تأثیر یافته از اتحاد جماهیر شوروی بود، به حکومتی سوسیالیست تبدیل شده و شاهدجنگی طولانی با مجاهدین افغان بود که در طول یک دهه، جان بیش از دو میلیون غیرنظامی را گرفت و باعث آواره شدن بیش از پنج میلیون نفر شد. پس از چند کودتای پی‌درپی و پیروزی مجاهدین بر دولت محمد نجیب‌الله جنگ داخلی افغانستان آغاز شد و وارد دوره‌ای از جنگ میان احزاب مختلف مجاهدین شد. طالبان در میانه‌های دهه ۱۳۷۰ کنترل بیشتر مناطق افغانستان را به دست گرفتند. اما با یورش ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در سال ۱۳۸۰ حکومت را از دست دادند. در دسامبر ۲۰۰۱، شورای امنیت سازمان ملل متحد نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت (ایساف) را مأمور کمک به حفظ امنیت و دولت جدید افغانستان به ریاست حامد کرزی کرد. افغانستان در حال حاضر در عین حال که با مقاومت مسلحانه طالبان و گروه‌های دیگری همچون شبکه حقانی در پاکستان و داعش درگیر است به کندی و با حمایت جامعه بین‌المللی در حال بازسازی است.
دولت کنونی افغانستان یک جمهوری اسلامی متمرکز و ریاستی است که دین اسلام را به عنوان دین رسمی می‌شناسد. افغانستان به عنوان عضوی از سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی، گروه ۷۷، سازمان همکاری اقتصادی و جنبش عدم تعهد شناخته می‌شود.اقتصاد افغانستان در جهان با تولید ناخالص داخلی ۶۴٬۰۸ میلیارد دلار رتبهٔ ۱۰۸ را دارد.
افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین آسیای جنوبی و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قلهنوشاخ به بلندای ۷٬۴۸۵ متر ارتفاع از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است.
افغانستان اقلیم قاره‌ای مرطوب (تابستان گرم و زمستان سرد) دارد. زمستان‌های ارتفاعات مرکزی و شمال شرقی افغانستان بسیار سرد و خشن است. به‌طوری‌که میانگین دما در دی ماه به زیر ۱۵ درجه سلسیوس زیر صفر می‌رسد. از سوی دیگر مناطق کم‌ارتفاع جنوب غربی (حوضه سیستان)، منطقه جلال‌آباد در شرق و دشت‌های ترکستان در کنار رود آمودریا در شمال، تابستان‌هایی گرم دارند و میانگین دمای آن‌ها در تیرماه به بیش از ۳۵ درجه می‌رسد.
کوهستان هندوکش در شمال شرق افغانستان منطقه‌ای فعال از نظر زمین‌شناختی است و بسیار زمین‌لرزهخیز است که گاهی به رانش زمین و ریزش بهمن(برف کوچ) نیز منجر می‌شود.
در سال ۱۹۹۸ زلزله‌ای در این منطقه جان ۶ هزار نفر را گرفت. چهار سال بعد ۱۵۰ نفر در زلزله دیگری در هندوکش کشته شدند و در سال ۲۰۱۰ زلزله دیگری جان ۱۱ افغان را گرفته و ۲ هزار خانه را تخریب کرد. در سال ۲۰۱۴ نیز رانش زمین در بدخشان چندین هزار کشته بر جای گذاشت.

جاذبه های گردشگری افغانستان

منار جام

منار جام از اماکن دیدنی افعانستان در مناطق کوهستانی ولایت غور قرار دارد. این منار در قرن دوازدهم میلادی ساخته شده و ۶۵ متر ارتفاع دارد و در سال ۲۰۰۲ مرکز حفظ میراث جهانی یونسکو خواستار ثبت این منار در فهرست میراث فرهنگی جهان شد. این بنا بعد از قطب منار در دهلی نو هندوستان بلندترین مناره خشتی جهان محسوب می شود.
منار کهنسال و تاریخی جام در حال فرسایش است. فرانچسکو بندارین مدیر این مرکز درباره منار جام گفته‌ است که این منار، احتمالا یکی از سازه‌های خارق العاده معماری و کهنسال‌ترین برج آجری باقی مانده در جهان است.
یونسکو نیز اعلام کرده که به دلیل جریان آب در رودخانه‌ای که در نزدیکی منار جام قرار دارد، این منار بزرگ در حال فرسایش است.

معماری

منار بلند جام به صورت استوانه‌ای و بر پایه‌ای هشت ضلعی ساخته شده که قطرش ۹ متر و بلندای آن ۶۳.۳ متر است. قاعده‎ای این مناره به بلندای تقریباً۲ متر از سطح زمین جای دارد که در کوچکی برای ورود به داخل مناره وجود دارد.
شیوه ساخت و شکل ظاهری جام را شبیه به مناره‌ای می‌دانند که مسعود سوم غزنوی در شهر غزنی یا غزنه ساخته بود همچنین در شهر دهلی هندوستان هم یک مناره به نام منار قطب وجود دارد که بدون شک در ساختش از برج جام ایده گرفته‌اند. تحقیقات باستان‌شناسی نشان داده‌اند که در اطراف برج جام آثار و خرابه‌هایی از استحکامات نظامی، یک کاخ، کوزه‌های سفالین و یک گورستان متعلق به یهودیان یافت شده‌است و با این اوصاف احتمالا از برج جام برای دیدبانی استفاده می‌کردند.
برخی باستان‌شناسان عقیده دارند که قطب منار در هند با الهام از منار جام در اوایل قرن ۱۳ به ارتفاع ۷۳ متر ساخته شده‌است.

بند کجکی

بی شک بند کجکی را باید جزو اماکن دیدنی افغانستان دانست. این سازه اسرارآمیز که با نام سد کجکی نیز شناخته می شود، روی رود هیرمند ساخته شده‌ و در فاصله ۱۶۱ کیلومتری شمال غربی شهر قندهار مستقر است. کارکرد این سد برای آبیاری زمین‌های خشک و تولید برق بوده و ظرفیت آبگیری این سد ۲٫۸ میلیارد متر مکعب است. سد کجکی آب‌خیز اصلی حوضه سیستان به شمار می رود.
آب‌های روان شده از این سد تا ۵۰۰ کیلومتر به سوی پایین‌دست، در کانال‌های کشاورزی منطقه جریان می‌یابد. طی سال‌های گذشته به جهت خشکسالی در افغانستان به عنوان سرچشمه آب هیرمند با بسته شدن دریچه‌های سد کجکی و کاهش ورودی آب به هیرمند در ایران در بین دو کشور اختلافاتی بروز کرد. بنا بر قراردادی که میان ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱بسته‌شده، آب باید همواره در جریان و در هر ثانیه ۲۶ مترمکعب آب (معادل ۸۵۰ میلیون مترمکعب در سال) سهم سیستان و دریاچه هامون باشد تا سهم منطقه سیستان ایران به این منطقه برسد. بسته شدن کامل سد کجکی و نرسیدن سهم سیستان در زمان طالبان از مسائل مورد مناقشه میان دو کشور بوده‌ است.

بند امیر افغانستان

به مجموعه شش دریاچه در بلندی‌های هندوکش در ولایت بامیان گفته می‌شود که با سدهای طبیعی از یکدیگر جدا شده‌اند. آب این دریاچه‌ها توسط چشمه‌ها تأمین می شود. این منطقه نخستین پارک ملی افغانستان نیز به‌شمار می آید. مناظر زیبا، دلپذیر و دلچسب این ساحه، دولت مرکزی را واداشت تا بند امیر را به عنوان اولین پارک ملی در افغانستان اعلام کند. این بند یکی از عجایب طبیعی و اماکن دیدنی افغانستان محسوب می شود.
آب زلال بند امیر، جهانگردان بسیاری را جذب خود کرده و شیعیان آن را شفابخش می‌دانند. اهالی بند امیر، سادات حسینی نسب از فرزندان سلطان سید احمد کبیر (شاه برهنه) هستند. بند امیر دارای ۶ دریاچه است و آب آن از چشمه‌ای معروف به نام کپرک که تقریبا 14 کیلومتر از بند امیر فاصله دارد سرچشمه می‌گیرد. بند غلامان، بندذوالفقار، بندپنیر، بند قنبر، بند پودینه و بند هیبت که توسط دیوارهای سنگی شیب‌دار تراورتن احاطه گردیده 6 دریاچه این منطقه هستند. مردم محلی، بنای آن را به علی بن ابی طالب و معجزاتش نسبت می‌دهند و در این مورد داستان‌هایی روایت می کنند.

مشخصات طبیعی

بند امیر دارای ۶ دریاچه است و آب آن از چشمه‌ای معروف به نام کپرک که تقریباً ۹ مایل از بندامیر فاصله دارد سرچشمه می‌گیرد: بند غلامان، بندذوالفقار،بندپنیر، بند قنبر، بند پودینه و بند هیبت که توسط دیوارهای سنگی شیب‌دار تراورتن احاطه گردیده. مردم محلی، بنای آن را به امامعلی بن ابی طالب علیه السلام، و معجزاتش نسبت می‌دهند؛ و در این مورد داستانی هم دارد که سر زبان همه افغان هاست.
بزرگترین جهیل این ساحه بند ذوالفقار (به معنای «شمشیر امام علی علیه السلام») است که ۴۹۰ هکتار زمین را احاطه کرده.
کوچکترین جهیل، جهیل غلامان است که سه چهارم مایل طول دارد.
زیباترین و عمیق‌ترین جهیل در بین آن‌ها جهیل هیبت است که تقریباً ۲ مایل طول و۵۰۰ یارد عرض دارد و از نظر بزرگی سومین جهیل است که با زمینهٔ تپه‌های عقیم و لایزرعی با آبی به رنگ یاقوت سبز، که صحنهٔ خارق‌العاده رابه نمایش می‌گذارد.
بند پنیر بلافاصله در زیر بند ذوالفقار که تقریباً ۱۵۰ یارد عرض دارد و با دیواری سفیدی چون پنیر که زیبایی خاصی دارد است.
آب زلال بند امیر، جهانگردان بسیاری را به خود جلب کرده و شیعیان آن را شفابخش می‌داند. اهالی بند امیر، سادات حسینی نسب از فرزندان سلطان سید احمد کبیر (شاه برهنه) می‌باشد. همچنین گفته می‌شود که بند امیر به عنوان کد سادات در افغانستان شناخته شده‌است.

رشته کوه های پامیر

پامیر نام مجموعه رشته کوه‌های متصل به هیمالیا و مشرف به زنجیره کوهستان‌های تیان شان، قراقروم، کونلون و هندوکش است و در میان بلندترین مناطق کره زمین قرار دارد.
از گذشته دور این مناطق را با اصطلاح بام جهان می‌شناسند. هرچند بخش گسترده ای از این کوه ها در تاجیکستان و قرقیزستان جای گرفته، اما افغانستان نیز سهم بسزایی از این منطقه دارد. مردم این منطقه با جهان تقریبا بیگانه اند و همیشه در آرامش زندگی کرده اند، حتی در زمان جنگ های بحرانی کشور افغانستان این سرزمین در صلح و آرامش بود.

شاه دوشمشیره افغانستان

برخلاف 4 مکان پیشین که اماکن طبیعی به شمار می روند، این بار قصد داریم مکانی عرفانی را معرفی کنیم. شاه دو شمشیره در افسانه لیث بن قیس بن عباس یکی از سرداران جنگی عرب علیه کابلستان بود. می‌گویند او به اندازه انسان خشمناک بود که پس از تخریب دیوار کابل توسط منجنیق با دو شمشیر سپاهیان کابل را می‌کشد.
این سرلشکر پس از اینکه دیوار دهمزنگ شکاف بر می دارد، با دو شمشیر وارد صحنه نبرد می شود تا اینکه در محل مسجد شاه دو شمشیره کشته می‌شود و همان‌جا دفن می‌شود. پس از اینکه مسلمانان کاملا فاتح می‌شوند، در کنار مدفن وی مسجد ساخته و نام شاه دو شمشیره را روی آن می گذارند. مسجد شاه دو شمشیر چندین بار ویران شده است.

گازار گاه افغانستان

این حرم یکی از مقدس ترین مکان های افغانستان است که متعلق به شاعر و عارف قرن ۱۱ خواجه عبدالله انصاری است و روزانه صدها نفر از نقاط مختلف افغانستان از آن زیارت می کنند.