جاذبه های گردشگری و دیدنی ناغان

شهر ناغان از توابع شهرستان کیار و در استان چهار و محال بختیاری واقع شده است. از لحاظ آب و هوایی منطقه ای سرد سیر می باشد . مساحت این شهر تا شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری 78 کیلومتر است . زبان و گویش مردم ناغان مانند دیگر مناطق استان چهارمحال و بختیاری لری بختیاری می باشد. مردم شهر ناغان دارای مذهب شیعه و مسلمان هستند . کشاورزی شهر ناغان شامل: 1- زراعت 2- باغداری 3-کشاورزی صنعتی و گلخانه ای. دامداری در ناغان به صورت سنتی بوده و پرورش و نگهداری آن به عهده کشاورزان بوده که در کنار فعالیّت کشاورزی عمل دامداری را نیز انجام می دهند و هدف آنها از پرورش دام در درجه اول تأمین نیازهای لبنیاتی خود بوده و در صورت مازاد جهت کسب درآمد آن را برای فروش عرضه می کنند و اهالی بیشتر پرورش دهنده حیوانات اهلی مانند گاو،گوسفند و ماکیان می باشد و همچنین به صورت صنعتی به پرورش آبزیان از جمله ماهی غزل آلا در حاشیه رودخانه ای که از چهار کیلومتری جنوب ناغان از دهنو و چهار تخته می گذرد مشغول هستند که لازم به ذکر است پس از گسترش شیلاتهای پرورش قزل الا در جوار این رودخانه، ناغان به یکی از قطبهای مهم پرورش ماهی در کشور شد.

وجه تسمیه ناغان

ناغان که از معنای کرم ابریشم گرفته شده است به علت رشد و نمو فراوان درخت توت و کرم ابریشم در قدیم الایام در این منطقه و نیز عبور راه فرعی جاده ابریشم از شهر ناغان با 500 سال قدمت تاریخی با وجود چشمه ساران زیاد و آب فراوان جزء اولین نقاطی است که عشایر برای سکونت انتخاب کردند .  به مرور زمان کلمه نوغان به ناغان تبدیل شده است . در فرهنگ معین جلد ششم اسمی از ناغان برده شده است که در آن ناغان ده،دهستان،پشتکوه بخش اردل شهرستان شهرکرد و استان دهم اصفهان است .

چگونگی انتخاب ناغان جهت سکونت دائم

 ناغان منطقه ای سرسبزی است که در دامنه سبز کوه بختیاری قرار دارد . در زمان نادر شاه افشار وقتی نادر از فتح هند به ایران برگشت در ایران وشهر شیراز آشوبهایی بر ضد دولت افشار صورت گرفت. نادر شاه برای آرام کردن شهر شیراز عده ای از آنها را به زور از آنجا خارج ساخت و راهی کوههای بختیاری کرد این گروها در غالب گروههای خویشاوندی تا منطقه ناغان امروزی رانده شدندو وقتی به ناغان رسیدند چون ناغان منطقه ای خوش آب و هوایی بود در آنجا سکونت کردند و در کنار تالاب سولقان روزگار میگذراندند اما چون منطقه چغاخور خان نشین بود اجازه نداشتند رمه های خود را در آنجا ببرند در غیر این صورت باید به خان باج می پرداختند در منطقه پایین ناغان یعنی گردنة باجگیران هر که از گردنه می خواست عبور کند باید باج می پرداخت به همین علت بین دو کوه در دشت ناغان سکونت دائم گزیدند.

رقص محلی مردان (ترکه بازی)

 سازندگان و نوازندگان بختیاری که نام محلی آن توشمال است دارای دو ساز بزرگ و کوچک هستند و یک دهل(طبل)که ساز و بزرگ که نامش (کرنا) و ویژه مردان است. دارای صدایی گوش نواز و نام آهنگ آن، جنگ نامه است. یک نفر دهل زن موظف است به آهنگ هر ساز دهل را به صدا درآورده و مردان بازی خود را با دو قطعه چوب که یکی ترکه و دیگری (درک یا دلک)یا چوب دفاع می نامند آغاز می نمایند. ترکه به ضخامت 3 الی4 سانت و طول یک متر و دلک به ضخامت 10 تا 15 سانت و طول 2 متر است مردانی که آمادگی بازی دارند یکی چوب دفاع را برداشته و دیگری ترکه را بر می دارد پس از یک سلسله رقص متناسب با ساز و دهل و گردش در میدان، مردی که ترکه را در دست دارد با یک بانگ نهیب به همبازی خود هشدار باش می دهد و به طرف او حرکت می کند او هم چوب دفاع را بر زمین قرارداده و آماده دفاع از خود می شود مردی که ترکه را در دست دارد تلاش می کند با هر فوت و فنی ترکه را به پای مدافع بزند که اگر ترکه به پایش خورد مهاجم مورد تحسین قرار می گیرد و اگر چوب به درک خورد مدافع مورد تشویق تماشاچیان است. زدن ترکه تا حد زانو مجاز و خلاف آن بی ادبی است. بعد از اینکه دو نفر خسته شدند از میدان خارج شده و دو نفر دیگر وارد میدان می شوند. ویا اینکه فردی از تماشاچیان به طور داوطلب دلک را از دست فردی که در میدان است می گیرد.

 لباس محلی مردان ناغان

 لباس محلی مردان که امروزه در بیشتر جشنهای عروسی آن را می پوشند بسیار زیبا است. کلاه نمدی، شلوار دبیت و چوقا لباس محلی مردان را تشکیل می دهد. کلاه نمدی :از جنس نمد مالیده شده و سیاه رنگ می باشد که به آن کلاه خسروی گویند و آن را به خسرو پرویز نسبت می دهند. شلوار دبیت : از جنس پارچه سنگین به رنگ مشکی به اندازه 2 متر و نیم و بالای آن سه راه کش دارد و در پایین آن به نام در پا 4 رشته دوخته می شود و بسیار گشاد است. چوقا : لباسی است پالتو مانند که تا زیر زانو را می پوشاند و بدون آستین است از جنس پشم گوسفند که توسط زنان عشایر بافته می شود و به راه راه و بسیار ظریف می باشد.

مناطق دیدنی شهر ناغــان

منطقه حفاظت شده جنگلی هلن

منطقه حفاظت شده دشت هلن نام خود را از کوهی که در این منطقه واقع شده گرفته است. گفته می‌شود «هلن» نام پرستاری آمریكایی بوده است كه با یک پزشک ایرانی بختیاری ازدواج كرده و در سال ۱۹۳۱ میلادی به ایران آمده و به همراه همسرش با ایل بختیاری كوچ می‌كرده و به مداوای مردم می‌پرداخته است. حضور وی در آن زمان مصادف با نقشه‌برداری و تهیه نقشه‌های توپوگرافی منطقه بوده كه احتمالاً اختصاص كوهی به نام هلن به خاطر قدردانی از خدمات وی بوده است.

راههای دسترسی دسترسی به منطقه با وجود جاده آسفالته شهرکرد – خوزستان دشوار نیست این جاده از دوپلان تا سر خون و از سر خون تا پل ارمند ادامه دارد . همچنین جاده آسفالته دورک تا معدن نیز پیرامون منطقه را فرا می گیرد . علاوه بر آن جاده های خاکی روستای جوزستان ، آب گلور ، جاده خاکی دسترسی به دکل های برق و مخابرات ، جاده خاکی سر تنگ مسن ، جاده خاکی روستای ده کهنه سررک از دیگر راههای ارتباطی و دسترسی به منطقه به حساب می آیند .

جاذبه های اکوتوریستی منطقه هلن به دلیل قرار گرفتن در حاشیه جاده ی اولیه خوزستان و وجود عشایر به عنوان یک نماد هماهنگ حیات با طبیعت ، رودخانه دوپلان و ارمند و حاشیه آن با چشم اندازهای بدیع ، آبشار دره عشق ، چشمه های پرآب همچون آب سفید و آب گلور ، در کنار بوم سازگانهای جنگلی و مرتعی و وجود دو اقلیم کوهستانی با زمستانهای نیمه سرد و تابستانهای معتدل و رودخانه برفی که از ریزش برف به صورت بهمن تا داخل رودخانه دوپلان در حوالی روستای برنجگان ایجاد می شود مجموعه ای از شرایط جذب گردشگر و استفاده بهینه و مطالعه شده از این پتاسیل را فراهم ساخته است .همچنین تفریحات فیزیکی پرتحرک مانند کوه نوردی،صخره نوردی.

دره عشق

دره عشق یکی از زیباترین دره های کشوردر استان چهارمحال و بختیاری است که دارای آبشارهای متعدد فصلی و دائمی در دو طرف دره، جنگل های گسترده بلوط، روستاهای تاریخی، چشمه آب معدنی گوگردی و… است که در وسط دره رودخانه پر آب کارون جریان دارد. دره عشق  در بخش جنوب غربی استان و دربخش ناغان واقع گردیده است .دره عشق منطبق بر گسل اصلی زاگرس است و در واقع این دره محل برخورد دو صفحه بزرگ تکتونیکی در گذشته زمین شناسی است. کوه های مملو از درختان بلوط به همراه صخره ها و پرتگاه های فراوان در جنوب غرب جلوه گری می کنند.

آبشار زیبای دره عشق

این آبشار زیبا در نزدیکی روستای دره عشق یکی از جاذبه های مهم این منطقه به شمار می رود. این آبشار در دل جنگلهای منطقه حفاظت شده هلن و در منطقه مشایخ قرار داشته و منظره ای زیبا و دیدنی را برای علاقه مندان به طبیعت رقم زده است.

جالب است بدانید که در مسیر رسیدن به آبشار دره‌ی عشق، پلی از جنس سیم وجود دارد که در روستای «دو پلان» قرار دارد. این پل سیمی کوچ‌رو، در واقع در روزگار گذشته راه عبوری و تردد عشایر کوچ‌نشین بوده است که امروزه از آن استفاده‌ای نمی‌شود و به عنوان میراثی کهن، از آن محافظت می‌شود. این پل بسیار ضخیم است و از ۸ رشته‌ سیم تشکیل شده است. سازندگان آن را با استفاده از میخچه‌های فلزی بسیار محکم به طرفین دره وصل کرده‌اند و دیواره‌ی کوتاه پل و کف آن را با کمک تخته‌های چوبی، پوشانده‌‌اند. با این روش راهی امن و مناسب برای عبور انسان‌ها و حیوانات از روی دره، ایجاد شده است. تماشای رودخانه‌ی خروشان در زیر پل، در نوع خود هیجان‌انگیز و جالب است.

طبق روایت محلی‌ها، علت نامگذاری این دره به دره‌ی عشق، به روزگار بسیار دور بازمی‌گردد. در آن دوران، عاشق و معشوقی در دو طرف دره زندگی می‌کردند که به دلیل نبود پل، امکان وصال آن‌ها وجود نداشت. سرانجام تنها راه رسیدن به یکدیگر را رفتن به داخل آب رودخانه می‌یابند. از آن زمان به بعد، این منطقه به دره‌ی عشق شهرت یافته است. هرچند در مورد صحت این افسانه، سندی محکم و قابل قبول در دست نیست.

رود کارون نیز با سرعتی آرام در مجاورت این آبشار، خرامان خرامان می‌خروشد و چشم‌اندازهایی بی‌نظیر را هنگام عبور از انارستان‌ها، شالیزارهای روستاهای این دره‌ی افسانه‌ای و دورک شاهپوری، رقم می‌زند.

جشنواره انگور در شهر ناغان

جشنواره یاقوت (انگور) با هدف معرفی آداب و سنن دیرین مردم بخش ناغان در مراحل برداشت انگور، معرفی توانمندی‌های آن در بخش گردشگری و جاذبه‌های طبیعی برای جذب گردشگر در تاریخ 25 مهر ماه در شهر ناغان در شهرستان اردل برگزار می‌شود.

برپایی نمایشگاه با هدف معرفی محصولات جانبی انگور از مهم‌ترین محورهای برگزاری این جشنواره است.

انواع انگورهای مورد کشت در  ناغان ارقام عسگری، ریش بابا (لیف‌گائی)، مهره، سیاه پیازی، انگور قرمز شاهانی، یاقوتی، باریک و دانه دار (القی) است.بازدید از باغات، ایجاد امکان مشاهده مراحل مختلف استحصال شیره و شهد فرآورده‌های انگور و ایجاد غرفه‌هایی برای معرفی محصولات مختلف ناغان، صنایع دستی، آش محلی، نمایشگاه عکس، موسیقی محلی و کارگاه آموزشی برای کشاورزان و تقدیر از باغداران نمونه مهم‌ترین برنامه‌های اجرایی در این جشنواره است.این جشنواره با مشارکت شهرداری و شورای شهر ناغان، استانداری، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، جهاد کشاورزی و ارشاد اسلامی استان و با مشارکت‌های مردمی برگزار می‌شود.

مساحت باغات ناغان بیش از 850 هکتار است که بیشتر زیر کشت انگور قرار گرفته است که اصلی‌ترین محصول باغات ناغان به شمار می‌رود.

سد معروف سولگان

این سد، محل جمع آوری آب باران و برفی میباشد که در فصلهای بارش(پاییز، زمستان و بهار) در آنجا جمع می شود وصرف استفاده اهالی ناغان در باغات و زمینهای کشاورزی این شهرمی شود.اين سد افزون بر 400هکتار از باغات و اراضي ناغان را ابیاری می کند.اين سد قابليت ذخيره سازي ميزان پنج ميليون مترمکعب در سال را دارا است.این سد در فصل بهار و تابستان پذیرای هزاران پرنده مهاجرمی باشد که ازاقسام نقاط دنیا به این دیارکوچ کرده اند. در این سد انواع ماهیهای کوچک وبزرگ وجود دارد که گردشگران زیادی را ازجای جای ایران برای صید ماهی به اینجا می کشاند.

اقامتگاه بومگردی سایدا ناغان

اقامتگاه بوم گردی سایدا ، یک خانه باغ بزرگ در شهر ییلاقی و کوچک “ناغان” بوده و در مسیر اهواز به شهرکرد قراردارد

واقع در شهر ناغان از توابع کیار / استان چهارمحال و بختیاری

این اقامتگاه ، دارای ۴ اتاق با ابعاد : ۲۵ – ۱۵ – ۱۲ – ۱۲ مترمربع میباشد.
مسافت شهر ناغان تا شهرکرد (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) ۷۵ کیلومتر است.

 بنای تاریخی حمام ناغان

حمام قدیمی که در عهد قاجار در زمان سردار اسعد خان ناغان با جمع آوری پول از مردم ساخته شد ه جزء آثار تاریخی شهر به حساب می آید.

شیرهای سنگی ناغان

هر کجا که قدمت شیر مردی در دل خاک فرو خفت پیکره شیر سنگی به پا خاست تا یاد آور تجلی و جاودانگی افتخار ها و شکوهمندی تاریخ پیشینیان بزرگ و سر بلند و تبار و نیاکان خود باشد. وجود شیر های سنگی با هیبت و عظمت خاص خود نمایانگر این شکوه و وقار در سرزمین دلاوری و دانایی است. اکنون شیرهای سنگی فراوانی در اطراف ناغان و بر سر مزارهای قدیمی با عمر ده ها و صد ها سال وجود دارد. قدیمیترین شیر سنگی استان مربوط به دوره صفوی است.

روستای سررک

سررک، روستایی از توابع بخش ناغان شهرستان کیار در استان چهارمحال و بختیاری ایران است.  بافت این روستا، عشایری و سنتی، کوچه هایش سنگ فرش و خانه های مردم سنگی است و پوشش مردمانش بختیاری است.

چشمه گوگرد معدن

روستای زیبای معدن از توابع بخش ناغان و شهرستان کیار و دهستان مشایخ در شمار روستاهای کوهستانی بشمار می‌رود و دارای چشمه‌های متعدد با کانی‌های فراوان است. وجود گوگرد در چشمه‌های این روستا باعث ایجاد بوی گوگرد در اطراف چشمه‌ها شده است.

این روستا یکی از روستاهای کمتر توسعه یافته چهارمحال و بختیاری است، و آب چشمه‌های گوگردی آن بدون استفاده وارد رودخانه کارون می‌شود و این ظرفیت خدادادی بی‌استفاده از منطقه خارج می‌شود و هدر می‌رود. در حالی که می‌توان با سرمایه‌گذاری و ایجاد استخرهای آب و معرفی منطقه زمینه ورود مسافران بسیاری را از جمله بیماران را به منطقه فراهم کرد. این چشمه در کنار طبیعت زیبا، آبشار دره عشق و جنگل‌های بلوط قرار دارد که در فصل بهار زیبایی منطقه چندین برابر می‌شود. آماده‌سازی بستر لازم برای حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در تولید آب معدنی در چهارمحال و بختیاری باعث رونق اقتصادی، رفع بیکاری، افزایش درآمد سرانه مردم استان و ارزآوری برای کشور خواهد شد.