دستنا، شهری از توابع بخش مرکزی شهرستان کیار در استان چهارمحال و بختیاری ایران است. شهر دستنا که دیربازی بزرگترین روستای کشور بود به دلیل جمعیت مناسب و همت اهالی و مسئولان روستا در سال ۱۳۸۹به شهر تبدیل شد.
پوشش گیاهی متنوع و متفاوت است.در ارتفاعاتی که خاک تشکیل نمی شود پوشش گیاهی هم نمی باشد.شهر دستنا فاقد جنگل خودرو می باشد.ولی قبلا درختان بلوط زیادی داشته که به مصرف خانه سازی رسیده است.کشاورزان در حدود ۸۰ سال پیش قلمه هایی از روستای گشتنیز به اینجا آورده اند و کاشته اند و در حاضر همین درختان منبع درآمدی برای عده زیادی شده اند.این شهر دارای درختانی چون کبوده،صنوبر،زردآلو،گیلاس،گلابی،سیب و …می باشد. دستنا سرشار از گیاهان دارویی است.از جمله این گیاهان می توان به گل برنجاس،گلگاوزبان،ریواس،بوسور،بارتنگ(بارهنگ)و… اشاره نمود.از مشاهیر دستنا می توان به شمس الدین ابوالوفا حسینی ،خوشنویس معاصر است اشاره کرد. او ضمن تدریس دردبیرستانهاو مراکز تربیت معلم اصفهان،شاگردان بسیاری نیز تربیت کرده است.
اماکن و بناهای تاریخی شهر دستنا
اماکن و بناهای تاریخی
امامزاده بی بی هاجر،بی بی هاجر بنا به اقوالی دختر سید شهاب الدین سهروردی که یکی از مشایخ ایران بوده است می باشد. روستائیان می گویند قدمت این امامزاده 1200 سال است ولی صحت آن معلوم نیست.درداخل امامزاده سنگ نوشته مخروطی شکلی وجود دارد که به رنگ سبز می باشد و نوشته های آن به مرور زمان نسبتا از بین رفته است. سنگ قبر این حاجیه قیمتی است و از نوشته حکاکی شده روی سنگ به اهمیت مدفون شده در این مزار شریف پی برده می شود.ساختمان مرقد بی بی هاجر،ساختمان شش ضلعی است و با معماری قدیمی بنا شده است.مردم به این امامزاده اعتقاد دارند وهرگاه حاجتی داشته باشند به زیارتگاه می آیند و برای اینکه ببینند به حاجتشان می رسند سنگ کوچکی بر می دارند وبه سنگ صافی می کشند وحاجتشان را زیر لب زمزمه می کنند و ناگهان سنگ را رها می کنند.اگر سنگ کوچک به سنگ اصلی چسبید امید حاجتشان هست ولی اگر افتاد به حاجتشان نمی رسند.سنگ قبر این حاجیه قیمتی است و از نوشته حکاکی شده روی سنگ به اهمیت مدفون شده در این مزار شریف پی برده می شود.بدیهی است که در زمان فوت این مرحومه این چنین سنگ و این چنین خطوط با ارزش تا حدودی غیر ممکن است و نیز حمل سنگ تا اینجا که امکان آن می رود سنگ درشهری حجاری و خطاطی حکاکی شده باشد و با ارابه و غیره تا اینجا آمده باشد که راهها به جز راه مال رو نبوده اند.تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل
پیری
پیری به نام آقاسیدهاشم در شهر دستنا بوده و کارهایی را به او نسبت داده اند و می گویند دستش تا حدودی شفا بوده است و روی قبرش مقبره ای ساخته اند که هنوز که هنوز است مردم به این شخص ارادت خاصی دارند و به او متوصل می شوند.
برد سیلایی
در شمال شرقی دستنا تخته سنگی به شکل قوسی روی تخته سنگی دیگر قرار قرار گرفته است و باعث به وجود آمدن سوراخی بزرگ شده است که انسان به طور خوابیده می تواند از آن عبور کند. البته عوامل فرسایش بر روی آن تاثیر گذاشته است.مردم عقیده دارند که اگر بچه هایشان را از زیر این سنگ عبور دهند آنها به سیاه سرفه(کنه سیاه)مبتلا نمی شوند و یا اگر مبتلا شود از زیر این سنگ عبورش دهنند خوب می شود.پیر سید نورالله (سید نوری)سید نوری از دیگر اماکن مقدسه دستنا می باشد.پیر سید نوری درختی است بزرگ ،تنومند کهنسال که در حدود مغرب دستنا در بین درختان قرار دارد.مردم به اینجا نیز عقیده دارند و در زیر این درخت نذر می کنند.
بناهای تاریخی شهر عبارتند از : امامزاده بی بی هاجر، مسجد جامع:اولین و قدیمی ترین مسجد در شهر بود.به علت رطوبتی که به داخل آن نفوذ کرده بود و کارایی خود را از دست داده بود با قدمت ۱۳۰ الی ۱۴۰ سال آنرا خراب کردند و به سبک جدید بازسازی نمودند. قلعه: قدمت آنها به ۸۰ سال می رسد.این قلعه ها از سه قسمت تشکیل شده اند:الف)خود قلعه که محل سکونت آنها بوده و دارای دو طبقه است و در حال حاضر به خاطر بی توجهی روبه تخریب شده است.در این قلعه تا اواخر حکومت رضاخان اسکان داشتند و بعد از چند سالی که تقسیم اراضی شد و دیگر درآمدی نداشتند به شهرهای بزرگ رفتند و درحال حاضر این قلعه به دولت واگذار شده است.ب)انبار،محل جمع آوری محصولاتی که از کشاورزان به عنوان سهمیه خود(مالیات)می گرفتند.درحال حاضر سالم و مسکونی شده است.انبار در ضلع شمالی قلعه قرار دارد.ج)اصطبل ، که محل حیوانات اهلی آنها بوده است و در همان زمان تخریب شدو جایش ساختمان ساختند.این اصطبل در ضلع غربی ساختمان قلعه قرار دارد.
غار میرشکار
غار میرشکار در دامنه کوه هزارگزی در جنوب غربی روستای سلم از توابع شهر دَستِنا در شهرستان کیار استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.غار میرشکار دارای یک دهانه می‌باشد که در ارتفاع ۲۴۲۷ متری از سطح دریا واقع شده است. طول این غار ۱۱۰ متر و عمق آن ۸۰ متر می‌باشد. این غار از سه چاه تشکیل شده و غارسنگ‌های زیبا و چند قطعه فسیل در آن دیده می‌شود.پیمایش این غار نیازمند در اختیار داشتن ابزارهای فنی و مهارت در غارنوردی است.
قلعه تاريخی سردار محتشم
قلعه تاریخی سردار محتشم متعلق به اواخر دوره قاجاریه است که به دست غلامحسین خان بختیار در شهر دستنا در سه طبقه زیرزمین، همکف و اول ساخته شده است.
این بنای تاریخی دارای یک حوض در محوطه وسیع قلعه می باشد اما به دلیل ساخت و سازهای بی‌رویه و تجاوز به حریم بنا، تنها محوطه کوچکی از آن باقی مانده است.
این قلعه دارای تزئینات زیبا و منحصر به فرد سنگی، آجری، چوبی و گچی بوده که به دلیل عدم مراقبت و دخل و تصرف‌هایی که در آن انجام شده، سقف طبقات فروریخته و تنها دیواره‌های داخلی و خارجی بنا باقی مانده که آن نیز دچار آسیب‌هایی شده است. از این دست بناهای تاریخی در این شهر و در این منطقه وجود دارد ولی متاسفانه بعلت عدم شناخت مردم از ارزش واقعی و تاریخی این مکانها ،روز به روز درگذر زمان حالت اولیه خود را از دست داده اند و بعضا به خاطر بی توجهی خود اهالی و مسئولین ذی ربط از بین رفته اند و تنها نام و نشانه ای از آنها باقی مانده است.
