باغ های گیاه شناسی ایران را می توان بهشتی برای طبیعت دوستان برشمرد. مکان هایی برای حفاظت و شناساندن تنوع وسیعی از گونه های گیاهی که به عنوان بانکی برای ذخیره ژنتیکی گونه های گیاهی در حال انقراض نیز به شمار می روند. در باغ های گیاه شناسی، یک مجموعه از گیاهان بومی و غیر بومی منطقه در یک فضای گلخانه ای و یا باز کاشته می شوند. در این باغ ها امکانات لازم برای مطالعه بر روی گیاهان فراهم است.
مجموعه ای از باغ های گیاه شناسی ایران در تهران، کرج، نوشهر، اصفهان و شهرهای دیگر احداث شده اند و در داخل آنها نمایشگاه، کارگاه های آموزشی، فروشگاه و موزه های زیبا برای بازدید یافت می شوند.
باغ گیاه شناسی ملی ایران
در مسیر اتوبان تهران به کرج، از پارک چیتگر که عبور کنید، می توانید از خروجی پیکان شهر به شهرک سرو آزاد و سپس به یابان شهید گودرزی بروید. پس از آن به بلوار باغ گیاه شناسی ملی ایران می رسید. این باغ که سالها در حال ساخت و ساز است، به تازگی آماده بازدید علاقه مندان شده است. مکان قرار گیری باغ با چشم اندازی طبیعی از کوه های زاگرس، البرز و هیمالیا، خود منظره ای شگفت انگیز را در مقابل دیدگان ما قرار می دهد. در این باغ 6 دریاچه مصنوعی و دو رودخانه احداث شده است که بر جاذبه های آن به طور قابل توجهی می افزایند.
علاوه بر آنها دو آبشار نیز در باغ گیاه شناسی ملی ایران وجود دارند. تنوع گیاهی این باغ در حدود 3000 گونه می باشد که فرصت مناسبی را برای تحقیق، باغبانی، آموزش و افزایش اطلاعات عمومی افراد در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.
کلکسیون های این باغ بر اساس مناطق رویشی مختلف در ایران و جهان طراحی شده اند. برخی از کلکسیون ها نیز با هدف آموزش و پژوهش ایجاد شده اند. رویشگاه های زاگرس، البرز جنوبی، هیرکانی، ایرانی تورانی، پیازهای ایران، میوه های بومی و گلخانه جنوب مربوط به کشور ایران و رویشگاه های اروپا، قفقاز، چمن زارهای آمریکا، چین، ژاپن، مربوط به کشورهای خارجی است. علاوه بر آنها باغ سیستماتیک، باغی برای گیاهان دارویی، باغ صخره ای، گیاهان زینتی و غیره نیز در این باغ گیاه شناسی قرار دارند.
همچنین موزه ای در این باغ قرار دارد که سی هزار نمونه مختلف از حشراتی که در جنگل ها و مراتع کشور زیست می کنند را به نمایش گذاشته است. برخی از این حشرات توسسط محققین داخلی و برخی دیگر توسط پژوهشگران خارجی شناسایی شده اند.
اگر علاقه مند به گل و گیاه هستید و تمایل به افزایش آگاهی خود در این خصوص را دارید، بازدید از این باغ گیاه شناسی را به شما پیشنهاد می کنیم.
باغ گیاه شناسی مشهد
این باغ با وسعتی در حدود 25 هکتار و با دارا بودن 11 کلکسیون زیبا در سال 1392 در شهر مشهد احداث شده است. یکی از کلکسیون های این مجموعه، کلکسیون مربوط به گیاهان دارویی معطر است که در حال حاضر دارای 180 گونه از گیاهان دارویی و معطر است. می توان از این کلکسیون برای آموزش و بالا بردن فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی استفاده نمود. یکی دیگر از کلکسیون های این مجموعه باغ رز است که در آن تنوع بالایی از گونه های مختلف رز در معرض دید عموم قرار گرفته شده است.
باغ صخره ای با نمایشی از گل های صخره ای و فصلی و باغ میوه که نمایی از کوچه باغ های قدیم ایران است با انبوهی از گونه های مختلف درختان میوه پذیرای بازدیدکنندگان هستند.
یک هکتار از باغ گیاه شناسی مشهد، متعلق به نمایشگاه دائمی گل های داوودی است. نزدیک به 700 نمونه ژنتیکی از گل داوودی در این بخش به نمایش گذاشته شده است. معمولاً هر سال در فصل پاییز بازدید از این نمایشگاه امکان پذیر است.
این باغ در بلوار جمهوری مشهد، بین چهار راه مقدم و پل غدیر قرار دارد.
باغ گیاه شناسی نوشهر
باغ گیاه شناسی نوشهر یکی از قدیمی ترین باغ های گیاه شناسی در ایران است. درختان هیرکانی در این ناحیه رشد خوبی دارند. این باغ در فهرست میراث فرهنگی به عنوان یک اثر طبیعی به ثبت رسیده است.
این باغ 35 هکتار است و در آن 650 گونه متنوع از درخت، درختچه، پیاز، گونه های علفی، کاکتوس و گونه های گوشتی یافت می شود.
مهمترین کلکسیون باغ گیاه شناسی نوشهر، آربراتوم است. قدمت آن نزدیک به 60 سال است و هر سال مورد استقبال زیادی برای بازدید قرار می گیرد.
دسترسی به این باغ از نوشهر، میدان لنگرگاه، خیابان بهار آزادی امکان پذیر است.
باغ گیاه شناسی شیراز
باغ زیبا و رویایی ارم شیراز یکی از جاذبه های اصلی این شهر است. این باغ با بوی بهارنارنج هایش و همچنین با ردیف درختان سرونازی که دارد به عنوان باغ گیاه شناسی شیراز شناخته می شود. باغ ارم با 450 گونه گیاهی متنوع در سال 1359 به عنوان باغ گیاه شناسی در نظر گرفته شد. باغ گیاه شناسی ارم شیراز در فهرست آثار جهانی قرار دارد.
بلندترین درخت سرو این باغ 35 متر ارتفاع دارد و به عنوان بلندترین درخت شهر نیز شناخته می شود. درختان مثمر این باغ شامل نارنج، گردو، بادام، ازگیل، زردآلو، گلابی و غیره و درختان غیرمثمر آن افرا، ارغوان، زبان گنجشگ، سروناز، سپیدار، اکالیپتوس و غیره هستند.
باغ گیاه شناسی اصفهان
این باغ با مساحت 44 هکتار در قسمت شمالی پارک ناژوان در نظر گرفته شده است. برای طراحی این باغ 20 سال زمان صرف شده ولی هنوز به صورت اجرایی درنیامده است. در نظر گرفته شده است که روی تمامی گیاهان باغ، اطلاعات مربوط به آن نصب شود و همچنین در حال طراحی و آماده سازی نرم افزاری هستند که با انتخاب نام گیاه، مشخصات آن را در اختیار علاقه مندان قرار دهند. با تأمین اعتبار، به زودی سه فاز این پروژه تکمیل خواهد شد.
