پل چوبی ، پلی تاریخی از دوره صفویان

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

در اصفهان در طول تاریخ بویژه دوره اوج شکوفایی تاریخ صفویان سازه های زیبا و شکوهمندی از معماری ایران ساخته شده است که انواع آنها امروزه پذیرای گردشگران داخلی و خارجی می باشند. یکی از این بناها پل چوبی اصفهان است که یکی از جاذبه های تاریخی اصفهان محسوب می شود.

پل چوبی ، پلی تاریخی از دوره صفویان

این پل که با عرض کم و طول حدود ۱۴۷ متر ساخته شده از مستحدثات دوره شاه‏ عباس ثانى در سال ۱۰۶۵ هجرى است، این پل براى عبور و مرور عامه مردم نبوده بلکه صرفاً وسیله ارتباط باغ هاى سلطنتى در ساحل شمالى و جنوبى رودخانه و محل عبور خانواده شاه ‏صفوى و امراء و اشراف و مهمان ‏ها و سفرایى بوده که (در بناهاى باشکوه این باغ ها که امروزه چیزى از آنها باقى نمانده) با شاه ‏عباس دوم ملاقات داشته‏ اند.

از لحاظ معماری، پل جویی اصفهان ۲۱ دهانه با طاق های جناغی و دو اتاقک کوچک در بخش میانی و آب برهای مثلثی دارد. در بخش میانی پل جویی در گذشته، برجی شش ضلعی قرار گرفته بود که از هر طرف آن، چشمه ای روان می گردید.

پل جویی با وجود طول زیاد و پهنای اندک بسیار محکم و از شر بلایای طبیعی به دور مانده است. ساختار پل جویی سنگ تراش بوده و در پایه های آن از ملات ساروج استفاده شده و در تمامی بدنه و طاق ها، آجر با ملات گچ به کار رفته است.

پل چوبی ، پلی تاریخی از دوره صفویان

وجه تسمیه

جوی کوچک ظریفی از سنگ پارسی بر روی پل تعبیه کرده بودند که آب را از یک سو به طرف دیگر پل جاری می ‌کرد و به همین دلیل پل جویی نامیده میشد با این حال شاردن در کتاب خود به صراحت این پل را از جنس چوب بر پایه ‌های سنگی ذکر کرده است و نمی ‌توان قاطعانه گفت که عنوان «پل چوبی»، نادرست است.
نام اصلی آن پل «سعادت ‌آباد» بوده و به فراخور مجاورت با هفت کاخ از کاخهای سلطنتی عصر شاه عباس دوم «پل هفت دست» نیز نامیده می شد.
همچنین در بخش شرقی و غربی این پل، آب رودخانه بر روی هم انباشته می ‌شد که بشکل دریاچه دیده می شد، به همین دلیل به آن «پل دریاچه» نیز می گفتند. در کتاب فواید الصفویه که از مآخذ تاریخ عهد صفویان است به روشنی نام این پل «پل سعادت ‌آباد» آمده است و نویسنده آن کتاب در روزگار صفوی بنای «شهر تازه‌ ای» را در سال ۱۰۶۹ هجری و هم‌ زمان با هفدهمین سال سلطنت شاه عباس دوم ذکر کرده است.

حوادث تاریخی

با گذشت از یک سال از استبداد صغیر و به توپ بسته شدن مجلس و در پی دعوت آقانجفی و حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی از ضرغام السلطنه نیروهای بختیاری خود را به اردوگاه باغ ابریشم رساندند. در شب نهم ذی حجه ۱۳۲۶ گروهی از بختیاری‌ها به سرپرستی ضرغام السلطنه از پل جویی گذشته خود را به مجاهدین شهری در مسجد امام رساندند و گروهی نیز از دروازه مارنان به مجاهدین شهری ملحق شدند جنگ در میدان نقش جهان میان حکومت قاجاری و سواران بختیاری به اوج خود رسید و سرانجام با شکست سربازان حاکم و فرار اقبال الدوله کاشی خاتمه یافت. در پی این واقعه مجاهدان مشروطه خواه بختیاری کنترل شهر اصفهان را به دست گرفتند.

موقعیت پل چوبی

در شهر اصفهان و انتهای خیابان کمال اسماعیل، ( محلی که اکنون در دو طرف رودخانه پارک های بزرگ و زیبا احداث گردیده) پل باریک و کم عرضی به نام «پل جویی» قرار گرفته است.این پل، بین پل خواجو در شرق و سی وسه پل در غرب واقع شده است. این بنا زمانی در غرب کاخ های “هفت دست” و ” آیینه خانه” قرار گرفته بود.

جاذبه های گردشگری اصفهان ، نصف جهان

در حال حاضر پل چوبی اصفهان چه وضعیتی دارد؟

امروزه اگر شب ها بر روی پل چوبی قدم بگزارید بسیاری از نوازندگان سنتی و پاپ بر روی پل می نشینند. در عین حال با صدای خود و سازشان این پل درخشنده را درخشنده تر می کنند. علاوه بر اینکه این پل مکانی برای عبور از رودخانه می باشد مکانی برای قرارهای شخصی می باشد زیرا درکناره های پل چوبی از فضای سبز بسیار زیبایی برای زیباتر نشان دادن پل استفاده شده. در فصل های مختلف سال بسیار لذت بخش است که این منظره را از روی پل چوبی مشاهده کنید.

زیر پل چوبی اتاقک هایی وجود دارد که این اتاقک ها در گذشته برای جلسه های شاهان در نظر گرفته شده بوده .اما امروزه در آن موسیقی های سنتی می گزارند و با رد شدن از روی پل موسیقی سنتی به گوش می رسد.
اگر برای گردش به پل چوبی بروید، می توانید از کافه فرهنگ که زیر پل چوبی اصفهان ایجاد شده است استفاده کنید.

جالب آنکه کافه فرهنگ محیطی آرام برای قرارهای کاری و شخصی دارد.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید