استان البرز از جمله استان های تقریبا صنعتی کشور به شمار می آید. شاید برایتان جالب باشد که کاخ زیبایی همچون کاخ سلیمانیه در شهر کرج واقع شده و از جاذبه های گردشگری این استان و شهر بشمار می آید که برای تفریح های نیم روز بسیار عالی می باشد.
کاخ سلیمانیه و باغ زیبای مقابل آن و نیز ساختمانهایی که جهت ملازمین موکب شاهی تعبیهشده بودند، مجموعه اقامتی و فرماندهی کوچک و بسیار زیبایی را ایجاد کرده بودند که در حال حاضر ساختمانهای ملازمین شاهی از بین رفته است.
کاخ سلیمانیه مربوط به دوره قاجار بوده و امروزه در محوطه دانشکده کشاورزی کرج واقع شدهاست. این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. در مجاورت این کاخ برج چهار طبقهای متعلق به دوران صفویه موجود بوده که اکنون تنها طبقه همکف آن باقی ماندهاست.
پیشینه تاریخی کاخ
این بنا در دوره فتحعلی شاه قاجار و به دستور وی برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی که هماکنون دانشکده کشاورزی است بنا شدهاست.
علت نامگذاری این ساختمان به پاس تولد سی و چهارمین پسر فتحعلی شاه با نام سلیمان میرزا ذکر شدهاست. در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است. در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شدهاست.
فرهاد میرزا زمان احداث بنا را در سنهٔ یک هزار و دویست و بیست و شش دانسته و از حاجی محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی به عنوان سازندهٔ بنا نام بردهاست.
گاسپار دروویل، افسر فرانسوی که در همان سالهای ساخت این ساختمان در ایران به سر میبرده است، در سفرنامه خود روایت متفاوتی ارائه میکند. به گفته او محمدعلی میرزا دولتشاه پسر بزرگ فتحعلیشاه که از تعیین عباس میرزا به ولیعهدی خشمگین بود، برای اثبات لیاقت خود، با سلیمان پاشا والی بغداد وارد جنگ شد و او را شکست داد و غرامت جنگی هنگفتی از او گرفت. او تمام پول را برای فتحعلیشاه فرستاد تا به این ترتیب نزد او محبوبیتی کسب کند. فتحعلیشاه با پولی که دست آورده بود، این کاخ را بنیان گذاشت و نام آن را سلیمانیه نهاد تا خاطره شکست سلیمان پاشا را زنده نگاه دارد.
کاخ سلیمانیه کرج بهعلت قرار گرفتن در کنار مدرسه منسوب به دانشکده کشاورزی، سالها مورد تردد و عبور و مرور دانشآموزان قرار داشت و تزیینات و شیشههای الوان آن بازیچه سنگپرانیهای آنان شده بود. پس از این دوره، چند سالی با انجام عملیات حفاظتی شامل دیوارکشی و نصب پردههای سراسری روی نما و همچنین انجام عملیات مرمتی، سعی در حفظ و احیای کاخ شد. در حال حاضر درهای کاخ سلیمانیه کرج به روی عموم گشوده شده است.
معماری کاخ عهد قاجار
ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژهای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری بهشمار میرود. در شرق ساختمان کاخ برجی در ۵ طبقه ساخته شده بوده که هماکنون تنها ویرانههای طبقه همکف آن باقیماندهاست.
کاخ سلیمانیه بنایی آجری، متقارن و کشیده به نسبت پنج به یک است. این بنا سقفی شیروانی دارد و دارای تمامی مشخصهها و مولفههای سبک معماری دوران قاجار است.
تالارها، ارسیها، نقاشیها، آینهکاریها، قوسهای نیمدایره نما و تناسبات نما و نقشه، همگی از جمله خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه هستند که در ترکیب نهایی و بسیار ساده خود و در کنار مجموعه ساختمانها و باغ پیرامونی، منجر بهشکلگیری ساختمانی دوستداشتنی، باهویت و صمیمی شدهاند.
بازدیدکنندگان میتوانند در روزهای هفته از ساعت هشت تا یک به این مکان مراجعه کنند. همچنین امکان هماهنگی برای بازدید تورهای گردشگری در روزهای تعطیل و ساعات غیراداری وجود دارد.
کاخ سلیمانیه کجاست؟
کاخ سلیمانیه در محدوده مرکزی شهر قدیم کرج استان البرز و حدفاصل بلوارهای شهید چمران و امامزاده حسن، در محل کنونی دانشکده کشاورزی قرار دارد.