داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

داعش به پشتوانه‌ی عقایدش امروز بزرگترین خطر برای گردشگری به شمار می‌رود. تصور اینکه این گروه تروریستی ممکن است یک روز به یک ایستگاه مترو، یک استادیوم پر از آدم یا یک بنای خارق‌العاده مثل تخت جمشید حمله کند ترسناک است، چه اینکه داعش نشان داده ابایی از انجام این دست کارها ندارد. در زیر نگاهی اجمالی به آثار تاریخی و باستانی داریم، که داعش آن‌ها را تخریب کرده. جنایاتی که هر چند در آن‌ها انسانی مستقیماً کشته نشده، اما به نظر می‌رسد انسانیت –مستقیماً- کشته شده باشد.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

پالمیرا، سوریه

شهر باستانی پالمیرا توسط اشکانیان ایرانی و موقع گسترش قلمروشان ساخته شد. پالمیرا در واقع واحه‌ای بود در مسیر جاده‌ی ابریشم‌، که بر سر راه بازرگانانی که قصد مصر و اروپا را داشتند قرار گرفته بود. دوران اوجش را در اواخر قرن سوم میلادی سپری کرد. موقعی که مقابل امپراطوری روم قد علم کرد. رهبر پالمیرایی‌ها ملکه‌ای شجاع به نام زنوبیا بود. وقتی زنوبیا مرد، رومی‌‌ها شهر را تصرف و ویران کردند، ویرانی‌ای که با ویرانی مورد نظر داعش بسیار فاصله داشت.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

داعش ابتدا تدمر، شهری در سوریه که نزدیک پالمیراست را در ماه می تصرف کرد و قول داد به ستون‌ها و بناهای پالمیرا کاری نداشته باشد، اما این قول یک وعده‌ی توخالی بود. آن‌ها در آگوست همان سال باستان شناسی سوری و هشتاد و سه ساله به نام خالد الاسعد را گردن زدند و بدن بی‌سرش را از یک میله‌ی آهنی در تدمر آویزان کردند، جرم‌هایش را روی کاغذ نوشتند و بر سینه زدند که یکی از آن‌ها هم حضور در جشن پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود! داعشی‌ها شش تندیس باستانی را نابود و چند معبد مهم مثل بل را با خاک یکسان کردند. آن‌ها اعلام کردند ویرانی‌ها چیزی جز بت و بت‌خانه نبوده. پالمیرا مهم‌ترین مرکز گردشگری سوریه و ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو بود.

سوریه، صومعه‌ی مار الیان

این صومعه از هزاران جنگ و غارت و آتش سوزی و بلایای طبیعی در طول سالیان سال جان سالم به در برد تا اینکه نوبت به داعش رسید. صومعه که تبدیل به پناهگاه آوارگان -اغلب مسلمان – جنگ‌های داخلی سوریه شده بود فقط دو هفته در مقابل محاصره‌ی داعش دوام آورد. بعد با بولدوزر تخریب شد. داعش دلیل تخریب را تبدیل شدن این صومعه به پرستشگاهی برای سنت الیان و نه خداوند، اعلام کرد.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

آفامیا، سوریه

تخریب و غارت آفامیا که در زمان امپراطوری روم شهری شلوغ، زیبا و ثروتمند بود؛ از زمان جنگ‌های داخلی سوریه شروع شد و داعش فقط این روند را تسریع بخشید. آن‌ها مانند غارتگران قبلی، این بار دست به تخریب نزدند و برای تامین بودجه موزاییک‌ها سر ستون‌ها، مجسمه‌ها و هر آنچه می‌شد را به قاچاقچیان میراث فرهنگی فروختند.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

دورا اروپوس، سوریه

این شهر را اشکانیان ساختند، ساسانیان گسترش دادند یونانیان در آن ساکن شدند و رومیان بر آن حکومت کردند. نزدیک به هزار و سیصد سال بعد هم داعش آن را غارت و سپس ویران کرد.

داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

ماری، سوریه

ماری بین سال‌های سه هزار تا هزارو ششصد قبل از میلاد مسیح و در عهد برنز متبلور شد. باستان‌شناس‌ها در خاک‌های ماری بقایای بسیاری از معابد، قصرها، کتیبه‌ها و همچنین آثار تاریخی زیادی به دست آوردند که نمایانگر وجود تمدنی مهم در آن ناحیه بود. بر اساس گزارشات محلی و تصاویر ماهواره‌ای داعش به صورت سیستماتیک و برنامه‌ریزی شده دست به غارت و چپاول آثار باستانی این منطقه زد. (و احتمالا آن‌ها را در بازار سیاه فروخت)داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

هترا، عراق

هترا یا الحضر، شهری قدیمی در مسیر جاده‌ی ابریشم بود. معماری شرقی‌اش آن‌قدر چشمگیر و ویژه بود که سبک معماری رومی را عوض کرد. رومی‌ها از معماری هترا تاثیر گرفتند. داعش در۲۰۱۴ پس از تصرف هترا از آن به عنوان انبار مهمات و کمپ تمرین‌های نظامی استفاده کرد و بعدا هم در ۲۰۱۵ تصاویری از تمرینات نظامی در این کمپ منتشر ساخت که در آن، پیکارجویان با چکش و شلیک سلاح‌های اتوماتیک مجسمه‌ها و در و دیوار هترا را خورد می‌کنند. رییس یونسکو یعنی ایرینا بوکووا همان زمان اعلام کرد که تخریب هترا نقطه‌ عطفی هولناک در جریان استراتژی پاکسازی فرهنگی در عراق است.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

نینوا، عراق

ین شهر توسط آشوری‌ها ساخته شد، یکی از پرقدرت‌ترین امپراطوری‌هایی که در جنوب غربی ایران قرار داشت. بین سال‌های نهصد تا ششصد پیش از میلاد مسیح، آشوری‌ها قدرت نظامی و تجاری بسیار بالایی داشتند و ثروتمند هم بودند. آشوری‌ها به یمن ثروتی که داشتند شهرها و اماکن زیادی در شمال عراق کنونی ساختند که نینوا یکی از این شهرهاست، شهری که روزگاری بزرگ‌ترین شهر دنیا به حساب می‌آمد. نینوا از بخت بد خیلی نزدیک به موصل قرار دارد. موصل هم همان‌طور که می‌دانید اصلی‌ترین پایگاه داعش است. بسیاری از آثار نینوا در موزه‌ ای در موصل قرار داشتند که بنا به تصاویر دریافتی از داعش کاملاً نابود شدند، باقی آثار تاریخی که در شهر تاریخی نینوا دست نخورده باقی بودند هم البته سرنوشتی بهتر از نابودی پیدا نکردند. داعش در تخریب اماکن نینوا و موصل که بخشی از آن تا ویرانه‌های نینوا هم کشیده می‌شد آن‌قدر کوشا بود که گزارشگران محلی چند روز بعد اعلام کردند تقریبا چیزی در موصل و نینوا باقی نمانده که داعش بتواند خرابش کند!داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

موزه‌ها و کتابخانه‌های موصل، عراق

تابستان پیش داعش موصل را تصرف کرد و اولین اقدامش به تاراج بردن تمام کتیبه‌های تاریخی موجود در موزه‌ها بود که البته مجسمه‌ها و نقاشی‌ها وضعیت بدتری داشتند، چون تجسمی از بت بودند، در جا –و با چکش و مسلسل- نابود شدند. در دسامبر ۲۰۱۴ کتابخانه‌های دانشگاه ها سوزانده شد و کتابخانه‌ی مرکزی موصل را هم کلاً منفجر کردند، کتابخانه‌ای زیبا و بزرگ که از ۱۹۲۱ مشغول به کار بود. همچنین آثار موزه‌ی موصل که دومین موزه‌ی بزرگ و حائز اهمیت عراق به حساب می‌آمد و شامل آثار تاریخی نینوا و هترا می‌شد هم از آسیب در امان نماند. البته مارگارت ون اِس که رییس بخش موسسه آلمانی باستان شناسی شاخه‌ی عراق بود، گفت اگر با چشم کارشناسی به فیلم نابودی‌ها نگاه می‌کردید متوجه می‌شدید که نیمی از این آثار تقلبی و کپی هستند و آثار اصلی در موزه‌ی عراق در بغداد قرار دارند. که خب این خبر خوشحال‌کننده‌ای است.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

نمرود، عراق

نمرود اولین پایتخت آشوریان بود. عمری ۳۴۰۰ ساله دارد و در ۱۸۴۰ باستان شناسان انگلیسی بسیاری از آثار موجود در نمرود را مطابق رسم انگلیسی‌ها به سایر نقاط جهان بردند و فروختند. چنانچه الان کتیبه‌ها و مجسمه‌های بسیاری از نمرود در موزه‌ی هنر متروپولیتن نیویورک و همچنین موزه‌ی سلطنتی لندن وجود دارد، که همان زمان به آن‌جاها برده شده. اما بسیاری از آثار اصلی و مهم هنوز در عراقند. هرچند داعش سعی کرد با بولدوزر نمرود را تخریب کند و تا حدود زیادی هم با موفقیت این کار را انجام داد؛ اما خوشبختانه نصف بیشتر نمرود زیر خاک مدفون است و تا اینجای کار می‌دانیم که باستان شناس ها به عضویت داعش در نیامده اند تا شهرهای باستانی را برایشان از زیر خاک بیرون بکشند.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

خورساباد، عراق

این هم یکی دیگر از شهرهای آشوری است، با نقاشی‌های عجیب غریب و کتیبه‌های پر و پیمان. فرانسوی‌ها خیلی قبل‌تر هر چه می‌شد را با خود به لوور برده بودند اما چیزهایی که نمی‌شد برد را داعش نابود کرد. هیچ تصویر و عکسی از این نابودی‌ها در دسترس نیست اما مردم محلی گفته‌اند آثار موجود در خورساباد از میان رفته.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

صومعه‌ی مار بهنام، عراق

این صومعه که تاریخ ساختش به قرن چهارم بر می‌گردد؛ حتی از حمله‌ی مغول‌ها جان سالم به در برده بود.داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

مسجد یونس پیامبر، عراق

شاید اینکه داعش یک مسجد را تخریب کند عجیب باشد. حضرت یونس در نظر بسیاری از مسلمانان پیامبر محسوب می‌شود ولی از نظر داعش تکریم دیگر پیامبران من جمله یونس، گناهی نابخشودنی است. داعش چه کرد با جاهای دیدنی جهان| ویرانه های به جا مانده از داعش

مثل باقی بناهای مهم و بزرگ عراق که معمولا تاریخ را در دل خود جای داده اند، مسجد یونس پیامبر بر روی ویرانه‌های یک کلیسای قدیمی ساخته شده بود و از نظر معماری و زیبایی هم حرف‌های زیادی برای گفتن داشت.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید