روستای بزنگان در خراسان رضوی یکی از بزرگترین روستاهای این استان محسوب می شود که جزئی از توابع شهرستان سرخس در ۱۲۸ کیلومتری شرق مشهد و در یک منطقه دشتی واقع شده است.
کوه بزنگان در ۴ کیلومتری جنوب کوه قره داغ و در ۶ کیلومتری غرب و جنوب غربی روستا قرار گرفته است. این روستا از جاذبه های مزداوند، دارای یک قلعه تاریخی می باشد که قدمت آن نشان دهنده ی تاریخی طولانی این روستا می باشد.
شرایط آب و هوایی در این روستا به دلیل ارتفاع آن از سطح دریا که ۱۰۲۰ متر است جز دسته معتدل و کوهستانی قرار می گیرد.
در روستای بزنگان در خراسان رضوی دو مسجد به نام های محله بالا و محله پایین وجود دارد و همچنین یک زیارتگاه به نام گل بی بی که از مکان های مذهبی این روستا به شمار می رود.
سابقه سکونت در روستای بزنگان به ۱۰۰ سال می رسد و در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه سرحدداری این بخش از خراسان را به حاجی محمد میرزای قهرمان واگذار کرده بودند.
درآمد بيشتر مردم روستا از فعاليتهای زراعی، دامداری، باغداری و خدماتی تأمين می شود. مهمترين محصولات زراعی اين روستا شامل گندم، جو، نخود، عدس، زيره، هندوانه و زعفران است. اراضی زراعی روستا به شيوه آبی و ديم کشت می شوند. آب مورد نياز کشاورزی از قنات، چشمه و چاه تأمين می شود.
گوشت قرمز و انواع لبنيات، مهمترين توليدات دامی روستا هستند.
باغداری در روستای بزنگان رونق دارد و انواع ميوههای سيب، گردو، گيلاس، زردآلو و بادام در آن به عمل می آيد. زعفران، محصول درآمدزای مردم اين روستا است.
بيشتر خانههای روستا در يک طبقه با سقف مسطح و با در و پنجرههای کوچک ساخته شدهاند. شکل خانهها و طراحی داخلی آنها از نوع معيشت و فعاليت اقتصادی خانوار تأثير پذيرفته است. مصالح عمده به کار رفته در ساخت اغلب خانهها از آجر، خشت، گل، سيمان، تيرآهن و مانند آن است. سقف خانههای جديد با قير اندود شده است.
سقف بناهای قديمی کاهگي می باشد. جنبههای ساختاری معماری سنتی اين روستا، بسيار جالب توجه است.
پوشش گیاهی در روستای بزنگان در خراسان رضوی وضعیت خوبی دارد و از عمده ترین خانوادههای گیاهی منطقه، کاسنی، غلات، شب بو و چتریان را میتوان نام برد. از نظر شکل زیستی ۵۷ درصد گونهها به تروفیتها و ۲۸ درصد به همی کریپتوفیتها تعلق دارد. مطالعات کورولوژی نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد گونهها به منطقه رویشی ایران و توران و ۳۰ درصد به ایران و توران اروپا سیبری تعلق دارد.
جاذبههای گردشگری
دریاچه بزنگان: درياچه بزنگان، در حدود 80 هکتار وسعت و 12 متر عمق دارد. اين درياچه محل مناسبی برای پرورش ماهی قزلآلای «رنگين کمان» است. با توجه به بارندگی های سالانه و چشمه های کوچکی که در حاشیه و کف دریاچه وجود دارد آب این دریاچه نیز تامین می شود؛ تاکنون ۳۳ گونه فیتو پلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده اند. این دریاچه دارای ویژگی های خاص و از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است که همه ساله فصل های پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه های بسیار مناسبی برای زمستانی گذراندن کوچ پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی دارا می باشد، که معروف ترین پرندگانی که به این منطقه سفر می کنند فلامینگو را می تواند نام برد.
غار بزنگان: در جنوب غربی دهکده بزنگان واقع شده و به لحاظ طبيعی و تاريخی مورد توجه است. قدمت اين غار به دورههای پيش از ميلاد مسيح مربوط است و در فهرست آثار تاريخی به ثبت رسيده است.
قلعه تاريخی بزنگان، زيارتگاه کل بی بی، مسجد محله بالا و مسجد محله پايين از مهمترين آثار و جاذبههای تاريخی روستای بزنگان محسوب می شوند.
مردم روستای بزنگان مراسم ملی و مذهبی را باشکوه خاصی برگزار می کنند. مراسم اعياد فطر، قربان، ميلاد پيامبر (ص) و امام رضا (ع)، مهمترين مراسم مذهبی مردم اين روستاست. آتش افروزی در چهارشنبه سوری، آئينهای ويژه عروسی سنتی و مراسم تعزيه، سينه زنی در ايام محرم از ديگر مراسم مردم اين روستاست.
تار نوازی در مراسم مختلف روستا رايج است. بهرهگيری از انواع آهنگها و ترانههای بومی، حال و هوای خاصی به مراسم جشن و شادی مردم می بخشند.
الک دولک، هفت سنگ، کمر بازی و کشتی محلی، بازی های رايج مردم روستای بزنگان می باشند.
استفاده از پوشاک محلی در ميان مردم روستای بزنگان رايج نيست، ولی زنان کهنسال همچنان از لباسهای محلی استفاده می کنند. لباس محلی زنان شامل پيراهن بلند و پرچين و روسری است.
مهمترين صنايع دستی روستای بزنگانف فرش بافی است که با طرحهای مرکب بلوچی و نقشهای يعقوب خانی و هفت رنگ بافته می شود.
گردشگران روستای بزنگان می توانند زعفران، گياهان دارويی و انواع لبنيات مرغوب را به عنوان سوغات خريداری نمايند.
از غذاهای محلی و خوش طعم اين روستا می توان به آش کشک، انواع نانهای محلی، کباب زعفرانی، اشکنه و کالجوش اشاره کرد.
مسیر دسترسی
به منظور دسترسی به روستای بزنگان در خراسان رضوی می توانید از بخش مرزداران و ۶ کیلومتر پس از خارج شدن از جاده اصلی خودتان را به سمت این روستای جذاب و دیدنی در خراسان رضوی برسانید. حداقل زمانی که برای رسیدن به این غار باید صرف کنید حدود یک ساعت و نیم است.
