در غرب استان همدان دامنه ای وجود دارد که به گردنه اسدآباد مشهور است و در دل آن شهرستانی قرار گرفته است به نام اسدآباد.
شهرستان اسدآباد از شمال به شهرستان بهار و استان کردستان،از غرب و جنوب به استان کرمانشاه، از شرق به شهرستانهای بهار وتویسرکان محدود میشود و مساحت آن ۱۱۴۴ کیلومتر مربع است. این شهرستان دارای یک نقطه شهری به نام اسدآباد است.
نقشه همدان
شهرستان اسدآباد با جاهای دیدنی فراوان بخش قابل توجهی از جاهای دیدنی همدان را تشکیل داده که دارای ۱۲۲ آبادی، یک بخش مرکزی و شش دهستان به نامهای سید جمال الدین، کلیایی، پیر سلمان، جلگه، چهاردولی و دربند رود است. شهرستان اسدآباد دارای آب و هوای نیمه خشک سرد است.
از لحاظ ناهمواری، اسدآباد را میتوان به ۳ قسمت دشت، کوهپایه و کوهستان تقسیم کرد.
اما به دلیل این که بیشتر منطقه را جلگههای حاصلخیز تشکیل داده است میتوان اسدآباد را جزو مناطق جلگه ای نیز به شمار آورد.
از ارتفاعات مهم اسدآباد، میتوان به کوه آلما بلاغ با ارتفاع ۲۹۹۷ متر که یکی از قلههای مرتفع الوند و پیش کوههای زاگرس است و کوههای قراول خانه، رزیله و کرکس در انتهای دره خنداب، امروله اشاره کرد.
آب و هوای این شهرستان نسبتاً سرد، ولی نسبت به مرکز استان و اطراف تا اندازه ای گرمتر است. در برخی از مواقع سال باد سردی معروف به باد کور از سمت روستای گذر کجین میوزد که بسیار سرد است.
چشمه سارهای فراوانی در دشت اسدآباد وجود دارد که برخی از آنها مأوای پرندگان و جانوران است. آبهای موجود در منطقه اعم از چشمه سارها و سرابها به طور کلی گوارا و مطبوع هستند و از لحاظ سبکی و نداشتن هرگونه مواد معدنی زاید، از آبهای کم نظیر مناطق غرب ایران به شمار میآیند. مهمترین رود جاری در این شهرستان رودخانه دربند (شهاب) است که از منطقه چهاردولی سرچشمه میگیرد و سپس به گاماسیاب میپیوندد. غیر از این رود، رودهای فصلی دیگری نیز وجود دارند که اکثر آنها در بهار یا پس از آن خشک یا به صورت باتلاق در میآیند.
اسدآباد شهری است باستانی که در قدیم نام آن آدراپانا یا ادربنه کهن بوده که ایزو دور خاراکی در کتاب خود موسوم به راهنامه پارتی از آن نام برده است. این شهر در دوره قرون وسطی و حتی در دوره مغول، آباد و پرجمعیت بوده و احتمالاً در حمله مغول متحمل آسیب و ویرانی نشده است. مورخان از اسدآباد به نام شهری پرجمعیت نام برده اند.
بعد از غلبه لشکر اعراب بر یزدگرد سوم، اهالی شهر تسلیم نشدند و بعد از مقاومت زیاد متواری شدند. در نتیجه شهر سقوط کرد و روبه ویرانی نهاد. دیری نگذشت که به فرمان سعدبن وقاص تقریباً در محل امروزی، شهر جدیدی به نام سعدآباد، بنا شد که همین اسدآباد کنونی است.
اسدآباد، شهری کوهستانی با چشم اندازی بسیار زیبا و رویایی در دشتی زیبا از ارتفاعات الوند با آب و هوای مطلوب و طبیعت سرسبز و حاصلخیز است.
از نظر تاریخی اسدآباد به دلیل نزدیکی به همدان در زمانهای قدیم مرکز تمدن بوده است. آثار و نشانه هایی از تمدن بزرگ ایران در آن به چشم میخورد. پیدایش سکهها و مجسمههای دوران هخامنشی و سکه هایی از اتابکان لرستان در عمق ۶ متری زمین، خمرههای سفالی، آجرهای قالب بزرگ، آثار تمدن بعد از اسلام، خطوط کوفی حک شده در سنگهای مزارها و کتیبه ای در دربند و چهاردولی، نشان از قدمت این منطقه دارد.
زبان فارسی در اسدآباد شکسته، منشعب از زبان سانسکریت، هند و اروپایی است و کلمات پارسی سره باستان در زبان بومی رایج است. تأثیرات کلمات عربی به علت ایجاد این شهرستان از سوی سعد وقاص و جاگیری اهل کوفه در این منطقه، در این زبان مشهود است. برخی از قومهای ساکن در این شهرستان خاستگاه نژادی دیگری دارند، مثلا طایفه قهرمانیها که به طایفه (کخا) معروف هستند ریشه و نژاد اصلی شان به ایل زرگر اصفهان میرسد.
فتوحیها نیز ریشه شان به ایل نشینهای جمهور میرسد. خاستگاه نژادی طایفه صوفیان و سبزه ایها ترک، طایفه جمالیها عرب و طایفه سهرابیها به گروس میرسد. مجهودیها در اصل ریشه شیرازی دارند. حیدریها همگی از نژاد کرد هستند. ترابیانها خاستگاه همدانی دارند. کردهای منطقه کلیایی نیز ۲ دسته اند، تعدادی از آنها لرهایی هستند که از منطقه لرستان به این منطقه مهاجرت کرده و تعدای از آنها در زمره کردهای اصیل منطقه قرار میگیرند. ترک هایی که در روستای حسام آباد زندگی میکنند ریشه اصلی آنها شیرازی است، که در زمان قاجار به خاطر درگیری با حکومت وقت به منطقه ای به نام ناصرآباد بین موسی آباد و حسام آباد وارد شده و تعدادی در کرمانشاه و سنندج پراکنده میشوند. این گروه معروف به شنی هستند که صاحب لشگر بوده و با حکومت مخالفت میکردند.
به عنوان مثال، میتوان از روستای مزرعه بید نام برد که اصالت شان ترک است، اما حدود۲۰ خانوار لر از لرستان به آنجا مهاجرت کرده و تعدادی نیز در قاسم آباد لک ، صادق آباد و تازه کن مستقر و پراکنده شده اند و این لرها همگی ترک شدند و عامل دیگر رواج زبان ترکی در این شهرستان، نزدیکی با روستاهای بلوک بهار هستند که گویش ترکی دارند.
تعدادی از روستاهای این شهرستان از جمله اهالی روستاهای خنداب و قاسم آباد به زبان لکی که برخی به اشتباه آن را مخلوطی از کردی و لری میشناسند، صحبت میکنند.
اسدآباد زادگاه بزرگان بسیاری بوده است که از جمله معروفترین آنها سیدجمال الدین اسدآبادی، روشنفکر مسلمان که تلاش بسیاری در اتحاد ملل مسلمان و همچنین آگاهی بخشی به مردم داشته است.
شاعرانی همانند عبدالجبار معتزلی که در قرن چهارم هجری میزیسته، محزون اسدآبادی و روح القدوس نیز از جمله شعرای بنام این شهر است. استاد سجادی، هنرمند خطاط مشهور اسدآبادی را میتوان یکی از چهرههای ماندگار این شهر به حساب آورد. وبلاگ اسدابادی
شهرستان اسدآباد با ۱۱۰۰۷۷ نفر جمعیت , در مجاورت استان کرمانشاه قرار دارد که ۶۳ درصد از جمعیت آن فارس , ۱۴ درصد ترک , ۱۹ درصد کرد و ۴ درصد ساکنان آن را لر و لکها تشکیل میدهند .اسدآباد منطقهای تاریخی است که قدمت آن به پیش از اسلام میرسد. دلیل اصلی اهمیت اسدآباد، قرار گرفتن آن بر سر راه اصلی و قدیمی ایران مرکزی به بینالنهرین است. از آنجا که اسدآباد، در دورههای مختلف تاریخی، صحنه کارزارهای بسیاری بوده تغییرات فراوانی در طول تاریخ در آن به وجود آمده است. شهرستان اسدآباد در ۴۷ کیلومتری غرب همدان و در مسیر راه اصلی همدان-کرمانشاه قرار دارد. اساس اقتصاد شهرستان اسد آباد بر کشاورزی، دامداری و تا حدودی بر صنایع دستی استوار است. محصولات کشاورزی و باغی و انواع فرآوردههای دامی و صنایع دستی از صادرات مهم این شهرستان محسوب میشود. بنای یادبود سیدجمالالدین اسدآبادی، تالاب و امامزاده پیر سلمان، منطقه شکار ممنوع دشت اسدآباد، پل شکسته خسروآباد، باغهای دربند و آبانبار شاه عباسی از جمله مکانهای دیدنی و تاریخی شهرستان اسدآباد به شمار میروند.
صنایع و معادن اسدآباد
اسدآبادبه لحاظ صنایع و معادن دارای رونق است. از کارخانههای مهم این شهرستان میتوان کارخانههای صنایع غذایی، آسفالتپزی، سنگ بری، بلوک زنی، پلاستیک سازی، قندریزی، واشر سازی، تولید لولا و ابزار یراق نام برد. سه معدن سنگ آهن، چنار، سنگ آهن گلالی و سنگ سیلیس واقع در کوه گردنه اسدآباد مورد بهره برداری هستند.
کشاورزی و دام داری اسدآباد
اسد آباد یک منطقهی است و آب مورد نیاز برای کشاورزی از قناتها و رودها تامین میشود عمده محصولات کشاورزی این شهرستان عبارتند از : گندم، جو، ذرت، بنشن، تره بار، انگور، سیب درختی، آلو، زرد آلو، هلو، گردو و بادام. شهرستان اسد آباد به علت موقعیت جغرافیایی ویژه، و بهره مندی از دو ناحیه جلگه و کوه پایهای، دارای شرایط مناسب برای کشاورزی و دامداری است. در مراتع ییلاقی مرغوب این شهرستان دامداری به شیوهی روستایی و عشایری رواج داشته، دام و فرآوردههای دامی از جمله صادرات این منطقه محسوب میشوند. تیره هایی از ایل ترکاشوند در این منطقه کوچ و رفت و آمد میکنند که تابستانها را در مناطق شمال تویسرکان به دامداری و کشت محدود میپردازند.
تصاویر جاهای دیدنی اسدآباد همدان
کتیبه و سد آقا جان بلاغی
منطقه حفاظت شده خانگرمز
مسجد سلطانى ( مسجد جامع اسدآباد )
حمام گلستان ( حمام نیلوفر )
آب انبار شیخ علیخان صفوی
لیست همه جاهای دیدنی همدان
- مجسمهٔ شیرسنگی
- شهر باستانی هگمتانه
- تپهٔ توشیجان
- کتیبههای گنجنامه
- گنبد علویان
- برج قربان
- مسجد جامع همدان
- آرامگاه استر و مردخای
- امامزاده حیقوق
- آرامگاه بوعلی سینا
- آرامگاه عارف قزوینی
- آرامگاه باباطاهر
- آرامگاه میررضیالدین
- سد اکباتان
- تپهٔ عباسآباد
- آتشکدهٔ بهرام
- غار علیصدر
- غار سراب
- غار سوباشی
- غار قلیآباد
- امامزاده خاتون
- قلعهٔ باشقورتاران
- قلعهٔ طوراقیه
- قلعهٔ سراب
- قلعه پری
- روستای سراب
- روستای آللان
- کوهستان قلیآباد
- کوهستان بوقاطی
- حمام اعظم
- سد کبودرآهنگ
- ستون سلوکی
- سراب گیان
- تپهٔ گیان
- آتشکدهٔ گرهچقا
- حمام حاجآقا تراب
- مسجد جامع نهاوند
- تپهٔ باباقاسم
- کوه گرین
- سراب گنکاور کهنه
- سراب فارسبان
- سراب ملوسان
- سراب گاماسیاب
- امامزاده ابراهیم
- امامزاده محمد
- معبد لائودیسه
- تپهٔ ابوذر
- کوه آردوشان
- مقبرهٔ باباپیره
- پیل آلاغه
- پیست اسکی تاریکدره
- شهر لالجین
- دشت بهار
- مار چهلدم
- موزهٔ بوعلی
- موزهٔ تاریخ طبیعی همدان
- موزهٔ هگمتانه
- موزهٔ جامع نظری
- گور اسکندر
- مسجد شاه تهماسب
- کاروانسرای فرسفج
- امامزاده یحیی
- امامزاده محسن
- امامزاده اظهر درجزین
- مسجد پیغمبر
- مسجد میرزاتقی
- درهٔ مرادبیگ
- کلیسای همدان