ایلخچی یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است و در بخش ایلخچی شهرستان اسکو قرار دارد. این شهر همچنین در ۲۵ کیلومتری جنوب غرب کلانشهر تبریز قرار گرفتهاست.
وجه تسمیه
ایلخچی مرکب از کلمهٔ ایلخی و پسوند چی میباشد. ایلخی. (ترکی، اِ) رمه و گلهٔ اسبان. (غیاث) (آنندراج) (ناظم الاطباء). چارپایانی که آنها را در صحرا برای چرا رها کنند. رمهٔ اسب. (فرهنگ فارسی معین). فسیله. سیله. یلخی. دستهٔ اسبان آزاد در مراتع. (یادداشت بخط مؤلف). و چی در ترکی پسوند نسبت شغلی است و دارنده و متصدی معنی میدهد. در نتیجه ایلخچی یعنی جایی که شغل مردم آن نگهداری و پرورش اسب باشد. البته اینکار درگذشته صورت میگرفت و تعداد افرادی که الان به پرورش و نگهداری اسب مبادرت میورزند کم بوده ولی در سالهای اخیر با گذشت قرنها پرورش اسب در این شهر دوباره رونق یافتهاست.
جاذبههای ایلخچی
عمارت پیرآباد
عمارت تاریخی پیرآباد با قدمتی بالغ بر ۲۰۰ سال که احداث آن به اوایل حکومت قاجار میرسد در شهر ایلخچی جنب بخشداری ایلخچی واقع شده است.
صاحب این خانه باغ تاریخی آقای یوسف کشتمند فردی بی ریا و بی غل و غش و بسیار مردم دوست و مهمان نواز هست که بدون اخذ هیچ گونه ورودیه یا بلیط و هزینه ای کل عمارت را به زبان ساده و گویا روایت میکند که ۸۵ سال پیش توسط پدر بزرگش این خانه خریداری شده و همچنان این میراث فرهنگی بی نظیر نسل به نسل حفظ و حتی مرمت نیز شده است.
یوسف کشتمند در پرورش ماهی های زینتی ید طولایی دارد و به نوعی از اساتید این عرصه در استان بشمار می رود و علاوه بر آن به پرورش و تکثیر درختان گرمسیری نظیر ۵ گونه مرکبات، ۴ گونه موز، فسالیس، انبه هندی، پاپایا و ماکادانیا مشغول هست.
معماری منحصر بفرد این عمارت که بنا به روایت آقای کشتمند از نوع طراحی های شیخ بهایی است و احتمالا معمار این بنا از شاگردان شیخ بهایی بوده باشد همچنین این عمارت دارای شگفتی هایی کم نظیر همانند انعکاس صدا از گوشه ای به گوشه هم قطر دیگرش می باشد و یا صدای آبشارگونه از قناتی که دارای ۲۸ حلقه چاه به فاصله ای معین ازهم قرار گرفته و از داخل این عمارت اب زلالش بیرون آمده و خنکی داخل این عمارت را موجب شده است و یا هود آشپزخانه به مدل قدیمی ها ساخته شده است و خیلی شگفتی های دیگر که باید از نزدیک دیدن کنید.
این عمارت قبلا دارای باغ ۱۲ هکتاری بود که اطرافش را محصور کرده بود و صاحب این باغ و عمارت در گذشته یکی از بزرگان و معتمدین شهر ایلخچی بود که برای این منطقه خدمات زیادی ارائه کرده و به نوعی یار و یاور مردم بود که به همین علت اهالی در مناسبت ها و میهمانی ها و فصل برداشت محصول بدون هیچ چشمداشتی به کمک این فرد می آمدند و این فرد سه فرزند دختر داشت که این عمارت به آنها به ارث می رسد که آنها هم فروخته و از آن شهر نقل مکان می کنند.
قنات آب موجود در عمارت پیرآباد از دیگر بخشهای این بناست. حوض سنگی هشتضلعی این عمارت بسیار زیبا و دارای آب همیشه روانی است که از قنات باغ منشعب میشود. عمارت پیرآباد ایلخچی شهرستان اسکو در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
گلمشک خاتون
گلمشک خاتون یا گلمیش ننه، قبر زنی است که در نزدیکی روستای بیگلو در وسط دهانه دو دره زیبا واقع شدهاست که اهالی ایلخچی ارادت خاصی دارند و تفرجگاه اهالی در روزهای مختلف سال مانند روز ۱۳ بدر است ولی در سالهای اخیر از رونق آن کاسته شدهاست.
پارک ملت
پارک ملت یکی از جاهای دیدنی و محل استراحت افراد مسن و تفریح بازیهای کودکان و محل نمایشگاه میباشد و صبحها محل ورزش و نرمش دوستداران طبیعت است.
تفرجگاه یال
باغات یال نیز یکی از تفرجگاههای زیبا که در ارتفاعات بالای شهر ایلخچی قرار دارد در بهار قدم زدن در کنار شکوفههای بادام باغات یال دلانگیز و روحبخش میباشد. اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه همه جا با گلهای درختان بادام سفید پوش شدهاست و در میان درختان بادام درختان دیگری نیز از جمله سنجد، گردو، انگور، زردآلو و آلوچه و غیره در میان آنها وجود دارد. در سال ۹۲ یک حلقه چاه دیگر برای آبیاری اراضی این تفرجگاه اضافه شدهاست تا مشکل کمبود آب رفع شود. از حیات وحش یال میتوان به کبک، شاهین، سینه سرخ، خرگوش، روباه، شغال، سنجاب، آهو و … اشاره کرد. متأسفانه در فصولی از سال شکارچیان به شکار این حیوانات میپردازند.
اوزاخپیر
زیارتگاه سید نبی موسوی یکی از نوادگان علی بن موسی (رضا) است و دومی منسوب است که در آن معجزه دیده شدهاست. مردم در مناسبتهای مختلف آن جا جمع شده و خیرات میدهند و شمع روشن میکنند. جشن میلاد علی بن ابی طالب همه ساله در اوزاخ پیر برگزار میشود که مهمانان زیادی از تبریز و شهرهای اطراف برای شرکت در این مراسم به ایلخچی میآیند.