شهرستان ششتمد ، منطقه نمونه و قطب گردشگری غرب خراسان رضوی است.
شهر ششتمد به عنوان مرکز شهرستان با ارتفاع 1340 متر از سطح دریا و با مختصات جغرافیایی 57درجه و 45درجه طول شرقی و 35درجه و 75 دقیقه عرض شمالی در فاصله 30 کیلومتری جنوب سبزوار و بر روی مخروطه افکنه حاصل از نهشته های رسوبی جریانات سطحی دامنه شمالی کوه شاهزاده ابوالقاسم در رشته کوه میش قرار دارد.
ارتفاعات این منطقه تحت عنوان کوه میش شناخته میشود که در نتیجه عملکرد فازهای کوهزایی آلپی ایجاد شده وبه همین دلیل با ستیغ ها و پرتگاههای عمودی زیادی روبرو هستیم که برای ورزش صخره نودی بسیار مناسب است.(مانند دیواره سر تخت ششتمد)
این شهر دارای آب و هوای نیمه بیابانی با زمستان های سرد و تابستان های معتدل و ملایم وبارندگی متوسط 225 میلیمتر در سال است.
عمده بارش ها در فصل سرد سال به صورت برف بوده که ذخیره مهمی برای چشمه سارها وقنات های منطقه است مانند رود خانه ششتمد که با دبی متوسط 20 لیتر در ثانیه از چشمه های سرروی،میان روی و چشمه قربانلو تشکیل می گردد.
وجود سفره های آب زیر زمینی مناسب به دلیل مخروطه افکنه های حاصل از نهشته های رسوبی و نفوذ پذیر فوقانی سبب شده تا تعداد 16 رشته قنات (سرده،پایین ده،کاریز،سنگینه،اشتر،کلاته خانها،مقاطعه،ناده،مهرآباد،گود دشت،بلال سفلی،بلال علیا،حاج ابوالقاسم و ده میزان) فقط در شهر ششتمد مورد استفاده کشاورزی قرار بگیرد که آب اکثر آنها شیرین است.
ششتمد و ییلاقات اطراف آن(کیذوقان،پادر،گاچ،بسک،بیزخ،دیوانخوی،باغخیرات،طرسک،تندک و…) به واسطه شرایط زمین شناسی و وجود ناهمواری ها وکمبود آب در دسترس که باعث شده تا کشاورزی این منطقه در مقایسه با دشت حرفی برای گفتن نداشته باشد لذا نیازمند توجه بیشتر برنامه ریزان در گسترش مبحث گردشگری جهت گذران اوقات فراغت شهروندان به ویژه به صورت اقامت های تابستانی می باشد.
تقویت بنیه اقتصادی ششتمد در گرو توسعه و رونق گردشگری که با برنامه ریزی مدبرانه و همگام با مردم که میتوان تمام پتانسیل های فوق العاده طبیعی و تاریخی را به فعلیت کامل رساند و تمام مشکلات را از سرراه برداشت.
جمعیت 300 هزار نفری شهر سبزوار و فاصله اندک سبزوار تا ششتمد به عنوان نزدیکترین مرکز شهرستان آینده به دومین شهر بزرگ شمال شرق کشور و قرار گیری در مرکز غرب خراسان و عبور محور جنوب از این منطقه از مهمترین امتیازات ششتمد در زمینه گردشگری محسوب میشود.
توانمندی های گردشگری ششتمد همچون حلقه ای است که نگین آن وجود آرامگاه ابوالحسن علی بن زید بیهقی معروف به ابن فندق یا فرید خراسان می باشد.
جاهای دیدنی ششتمد
امامزاده يحيی بن زيد(ع)
مقبره امامزاده يحيی بن زيد در روستای عزيز آباد كه در 15 كيلومتری جنوب شرق ششتمد واقع شده از بقاع متبركه اين بخش است و بنای اين مقبره متعلق به دوره قاجاريه است .
اين مقبره در حاشيه جاده ارتباطی به خاطر تردد آسان و راحت مسافران و گردشگران همه ساله ميزبان خيل عظيم مسافران و گردشگران است.
شاهزاده ابوالقاسم (ع)
يكی ديگر از بقاع امامزادگان ششتمد سبزوار هم بقعه شاهزاده ابوالقاسم از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) است كه اين امامزاده در بالاترين ارتفاعات كوه های ششتمد موسوم به كوه شاهزاده ابوالقاسم قرار دارد كه مورد احترام شيفتگان اهل بيت (ع) است.
علاوه بر منزلت آرامگاه مناظر بكر و زيباي مسير نيز چشم هر بيننده ای را به سوی خود جلب می كند .
رودخانه ششتمد
رودخانه ششتمد نيز يكی از مناطق ييلاقی و ديدنی و از جاذبه های گردشگری اين شهر است كه حدود پنج كيلومتر طول داشته و از ابتدای كوهپايه های قسمت جنوبی شهر ششتمد آغاز شده و به مقبره امامزاده ابوالقاسم مشرف به دشت های روداب و شهر ششتمد ختم می شود.
قرار داشتن اين رودخانه در ششتمد در كنار ديگر جاذبه های تاريخی، فرهنگی و مذهبی شهر به زيبايی ها و توانمندی های گردشگری اين شهر افزوده است.
بوستان مهرگان
بوستان مهرگان شهر ششتمد نيز محل بسيار مناسبی برای غنی سازی اوقات فراغت واستراحت زائران و گردشگران در اين منطقه است .
اين بوستان كه از نوع بوستان های كوهپايه ای به مساحت 11 هزار مترمربع در غرب شهر ششتمد و بر بلندای پشته ای شنی و صخره ای به ارتفاع حدود 100 متر از سطح زمين قرار دارد، دارای امكانات، چايخانه، حوضچه و آبنما، فضای سبز، آلاچيق، بوستان كودك و همچنين پيكره حيوانات اساطيری می باشد.
اين بوستان به خاطر اشراف بر شهر ششتمد به عنوان بام شهر، چشم انداز بسيار زيبايی دارد و محل مناسبی برای رصد ستارگان است.
ابوالحسن علی بن زيد بيهقی
آرامگاه ˈابوالحسن علی بن زيد بيهقیˈ معروف به ابن فُندُق و ˈفريد خراسانˈ از برجسته ترين علمای شيعه و از بزرگترين حكما و اُدبا و دانشمندان پركار قرن ششم هجری هم در شهر ششتمد قرار دارد .
وی در زمينه های مختلف، ازجمله علوم قرآنی، ادبيات ، نحو ، لغت ، شعر، فقه، كلام، طب ، حكمت ، رياضی ، نجوم و تاريخ استاد بود.
آب انبار مرغ ( حوض مرغ)
به فاصله 25 متری جنوب شرق آرامگاه بیهقی بنای آبانبار قدیمی قرار گرفته است که در غرب محل به نام حوض مرغ (آب انبار مرغ) خوانده میشود. این بنای معماری دارای پلان مربع شکل با اضلاع 14متری میباشد مصالح بکاررفته در این بنا که متعلق به دوره قاجاریه میباشد. سنگ و ملات ساروج است. آب انبار مرغ 80 سال قبل مورد استفاده قرار میگرفته است (اوایل حکومت پهلوی اول). در حال حاضر این بنا در حل تخریب میباشد که بدلیل ارزش معماری و جایگاه این بنا به عنوان عنصری از مجموعه تاریخی بافت شهر ششتمد باید هر چه سریعتر نسبت به ترمیم آن اقدام گردد.
آب انبار و قلعه
در 2 کیلومتری جنوب شهر ششتمد و در ابتدای منطقه زیبا و ییلاقی رودخانه ششتمد برفراز قلهای به ارتفاع 1650 متر آثار این حوض به جا مانده است.
محوطه تاریخی برازق تپه
در فاصله 6 کیلومتری میدان بار و بلوار تمدنها جاده آسفالته در غرب جاده خاکی جدا میشود. یک کیلومتر در جهت غرب در این مسیر حرکت کنیم به چاه آب روستای برازق میرسیم. سفالینههای موجود در لایحه سطحی مربوط به دوران تاریخی تا هزاره اول و دوم ق. م میباشد.
آتشکده و آب انبار موسوم به بنوو قلعه ازبک
در فاصله 200 متری جاده خاکی جنوب ششتمد به منطقه ییلاقی موسوم به رودخانه در سمت راست جاده خاکی به سمت روستای گاچ و بسک جدا میشود اگر 1500 متر به سمت روستای مذکور حرکت کنیم به کلاتهای موسوم به بنوو میرسیم در ضلع شمالی کلاته مذکور کوهی به ارتفاع 150 متری نسبت به سطح جاده قرار دارد. اثر مذکور برفراز این کوه قرار گرفته است.
تپه های باستانی شامکان و نوبهار
از جمله مهمترین آنها تپه طلایی شامکان مربوط به سدهٔ ۴ تا ۱۱ ه.ق. است و در شهرستان ششتمد، شهر شامکان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۱۰۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.