دریاچه چشمه سبز گلمکان در موقعیت جغرافیایی N362040 E590331 در استان خراسان رضوی واقع است. ریاچه طبیعی“چشمه سبز” در دامنه شمالی رشته كوه بینالود (شمال خراسان) واقع و مشرف بر حوضه آبریز رودخانه گلمكان می‌باشد. این دریاچه كوهستانی كه در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا واقع شده، یكی از نقاط جذاب و دیدنی است. چشمه سو حدود 20 كیلومتری روستای بزرگ گلمكان واقع است. این چشمه بوسیله دیواره های كوهستانی احاطه شده است و در یكی از بلندترین نقاط رشته كوه بینالود قرار دارد. از چشمه های متعدد این محل به نام چشمه اشتها معروف است.
اهمیت چشمه سبز به هوای مناسب و مطلوب آن است. عوام این چشمه را چشمه سوز می خوانند ، و در متون از آن با نام « چشمه سو» و «چشمه سبز » و به نظر می رسد كه غرض از « چشمه سو» ی شاهنامه همین چشمه باشد چرا كه مردم خراسان عموما “سبز” را “سوز” تلفظ‌می كنند. “گلمکان” به لحاظ لغوی به مکان رویش گل گفته می شود این شهر در گذشته به گورمکن مشهور بوده که قدمت آن به پیش از اسلام باز می گردد. این دریاچه 15 هکتار مساحت دارد و از آب این دریاچه برای آبیاری باغات و اراضی کشاورزی استفاده می شود و در دریاچه ماهی های بزرگ و کوچک نیز وجود دارد که بعضا گردشگران را برای ماهیگیری جذب می کند.
از کوههای مهم منطقه می توان به کوه تخته چهار باغ، کوه کشوه، قله سیاه سنگ، قله شیر باد، قله بینالود اشاره کرد همچنین آب و هوای معتدل سرد منطقه گلمکان مکان مناسبی برای رویش گیاهان دارویی چون بادام کوهی، خار شتر، زیره ، کاسنی و بابونه است. این مکان زیست گاه حیواناتی چون بز کوهی، آهو، گراز، عقاب و کبک است که سازمان محیط زیست برای حفاظت از این حیوانات نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
پیدایش دریاچه چشمه سبز گلمکان
در مورد منشا وژنز آن اظهار نظر چندانی صورت نگرفته و ابهاماتی چند وجود دارد. حوضچه این دریاچه از سنگهای متاپولیتی با دگرگونی ضعیف معروف به اسلیت و فیلیت (در سازندهای ژوراسیك) تشكیل شده است. در مورد نحوه تكوین و تكامل آن می‌توان حداقل دو پیش‌فرض را درنظر گرفت، نخست آن‌كه مورفولوژی و شكل تقریباً مدور دریاچه و نواحی پیرامونی آن، می‌تواند بیانگر این باشد كه دریاچه مذكور احتمالاً حاصل میراثهای اقلیمی و مورفوكلیماتیك عصر یخچالی كواترنر بوده و در نتیجه به عنوان یك “دریاچه سیركی” هویت می‌یابد. دوم این‌كه چون بینالود توسط زمین ساختهای پوسته‌ای نازك، شكل گرفته و درواقع به‌صورت یك نوار چین خورده و گسلیده از نوع گسلهای تراستی است؛ بنابراین تجمع آب در امتداد دره‌های سوبسكانتی مقابل جبهه رورانده طی دوره‌های مرطوبتركواترنر، موجب پیدایش دریاچه چشمه سبز شده است. وجود یك گسل با روند شمال غربی – جنوب شرقی (كه محور دریاچه را تشكیل می‌دهد)، می‌تواند فرضیه دوم را قوت ببخشد.
دسترسی
برای سفر به چشمه سبز جاده آسفالته مشهد- قوچان به حدود 40 کیلومتر به سمت گلمکان 10 کیلومتر و ازگلمکان تا چشمه سبز حدود 20 کیلومتر راه کوهستانی ناهموار است.
