دیهوک یکی از شهرهای استان خراسان جنوبی در مرکز ایران است. این شهر در بخش دیهوک از توابع شهرستان طبس قرار دارد.
شهر دیهوک در برخوردگاه جاده‌های اصلی کرمان به مشهد و یزد به مشهد قرار گرفته‌است. این دو جاده پس از رسیدن به دیهوک یکی شده و مسیر به سوی مشهد ادامه می‌یابد. این شهر از توابع استان خراسان بود که در تقسیمات جدید کشوری، ابتدا به استان یزد و سپس به استان خراسان جنوبی ضمیمه شد.
فاصله دیهوک با یزد ۴۷۰ کیلومتر، تا کرمان ۴۴۰ کیلومتر و تا مرکز استان ۱۹۸ کیلومتر است. نزدیکی دو روستای مجاور دیهوک و بازک، که هم‌اکنون دو محله شهر هستند، از عوامل اصلی شکل‌گیری این شهر بوده‌است.
پیشینه
دیهوک در حدود ۱۵۰ سال پیش به نام دهک نامیده می‌شده‌است.دیه در دوره ساسانیان به روستاها گفته میشده…دیهوک به معنای روستای کوچک هم می‌تواند باشد. از محلات قدیمی اطراف دیهوک عباسیه (که بر اثر سیل از بین رفت و سپس بازسازی شد)، محلات خانیک و انتظامیه‌است که از بخش‌های مشهور و مشخص دیهوک و اطراف آن به‌شمار می‌رود.در حال حاضر محله انتظامیه از مناطق گردشگری این شهر می‌باشد که دارای اقامتگاه بومگردی نیز هست. دیهوک در سال ۱۳۵۷ بر اثر زمین‌لرزه به کلی ویران شد و اهالی روستا با کمک‌های دولت و احداث خانه‌های سازمانی در پائین‌دست روستا، حلقه اصلی این شهر را به وجود آوردند.
در پی استقرار یک پادگان نظامی در شهر، جمعیت زیادی از کارکنان پادگان به همراه خانواده‌هایشان در شهر سکونت یافته‌اند. به علت کمبود آب آشامیدنی این شهر با رکود رشد روبرو است.
جاهای دیدنی دیهوک
روستای نای بند
روستای نایبند در طبس قرار دارد که در دامنه ی کوهستان و مشرف بر کویر لوت در جنوب شهرستان طبس و با نزدیک ترین فاصله از شهر دیهوک نیز قرار گرفته است. روستایی در دل کویر که وقتی به آن وارد می شوید باورتان نمی‌شود، اینجا کویر باشد، کشتزارهای گندم و جو، نخلستان‌های زیبا و باغ های مرکبات جلوه گری زیبایی دارد و مناظری بکر آفریده است. روستای نایبند در طبس جز روستاهای پلکانی کشورمان قرار گرفته و عنوان ماسوله کویری را به خود اختصاص داده است. این روستا همچون جزیره ای سبز در میان کویر به نظر می رسد و جلوه ای شگفت انگیز دارد. قدمت روستای نایبند در طبس به قرون اولیه تاریخ اسلام بر می گردد البته این منطق را بر اساس وجود حفره ها و غارهایی که در دل کوه های وجود دارد می گوییم.
معماری روستای نایبند در طبس پلکانی بوده و پشت بام هر خانه حیاط خانه ای دیگر است. یکی از مهمترین ویژگی های این روستا ارگانیک بودن ساختار آن است و این به معنای آن است که شکل گیری محلات روستا و بافت آن از نظم بسیار خاصی پیروی نمی کند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا این خانه ها بر روی کوه کوچکی ساخته شده است! دلیل این امر عدم تخریب کوه در هنگام وقوع زلزله است. نکته ی جالبی که در روستای نایبند در طبس می توانید مشاهده کنید این است که تفکیک قابل توجهی بین مزارع و باغات این روستا و خانه های مسکونی وجود دارد. در قسمت پایینی این روستا باغات قرار گرفته و خانه های مسکونی در بالای کوه قرار دارند. خانه ها به صورت پلکانی و بر روی شیب کوه جای دارند و کوچه های باریک و پیچ در پیچی در آن شکل گرفته اند.
بهترین فصل برای بازدید از روستای نایبند
به منظور سفر به روستای نایبند در طبس بهترین زمان می توانید پاییز و زمستان باشد و همینطور در اوایل بهار هم می توانید به سمت آن سفر کنید چرا که این منطقه همانطور که در بالا اشاره کردیم دارای شرایط بیابانی است و گرمای شدیدی در آن برقرار است. از همین رو توجه داشته باشید که همراه خودتان حتما وسایلی نظیر ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه آفتابگیر را ببرید.
تفریحات ممکن در روستای نایبند در طبس
زمانی که وارد روستای نایبند در طبس شدید حتما برایتان سوال پیش می آید که چه کار کنید، از همین رو در ادامه ما به چند فعالیت مناسب با شرایط این روستا اشاره خواهیم کرد.
گشت و گذار در روستا: شما می توانید در میان کوچه های باریک و فشرده ای که در این روستا وجود دارد قدم بزنید و خانه ها و محلی را بیشتر بشناسید.
کوهنوردی: کمی که از روستا دورتر شوید می توانید در بیابان ها به گشت و گذار بپردازید و دل به کوه هایی که در انتهای این مسیر وجود دارد بزنید.
تماشای ستاره ها در شب: اگر خواستید شب را در این روستا بمانید می توانید به تماشای دریایی از ستاره هم بنشینید و عکاسی کنید.
بازدید از غارها: می توانید در حین قدم زدن هایتان از غارهایی هم که در این دل کوه های این روستا وجود دارد دیدن کنید که قدمت آن به هزاران سال پیش بر می گردد، نیز دیدن فرمایید.
چشمه های آب: جود چشمه‌های آب سرد و گرم منحصر به فرد در نایبند، عامل حیات این روستا هستند و در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی ایجاد شده اند.
روستای اصفهک
اصفهک، روستایی از توابع بخش دیهوک و در شهرستان طبس استان خراسان جنوبی ایران است.
روستای اصفهک در طبس یکی از مناطق تاریخی در استان خراسان جنوبی است که دارای بافتی از خشت و گل بوده و به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب و تاریخی میزبان مسافران زیادی است. این روستا چشم اندازهای زیبایی را دارا می باشد و این تنها بخشی از جاذبه های به جا مانده از زلزله طبس در سال ۱۳۵۷ است. آب و هوای روستای اصفهک در طبس به دلیل همجواری آن با کوهستان ها نسبتا معتدل تر و خنک تر است و از لحاظ پوشش گیاهی باید گفت که انواع خاصی از گیاهان در این منطقه رشد می کنند، وجود درختان نارنج و زمین های کشت زعفران در اطفهک تجربه ای جدید برای شما خلق می کند. جالب است بدانید که یکی از رصدخانه های کویری ایران در این روستا قرار دارد.
این روستا در ۳۸ کیلومتری شرق شهر طبس در خراسان جنوبی قرار دارد و به خاطر بافت تاریخی و زیبایی که دارد بسیار مشهور شده است. زمین های کرت بندی شده ای در روستای اصفهک در طبس وجود دارد که به دلیل آب و هوای معتدل و خنک آن در آن ها زعفران و پونه های بومی کشت می شود. علاوه بر این درختان نخل و نارنج به صورت نامنظم دور تا دور روستا را احاطه کرده است.دلیل رشد این درختان خودرو وجود چند قنات پر آب نظیر عباس آباد، توکل آباد، ده نو و اسکندر آباد در اطراف آن است.
بناهای تاریخی روستای اصفهک
مسجد جامع: خانه های روستای اصفهک در طبس از معماری بومی مناطق کویری پیروی می کند و مسجد جامع اصفهک هم از این قاعده مستثنا نیست و دارای فضایی کوچک با یک گنبد کاه گلی و چند پنجره کوچک است.
حمام قدیمی روستا: یکی دیگر از بناهای تاریخی که در روستای اصفحک در طبس قرار دارد حمامی قدیمی است که دارای سکویی برای نشستن، سربینه، درگاه های کوتاه و حوضی در وسط است که به طور کامل بازسازی می شود.
رصدخانه کویری: در زمان بازسازی بافت تاریخی روستا یک بخش دیگری به عنوان رصدخانه به روستا اضافه شده است که متشکل از سه دیواره آجری است که دایره های متحدالمرکز هستند.
بهترین فصل سفر به روستای اصفهک
باتوجه به شرایط جغرافیایی روستای اصفهک در طبس و کوهستانی بودن این منطقه ی کویری در خراسان جنوبی همواره شرایط معتدل و نسبتا خنکی را به نسبت دیگر شهرهای اطراف خود دارا هست. از همین رو اگر خواستید به روستای اصفهک در طبس سفر کنید خیلی محدودیتی برای شما وجود ندارد اما بهتر است که در فصل های خنک سال یعنی بهار و پاییز را برای سفرتان انتخاب کنید چرا که این دو فصل بهترین انتخاب ها برای سفر به مناطق کویری ایران هستند.
