موزهی میراث روستایی گیلان، یکی از جالبترین جاهای دیدنی رشت است. در موزه میراث روستایی، می توان معماری سنتی، آداب و رسوم، صنایع دستی و شیوه ساخت آن ها، خوراک محلی، نحوه پوشش و شیوه زندگی مردم گیلان در گذشته را مشاهده کرد.
این موزه به مانند موزههای عادی در فضای بسته و با شرایط امنیتی خاص نیست، بلکه در فضای باز آنجا میتوان معماری سنتی، صنایع دستی و شیوه ساخت آنها، خوراکیهای محلی، نحوه پوشش و شیوه زندگی مردم گیلان که در گذشته مورده استفاده آنها بود را مشاهده کرد. موزه میراث روستایی گیلان در 80 کیلومتری جاده تهران-رشت قرار دارد و در زمینی به مساحت 263 هکتار و در جنگل سراوان احداث شده است که از تاریخ تاسیس آن چند سالی بیشتر نمیگذرد.
زلزله، جرقه ای برای احداث موزه
دکتر محمود طالقانی موسس این موزه است. او بعد از زلزله وحشتناکی که در سال ۶۹ در گیلان و حوالی زنجان رخ داد، به این فکر افتاد که میراث گرانبهای مردم گیلان، هر چند در قالب یک موزه باید برای سالیان دراز و نسل های آینده حفظ شود. بنابراین با هدف صیانت از فرهنگ، معماری و آداب و رسوم گیلان، عملیات احداث این موزه آغاز شد. ساخت این موزه حدود ۱۰ سال به طول انجامیده است و هنوز هم در بخش هایی از آن ادامه دارد.
براساس مطالعات انجام شده و برمبنای تنوع فرهنگی و معماری استان، حوزههای فرهنگی گيلان بدون در نظر گرفتن تقسيمات كشوری به 9 بخش تقسیم شد که شامل 2 حوزه از سرشاخه شرق و غرب كه هريك دارايی 4 زير شاخه ساحلی، جلگهای، كوهپايهای و كوهستانی هستند.
مطالعات مقدماتی برای احداث این موزه، از سال ۸۱ آغاز و تا سال ۸۳ ادامه داشت. عمده این مطالعات پیرامون مکانیابی مناسب برای احداث موزه بود. پس از اتمام مطالعات مکانیابی، پارک جنگلی سراوان به دلایلی نظیر دسترسی مناسب و قرارگیری این پارک در کنار یک جاده پر تعدد، وجود برخی زیرساخت های مناسب در جوار این پارک و توپوگرافی مناسب این منطقه، برای احداث این موزه انتخاب شد.
علاوه بر خانههای روستایی، موزه مشاهیر گیلان ، مسجد، ساختمان ورودی، خانه پژوهشگران، بازارچه، قهوهخانه، کوره ذغالگیری سنتی، کارگاه آهنگری، مدرسه و بناهای اداری، پشتیبانی و خدماتی نیز در موزه ساخته شدهاند.
با تکمیل هر بخش، امکان بازدید مردمی هم فراهم شد تا اینکه در اردیبهشت ١٣٨٤ اولین بخش از این طرح یعنی روستای جلگه شرق، راهاندازی و یک سال بعد افتتاح شد و به بهرهبرداری رسید.
در موزه میراث روستایی گیلان تابلوهای راهنمای بسیاری در مسیر به چشم میخورند که گردشگران تور گیلان میتوانند از طریق آنها با معماری و سنن بخشهای مختلف گیلان آشنا شوند. همچنین شما با گشتوگذار در این موزه روستایی علاوه بر بافت و معماری خطه گیلان در گذشته، با شیوه زندگی، شغلها و ابزارهای مورد استفاده مردم محلی، نحوه پوشش زنان و مردان گیلکی، خوراک و سایر عناصر فرهنگی و تاریخی خطه سرسیز سرزمین عزیزمان ایران را به نظاره خواهید نشست.
موزه میراث روستایی گیلان محل برگزاری جشنوراهها و گردهماییهای فرهنگی نیز هست. هر از گاهی مراسم سنتی نمادین از جمله مراسم عروسی، کشتیگیله مردی، ورزاجنگ و لافندبازی نیز در فضای موزه به نمایش درمیآید.
در اطراف موزه روستایی گیلان، محلهای مخصوصی برای بازارچههای فروش صنایع دستی، چایخانه ها و محل های برگزاری برخی مراسم ها ایجاد شده است تا شما به راحتی هر آنچه که دوست دارید تهیه نمایید و برای دوستان و اقوامتان یادگاری ببرید.
بهترین زمان بازدید از موزه
بازدید از این موزه در تمام فصول زیبایی خاص خود را دارد. ولی به یاد داشته باشید که در فصول پائیز و زمستان میزان بارندگی در این منطقه نسبتا زیاد است.
آدرس: ایران، گیلان، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جادهی سراوان- شفت | موزه میراث روستایی گیلان