منار علم و جهل از آثار تاریخی شهر کابل در افغانستان است. این منار از جاهای دیدنی افغانستان، به یادگار پیروزی بر شورش مشهور به ملای لنگ برضد نهضت افغانستان ساخته شده‌است. این منار در فراز تپه کوچک در کنار پارک احمدشاهی کابل در مقابل نوآباد بریکوت به شکل مقبول و مرغوب از سنگ‌های رنگین و ظریف بنا یافته‌است و در اثر جنگ‌ها آسیب دیده است.
بعد از استقلال افغانستان آثار و کتیبه‌های مهم تاریخی افغانستان به وسیلهٔ خطاط نامدار سدهٔ بیستم کشور، استاد سید محمد داؤد الحسینی و برادر بزرگ او سید محمد ایشان حسینی خطاطی شده‌است که از آن جمله منار علم و جهل و طاق ظفر پغمان است. فکری سلجوقی در کتاب «ذکر برخی از خوشنویسان و هنرمندان، تعلیقات بر دیباچهٔ دوست محمد هروی، کابل ۱۳۴۷ خورشیدی»، در صفحهٔ ۷۷ در مورد سید محمد داؤد الحسینی چنین می‌نویسد: «جناب سید داؤد در خط نستعلیق و شکسته از نوادر روزگار و از اساتید گرانمایهٔ این فن شریف و هنر لطیف می‌باشد. در ریز نویسی شهرت به سزایی دارند. چنان‌که بر یک‌دانه برنج باریک سوره‌های حمد شریف و اخلاص را معهٔ تاریخ و امضاء نوشته‌اند که عقل بیننده را به حیرت می‌اندازد. علی ای حال آقای سید محمد داؤد در خط نستعلیق از اساتید معاصر می‌باشند که به دست سحر بنان خویش چراغ عماد و رشید و میر عبدالرحمن را روشن می‌دارند.» سید محمد داؤد الحسینی یکی از بیدل شناسان پر آوازهٔ کشور نیز بود که در مورد زندگی، آثار، افکار و موجودیت قبر میرزا عبدالقادر بیدل در محلهٔ یکه ظریف واقع در خواجه رواش کابل پژوهش‌های زیادی کرده‌است. یکی دیگر از آثار گرانبهای خطاطی سناتور سید محمد داؤد الحسینی لوحه سنگ قبر حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنائی غزنوی می‌باشد.
تاریخچه منار علم و جهل
در دوره‌ی حکومت امان الله خان (۱۹۱۹ـ۱۹۲۹ م) تعدادی از روحانیون افراطی به تحریک انگلیس، شورش کردند. آن‌ها دولت امان الله خان را ضد اسلام و شخص او را کافر می‌خواندند. تبلیغات و شورش آن‌ها علیه حکومت باعث ایجاد جنگ و اغتشاش گردید. این شورش به جنگ ملای لنگ مشهور شد.
امان الله خان توانست شورش ملای لنگ را کنترل کند و مخالفان خود را از میان بردارد. اما تعداد زیادی از سربازان حکومتی در این جنگ کشته شدند. بعد از آن امان الله خان مناری برای یادبود سربازان خود ساخت و آن را منار علم و جهل نام نهاد.
شکل ظاهری منار علم و جهل
منار علم و جهل با هفت متر ارتفاع بر روی تپه ای کوچک ساخته شده است. جنس این منار از سنگ مرمر، سمنت و کمی ریگ و سنگ می باشد. بر فراز منار عبارت لا اله الا الله حک شده و پایین‌تر از آن نقش محراب و منبری وجود دارد.
در قسمت پایین منار مشخصات سربازانی که در شورش ملای لنگ کشته شدند، نوشته شده است. همچنین قبل از آن متنی در تقدیر از مقام این سربازان درج شده است.
اشکال دیگری همچون خوشه های گندم، قلم و کتاب، ستاره، گل و… نیز بر بدنه ی منار علم و جهل کنده‌کاری شده است.
منار علم و جهل حدود یک قرن یا یکصد سال قدمت دارد. این اثر تاریخی نسبت به سایر آثار تاریخی کابل کمتر شناخته شده می باشد. اما خوش بختانه حدود نود درصد این منار سالم است. ده درصد از آن طی جنگ ها و حوادث تاریخی آسیب دیده است.
