یکی از کلیساهای اصلی استان گیلان که در شهر بندر انزلی قرار دارد، «کلیسای مریم مقدس» است. این کلیسا در سال ۱۸۸۵ میلادی با هزینه شخصی به نام «آواک ملک الله وردیان» از ارامنه شهر بنا گردیده است.
ویژگیهای بنای کلیسا مریم مقدس
کلیسای مریم مقدس انزلی که از جاذبه های گردشگری بندرانزلی است در سالهای اخیر به همت ارامنه، مرمت و بازسازی شده است. محراب این کلیسا به وسیله اختلاف ارتفاع از بقیه فضاها جدا شده و گچ بری‌های بسیار زیبایی در دو طرف آن به چشم می‌خورد.
دیوارهای خارجی این بنا با سیمان و دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده‌اند. کلیسای مریم مقدس، به شکل مستطیل در جهت شرق به غرب واقع شده است.
این کلیسا دارای سه ورودی در سه ضلع آن، به جز ضلع شرقی است که محراب در آن قرار گرفته. در دو سمت محراب کلیسا، اتاقک هایی واقع شده است. سقف کلیسا بر روی چهار ستون استوار است. گنبد ناقوس خانه کلیسا با ۶ ستون در بالای ورودی سمت غرب، قرار دارد. کلیسای مریم مقدس در مراسم های مختلف، پذیرای ارامنه شهر و دیگر مهمانان می باشد.
تاریخ حضور ارامنه در بندرانزلی
تاریخ سکونت ارامنه در بندرانزلی که زبانشان ارمنی است به بیش از سیصد سال پیش باز می‌گردد و پیرو دین مسیحیت از شاخه گریگوریان هستند.
ورود اولیه و سکونت ارمنی ها در نواحی شمالی ایران و استان گیلان به دوران حکومت شاه عباس صفوی باز می گردد که در حدود ۲۴ الی ۲۷ هزار خانوار ارمنی جهت زراعت و پرورش کرم ابریشم (نوغاندار) به این منطقه کوچ کردند اما بیماری های صعب العلاج و ناسازگاری آنها با آب و هوای شمال، موجب شد بسیاری از ارامنه از دنیا رفته و به دام مرض مبتلا شوند و از این تعداد، تنها ۵ الی ۶ هزار خانوار باقی ماند. اجتماع و نخستین سکونت ارمنی ها از اواسط قرن هجدهم در بندرانزلی شکل گرفته است.
زمانی شمار ارامنه در بندرانزلی به ۴ هزار نفر می رسید و ارامنه از تهران و سایر نقاط نیز برای تعطیلات کریسمس به این شهر زیبای ساحلی می آمدند تا در کلیسای مریم مقدس انزلی، سالروز میلاد مسیح را جشن بگیرند. امروز جمعیت ارمنی ها به حدود ۲۰ خانوار و کمتر از ۵۰ نفر می رسد و در گذشته در این مکان مدرسه وجود داشته و حدود ۱۸۰ دانش آموز اقلیت در آن تحصیل می کردند ولی در حال حاضر تنها ۲ دانش آموز در آن مشغول به تحصیل هستند.
مسیر دسترسی به کلیسای مریم مقدس در بندر انزلی
پس از ورود به بندر انزلی، وارد خیابان نواب صفوی شوید و در میدان شهرداری، مقابل ساختمان قبلی دادگستری به کلیسای کوچک مریم مقدس دسترسی یابید. موقعیت قرارگیری کلیسای مریم مقدس در مرکز شهر، امکان دسترسی به مراکز خرید تجاری، و نیز سایر مراکز تفریحی را برای گردشگران آسان نموده است. چرا که کلیسای مذکور به بازار سپه ( از عمده مراکز تجاری شهر )، دیگر مراکز خرید و نیز فروشگاه های واقع در خیابان مطهری بسیار نزدیک می باشد. قابل ذکر است که امکان دسترسی به صورت پیاده روی برای رفتن به این مراکز امکان پذیر می باشد. از جهتی سینما هلال احمر و سینما گل سرخ بندر انزلی نیز به کلیسای مریم مقدس نزدیک می باشد.
