معرفی درخت چنار ۱۷۰۰ ساله خامنه، از پیرترین درختان چنار دنیا

درخت چنار خامنه (به ترکی آذربایجانی: Xamnə Çinari) درختی کهنسال در شهر خامنه واقع در استان آذربایجان شرقی است و یکی از پیرترین درختان چنار دنیا است. این درخت در دی ماه سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی کشور، ثبت شد.

قطر این درخت در جایی که با زمین در تماس است به ۵ متر و ۳۰ سانتی‌متر و ارتفاع آن به ۱۰ متر می‌رس و عمر آن درخت به ۱۷۰۰ سال می‌رسد.

تاریخچه

در ایران قدیم، چنار مظهر غنا و باروری و سرسبزی طبیعت بوده‌است. این درختان در غرب خامنه و در محله چنار واقع شده‌اند. یکی از این درختان با ۱۷۰۰ سال عمر در مظهر قناتی به همین نام واقع شده که به سبب وقوع حوادث طبیعی از جمله صاعقه چندین بار دچار آتش‌سوزی شده و نیمی از تنه آن نیز به همین دلیل از بین رفته‌است.

با مشاهده تنه سیاه و زغالی شکل این درخت می‌توان واقعه طبیعی را که سالیان پیش رخ داده‌است مشاهده کرد. قطر این درخت در جایی که با زمین در تماس است به ۵ متر و ۳۰ سانتی‌متر و ارتفاع آن به ۱۰ متر می‌رسد.

هم اینک تنها شاخه زنده این درخت که در سمت راست آن واقع است، توسط یک ستون آهنی و چهار تیر چوبی محافظت می‌شود.

درخت چنار بعدی در فاصله ۳۰ متری از درخت بزرگتر واقع شده‌است و قطر آن کمی بیش از دو متر است که ارتفاعی حدود ۲۵ متر دارد.

عمر این درخت که به علت ارتفاع بلندش از هر نقطه شهر خامنه قابل مشاهده است، به ۸۵۰ سال می‌رسد. این درختان شاهد حوادث و وقایع متعددی در طول تاریخ بودند نقل قول‌های فراوانی در زبان عامه مردم در مورد این درختان شنیده می‌شود که نشانگر آن است که این درختان جزو فرهنگ شهر خامنه شده‌اند.

در بخش‌هایی از کتاب «خامنه؛ شهر گل و شکوفه‌های بادام» نوشته دکتر علی زاهدی پور به نقش پررنگ این درخت در فرهنگ مردم شهر خامنه و شهرستان شبستر اشاره دارد و آورده شده که در دوره‌ای از تاریخ داخل تنه این درخت دکان کفاشی یکی از شهروندان بوده‌است.

در کتاب «شیخ محمد خیابانی» نوشته علی آذری (انتشارات ص‍ف‍ی‌ع‍ل‍ی‍ش‍اه، ۱۳۶۲، ۱۳۵۴)هم که به زندگی‌نامه این مبارز مشروطه پرداخته‌است، بارها به این درخت اشاره شده‌است.

چنارهای کهنسال خامنه از انواع درختان دیرزیست و خزان کننده هستند که مانند بیشتر چنارهای کهنسال ایران که اغلب در مکانهای مقدس واقع شده اند، در کنار مسجدی تاریخی از دوره قاجار قرار دارند.

عامه شهر خامنه در خصوص این درختان اعتقاداتی دارند مانند اینکه اگر شخصی از هیزم خشک شده این درخت را به خانه اش ببرد، خانه وی بلافاصله در آتش می سوزد که مهم‌ترین نتیجه‌ چنین باورهایی، قائل شدن قدرتی خاص برای درختان است.