معرفی شهر چاپشلو استان خراسان رضوی

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

چاپـِشلو شهری است در استان خراسان رضوی در شرق ایران. این شهر در بخش چاپشلو شهرستان درگز قرار دارد.

چاپِِشْلو، بخش‌ و شهری‌ در شهرستان‌ درگز، در استان‌ خراسان‌ رضوی‌.

بخش‌ چاپشلو، در مركز و مغرب‌ شهرستان‌ درگز واقع‌ است‌. از شمال‌ به‌ بخش‌ مركزی‌، از مشرق‌ به‌ بخش‌ لطف‌آباد شهرستان‌ درگز، از جنوب‌ به‌ بخش‌ مركزی‌ شهرستان‌ چناران‌ و از مغرب‌ به‌ بخش‌ مركزی‌ و باجگیرانِ شهرستان‌ قوچان‌ محدود می‌شود و مشتمل‌ است‌ بر دو دهستان‌ به‌ نامهای‌ قَره‌باشلو (به‌ مركزیت‌ چاپشلو) و میانكوه‌ (به‌ مركزیت‌ آبادی‌ كَبْكان‌)، ۶۲ آبادی‌، و شهر چاپشلو. آبادیهای‌ دهستان‌ قره‌باشلو بیشتر در دشت‌ و آبادیهای‌ دهستان‌ میانكوه‌ بیشتر در كوهستان‌ قرار دارند. آب‌ و هوای‌ این‌ بخش‌ معتدل‌ و در نواحی‌ كوهستانی‌ نسبتاً سرد است‌.

برخی‌ از كوههای‌ مهم‌ چاپشلو عبارت‌اند از: هزار مسجد (بلندترین‌ قله‌ ح ۴۰۰ ، ۳ متر)، رشته‌كوه‌ اللّه‌اكبر (بلندترین‌ قله‌ ح ۸۰۴ ، ۲ متر)، كه‌ برخی‌ از آبادیهای‌ دهستان‌ قره‌باشلو در دامنه شمالی‌ و آبادیهای‌ دهستان‌ میانكوه‌ در دامنه جنوبی‌ آن‌ قرار دارند، و خرپشتی‌ داغ‌ (بلندترین‌ قله‌ ح ۵۱۰ ، ۲ متر) در حدود ۳۲ كیلومتری‌ جنوب‌ درگز ( فرهنگ‌ جغرافیائی‌ آبادیها، ج‌ ۲۰، ص‌ ۲۱؛ حاج‌علی‌ رزم‌آرا، ص‌ ۶؛ جعفری‌، ج‌ ۱، ص‌ ۷۶، ۲۳۱). گردنه اللّه‌اكبر نیز در این‌ بخش‌ قرار دارد (حسینعلی‌ رزم‌آرا، ج‌ ۹، ص‌ ۱۰۶). از رودهای‌ مهم‌ آنجاست‌: رود دائمی‌ سَنْكِزسو، به‌ طول‌ حدود چهل‌ كیلومتر، با جهت‌ جنوب‌شرقی‌ و رود فصلی‌ ریشخوار، به‌طول‌ حدود ۲۷ كیلومتر با جهت‌ شمالی‌. رودهای‌ فصلی‌ دیگری‌، از جمله‌ رود داغدار و رود مینا قلعه از منطقه تفریحی آبگرم جاری است و همچنین رود مَیو (ریزابه‌ سنكزسو)، نیز در آنجا جاری‌اند (جعفری‌، ج‌ ۲، ص‌ ۲۴۵ـ۲۴۶، ۲۷۸، ۴۶۱؛ فرهنگ‌ جغرافیائی‌ آبادیها، ج‌۲۰، ص‌ ۳۳).

چاپشلو

اهالی‌ آن‌ به‌ كشاورزی‌، باغداری‌، دامداری‌، و فرش‌بافی‌ اشتغال‌ دارند

در مرداد ۱۳۲۸، بخش‌ چاپشلو تشكیل‌ شد
از آثار قدیمی‌ آنجاست‌: زیارتگاه‌ شاهزاده‌ احمد (باباغازان‌) در آبادی‌ خادمانلو، واقع‌ در حدود ۵۱ كیلومتری‌ جنوب‌غربی‌ درگز؛ زیارتگاه‌ سیدیوسف‌ در آبادی‌ سادات‌، در حدود ده‌ كیلومتری‌ جنوب‌غربی‌ درگز؛ و امامزاده‌ای‌ در آبادی‌ اولیاء، در حدود شانزده‌ كیلومتری‌ جنوب‌ درگز ( فرهنگ‌ جغرافیائی‌ آبادیها، ج‌۲۰، ص‌ ۷، ۳۰، ۴۶ـ۴۷).

شهر چاپشلو، مركز بخش‌، در ارتفاع‌ حدود ۶۵۰ متر، در حدود دوازده‌ كیلومتری‌ جنوب‌ شهر درگز واقع‌ است‌. شهر در دشت‌ قرار دارد و چند رود فصلی‌ در جنوب‌ آن‌ جاری‌ است‌. آب‌ و هوای‌ چاپشلو نسبتاً گرم‌ و مرطوب‌ است‌. بیشترین‌ دمای‌ آن‌ ْ۸ ر۳۸ در تیر، كمترین‌ آن‌ ْ۱۶- در بهمن‌ و میانگین‌ بارش‌ سالانه آن‌ ۳۶۰ میلیمتر است‌ (سازمان‌ هواشناسی‌ كشور، ص‌ ۳۵۲).

چاپشلو با راه‌ اصلی‌ (از شمال‌) به‌ شهرهای‌ درگز و نوخندان‌ و با راه‌ فرعی‌ به‌ راه‌ اصلی‌ قوچان‌ ـ باجگیران‌ (در شهرستان‌ قوچان‌) می‌پیوندد.

پیشینه‌. ظاهراً پیشینه شهر چاپشلو به‌ دوره صفوی‌ می‌رسد.

پیشینه

کردهای غرب ایران در قالب ایل بزرگ افشار در دوران صفویان (۹۱۶ ه.ق) برای جلوگیری از حملات ازبکان به مناطق مرزی خراسان منتقل شدند و این مهاجران در منطقه روستاهای به نام ایل‌های خود بر پا کردند از جمله چاپشلو و قراقوپونلو در درگز و ایده‌لو در کلات.

لغتنامه دهخدا به نقل از فرهنگ جغرافیائی ایران (جلد ۹) درباره چاپشلو چنین می‌نویسد: “قصبه مرکز بخش چاپشلو. شهرستان درگز واقع در ۱۰ هزار گزی جنوب باختری درگز. جلگه، هوا معتدل با ۱۷۵۴ تن سکنه . محصولات عمده آنجا غلات، تریاک، میوجات، بنشن، پنبه، شغل اهالی، زراعت، مالداری، کسب، صنایع دستی زنان، قالیچه و گلیم و جاجیم بافی، و راه آن ماشین رو است آب مشروبی اهالی از چشمه و قنات تامین می‌شود.”

بر پایه برخی ادعاها، آب منطقه چاپشلو دارای طعمی شور است.

کتابخانه عمومی چاپشلو در سال ۱۳۵۸ تاسیس شده که دارای هفت هزار و پانصد جلد کتاب می‌باشد.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید