آشنایی با هنر زیبا و کارگاه های زیرزمینی عبابافی نایین

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

در محله محمدیه مجموعه ای بسیار زیبا از تعدادی کارگاههای زیر زمینی عبابافی وجود دارد. تعداد این کارگاهها در حال حاضر تقریبا ۲۰ کارگاه می باشد ولی تا حدود ۵۰ سال قبل بیش از ۵۰ کارگاه وجود داشته است.این کارگاه های زیبا از جاهای دیدنی نایین محسوب می شوند.

تکنیک این کارگاهها دستکند بوده و در دل زمین حفر گردیده که دلیل آن شرایط آب و هوایی منطقه با زمستانهای بسیار سرد و تابستانهای بسیار گرم بوده است.

آشنایی با هنر زیبا و کارگاه های زیرزمینی عبابافی نایین

قدمت تخمینی این کارگاهها حدود ۵۰۰ سال بوده که در قدیم در ابتدا محل هنر شعر بافی(پارچه های بسیار نازک و زیبا) بوده که کم کم اهالی این فن به عبابافی  رو آورده اند.

عباهای این شهرستان در رنگ های سرخ و خرمایی با استفاده از پشم و کرک بافته می‌شوند. بیشتر کارگاه‌های عبابافی نائین در محله محمدیه قرار دارند. در دهه ۱۳۵۰، سالیانه تا پنج هزار عدد عبا از این شهرستان صادر می‌شده‌است.

هنر عبا بافی

آشنایی با هنر زیبا و کارگاه های زیرزمینی عبابافی نایین

هنر عبا بافی یکی از صنایع دستی دیرینه و زیبا و ظریف شهر نائین می‌باشد. از قدیم‌الایام این صنعت در بوشهر، کوهپایه و بخش محمدیه شهر نائین رواج داشته‌است.

دربخش محمدیه سردابهای عبا بافی متعددی با استفاده از تکنیک کَند ساخته شده‌است که در هر یک از آن‌ها معمولاً ۸ تا۱۰ نفر مشغول بکار بوده اندو در حال حاضر ۱ تا۲ نفر می‌باشند.

جنس عبای نائین از کرک شتر یا پشم گوسفند است و طول هر طاقهٔ عبا ۶ متر و وزن آن ۵/۲ کیلو گرم می‌باشد. دستگاه‌های عبا بافی از جنس چوب و نی می‌باشد و شامل اجزایی مانند نوردهای در عقب و جلو دستگاه دفتین وشانه در وسط و دو پدال برای باز کردن بین تارها و… می‌باشد.

نحوه کار

آشنایی با هنر زیبا و کارگاه های زیرزمینی عبابافی نایین

کرک شتر بعد از چیده شدن با آب شسته می‌شود. بعد از خشک شدن قسمت‌های نامرغوب از آن جدا می‌شود. قسمت‌های مرغوب تر توسط زنان خانه‌دار در چند مرحله موکشی می‌شودکرک موکشی شده توسط ماشین برش و حلاجی می‌شود.

کرک حلاجی شده توسط جرخهای نخ ریسی دستی به نخ تبدیل و به شکل دوک در می‌آید. تا این قسمت کار توسط افراد مختلفی انجام می‌شود. بافنده دوکهای آماده را با چرخ دستی بر روی ماسوره می‌پیچند. ماسوره در هنگام بافتن در داخل ماکو جای می‌گیرد.

برای بافتن ابتدا بافنده با پای راست پدال راست را پایین می‌برد در این هنگام تارها از هم باز می‌شود بعد ماکو را از سمت راست از بین تارها عبور داده و از سمت چپ بیرون می‌آورد بعد از بیرون آوردن ماکو وسط پود را تا یک وجب بالا می‌برد (این کار برای این انجام می‌شود که بعد از دفتین زدن پود در لای تار قرار گیرد)

سپس با دست راست دفتین را می‌گیردو با دو یا سه ضربه آن را بر روی پود می‌زند. دوباره با پای چپ پدال سمت چپ را پایین می‌برد تا تارها به اندازه ماکو باز شود سپس ماکو را از سمت چپ از بین تارها عبور می‌دهد دوباره وسط نخ را بالا می‌برد و دفتین را دو یا سه مرتبه بر روی پود می‌زند.

آشنایی با هنر زیبا و کارگاه های زیرزمینی عبابافی نایین

این کار به همین ترتیب تکرار می‌شود تا طول آن ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر پیش رود مقرا بافته شده بر روی نورد جلو پیچیده می‌شود تا طول آن به تا ۶ متر افزایش یابد. ازمشهورترین عبابافان این منطقه به علی آقا (علی بیگی) وجوان‌ترین عباباف این منطقه به علی مدنیان محمدی اشاره کرد.

عبا بعد از بافته شدن از دستگاه جدا شده و در دستگاه دیگری که فقط شامل دو نورد عقب و جلو می‌باشد پرداخت و اتوکشی شده و سپس برای دوخت آماده می‌گردد. این عباها همواره به کشورهای عربی حاشیهٔ خلیج فارس صادر گردیده و به مرغوبیت مشهور بوده‌است.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید