شهرستان زهک در شمال استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. آب و هوای شهرستان زهک گرم و خشک است و از منابع آبی شهرستان می توان به رودخانه هیرمند ، دریاچه هامون و چاه نیمه اشاره نمود.
عمده ترین محصولات کشاورزی شهرستان زهک هندوانه ،خربزه، گندم ، جو ، گوجه ، خیار و انگور یاقوتی است.
اقوام و آداب و رسوم شهرستان زهک
قوم سیستانی و بلوچ سالهاست که در اخوت و برادری در این منطقه زندگی می کنند و آداب و رسوم آنها را می توان در انواع مراسمات شادی , بازیهای بومی محلی و مناسبتهای خاص جستجو کرد که رقص چوب سیستانی و بازیهایی مثل کبدی(کودی) مهمترین آنهاست.
خوراک در شهرستان زهک
در هر منطقه و سلیقه های مختلف نوع خوراک و مصارف غذایی متفاوت است ولی کشک زرد بعنوان صبحانه پایه در برخی خانواده های روستایی استفاده می شود . از دیگر غذاهای محلی می توان به تجگی (سمنو)، شوربه و بورک اشاره نمود.
تجگی (سمنو)،کشک زرد ، بورک و آچار نیز از مهمترین سوغات های منطقه بشمار می رود.
جاهای دیدنی زهک
دریاچه چاه نیمه
چاه نیمه چاله‌های طبیعی بزرگی درفاصله ۵۰ کیلومتری شهر زابل و۵کیلومتری شهرستان زهک ودر کنار روستای قلعه نوی قرا دارد.آب مازاد رودخانه هیرمند توسط کانالی به آن هدایت میشود. گنجایش این مخازن ۷۰۰ میلیون متر مکعب است که به صورت دریاچه مصنوعی در آمده‌است.
در مواقع کم آبی، آب شرب و قسمتی از آب کشاورزی سیستان از این دریاچه مصنوعی تامین میشود.در حاشیه آب‌های زلال چاه نیمه، پارک جنگلی و باغ وحشی احداث شده که منظره زیبایی را به وجود آورده‌است و به یکی از تفریحگاههای شهرستان زهک برای مردم سیستان تبدیل شده‌است.
آتشگاه و قلعه كله كنگ
آتشگاه و قلعه كله كنگ كه به دوره اشكانی، ساسانی بر ميگردد، يكي از ۳ آتشگاه فعال و بزرگ شرق ايران در زمان زرتشت بوده است در فهرست آثار ملی به ثبت رسيده منطقه مسكونی زرتشتيان بوده است كه نياز به پژوهش باستان شناسی وسيع دارد. قلعه كله كنگ كه در روستای كله كنگ قرار گرفته است از آثار شاخص شهرستان زهك می باشد كه محل سكونت خوانين نارويی در اين منطقه بوده است معماری زيبا برگرفته از ويژگيهای بومی و شهری با مصالح چينه، خشت و گل در ۴ سال قبل سكونتگاه خوانين منطقه بوده است.
ارگ محمد حسین خان نارویی
یکی از بناهای منحصر به فرد روستا ی قلعه نو ، ارگ سردار محمدحسین خان نارویی است. این خانه با زیربنای ۱۴۰۰ متر مربع در قسمت مرکزی روستا واقع شده است. قدمت آن طبق سفرنامه های سیاحان انگلیسی ۱۶۰ سال می باشد. این بنا دارای دو طبقه بعنوان فضایی برایارتباط ارباب رجوع با مأموران حکومتی بوده و طبقه ی فوقانی محل زندگی خود سردار و خانواده اش بوده است .
چاههای باستانی زهک
تعدادی از چاههای باستانی با قدمتی در حدود ۲۰۰۰سال در حوالی شهرستان زهک به دست آمده که به جهت آگاهی از سیستم آبرسانی در آن دوران دارای اهمیت است . سیستم آن بدین صورت بوده که یک چاه بزرگ بعنوان یک چاه مادر عمل می کرده و دارای چرخ آب و یا از طریق مجراهایی با چاه های کوچک پراکنده در کل منطقه ارتباط و اتصال داشته و با جریان باد و حرکت چرخ باد، چاه مادر چرخ آب متصل به چرخه باد درون چاه، آب به حرکت درمی آمده و از طریق مجراهای موجود به چاه های کوچکتر در نقاط مختلف جهت تأمین آب شرب و کشاورزی جریان می یافته است. قطر دهانه چاه مادر ۴۱۰ سانتیمتر و چاه های کوچکتر ۱۵۰ سانتیمتر است که نمونه ی آن از روستاهای گوری میرشاه و خمک به دست آمده است.
اقامتگاه کلبه آرامش زهک
اقامتگاه کلبه آرامش سیستان روی تپه ای در روستای گردشگری قلعه نو واقع در شهرستان زهک قرار دارد، که تمام منطقه را میشود نظاره کرد، روستای قلعه نو به ماسوله شرق کشور معروف است و سبک و بافت خانه ها سنتی میباشد و تنها روستایی است که بافت اصیل سیستانی را حفظ کرده است .وسایل خواب :تشک، ملحفه، بالش، پتو، سه. یه اتاق کاه گلی با سرویس حمام و دستشویی و دو اتاق گچی با سرویس حمام و دستشویی و دو تا اتاق کاه گلی همراه با یک اتاق گچی بدون سرویس می باشند که از سرویس عمومی استفاده می کنند.
اقامتگاه بوم گردی کلبه آرامش زهک در روستای دیدنی و گردشگری قلعه نو واقع در شهرستان زهک قرار دارد و اولین اقامتگاه بوم‌گردی بخش سیستان در استان سیستان و بلوچستان است. این روستا که به ماسوله شرق ایران معروف است تنها روستایی می باشد که بافت اصیل سیستانی خود را حفظ کرده و سبک و بافت خانه ها به صورت قدیمی و سنتی می باشد.
اقامتگاه کلبه آرامش زهک خانه ای تاریخی است که به دست علاقه مندان به میراث فرهنگی این منطقه و با همکاری صاحب آن مرمت و بازسازی شد از ابتدای سال ۹۶ پذیرای گردشگران خارجی و داخلی بوده است.
کلبه آرامش با داشتن ۶ اتاق کف خواب ظرفیت پذیرایی از ۳۰ گردشگر را دارد. ۳ اتاق دارای سرویس بهداشتی و حمام مجزاست و برای ۳ اتاق دیگر به صورت مشترک است.
گردشگران کلبه آرامش در زمان اقامت خود در این اقامتگاه هر کدام درختی در باغ این اقامتگاه می کارند و این کلبه با باغی سرسبز شروع میشود که هر کدام یادگار حضور سبز یک گردشگر در این اقامتگاه است.در اقامتگاه کلبه آرامش زهک در صورت درخواست و سفارش گردشگران انواع غذاهای محلی و بومی همین منطقه نظیر اوجیزک، تنورچه، کشک زرد، دوغ پا، دوغ برک، تباهگ و لنجو در کلبه طبخ میشود.
گردشگران با اقامت در این اقامتگاه می توانند از سواحل زیبای دو دریاچه مصنوعی چاه نیمه ۳ و ۴ نیز دیدن کنند. جنگل جزینک، ارگ حسین خان نارویی، قلعه رستم و سه کوهه از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری نزدیم به این ااقامتگاه می باشند.
روستای گردشگری قلعه نو
روستای قلعه نو جزء دهستان ناروئی از بخش شهركی و ناروئی شهرستان زابل می باشد.در حدود ۲۶ كیلومتری جنوب شرقی زابل با طول جغرافیائی ۶۱ درجه و ۳۸ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۴۸ دقیقه قرار گرفته است . ارتفاع روستا از سطح دریا در پایین ترین نقطه ۴۸۰ متر و در بالا ترین نقطه ۵۱۰ متر می باشد .فاصله آن تا زابل ۲۶ كیلومتر و تا زهك ۵ كیلومتر است . از طریق جاده آسفالت درجه ۲ به زهك و جاده زابل – زاهدان تا شهرستان زابل ۱۵ كیلومتر می باشد .
این روستا علاوه بر این مسیر ارتباطی ، از طریق شهر زهك نیز با زابل مرتبط می باشد.قلعه‌نو تنها روستایی در سیستان و بلوچستان است که صد در صد معماری منازل آن قدیمی و از خشت و گل ساخته شده و با همان سبک ویژگی خود را حفظ کرده است. معماری در سیستان برگرفته از شرایط اقلیمی این منطقه است بطوری که بیشتر منازل آن از مصالح سنتی شامل آب، گل و خشت ساخته شده و امروزه نیز تنها در ساخت منازل ۴۰ درصد از روستاهای سیستان این سبک معماری استفاده میشود. این در حالی است که روستاییان قلعه نو در ساخت منازل خود صد درصد این سبک معماری حفظ کرده‌اند.
