یکی از جاهای زیبا و دیدنی شهرستان دلیجان، دهستان “جاسب” می باشد که در مسیر اتوبان تهران – اصفهان در ۳۶ کیلومتری شمال شرق دلیجان واقع است که مشتمل بر هفت روستای مستقل از جمله روستای بیجگان و کروگان است که این ها بر پهنه کوهی در منتها الیه منطقه و در بالاترین نقطه قرار دارند.
منطقه جاسب یکی از مناطق بسیار سرسبز و پرباران استان مرکزی است و دارای جنگل های طبیعی و باغ های انبوه و آباد است. منطقه جاسب منطقه ای ییلاقی با کوه های سربفلک کشیده، باغها و مزارع پر درخت، چشمهها، مراتع سرسبز، درختان عظیم گردو، بادام و چنار با مناظر طبیعی و چشم اندازهای روح پرور نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند. برای رسیدن به این ییلاق ابتدا باید یک مسیر پر پیچ و خم کوهستانی و درهای را بپیماییم و پس از طی مسافتی به اولین روستای منطقه یعنی بیجگان میرسیم. این منطقه در فصل تابستان که گرما شدت مییابد مکان بسیار مناسب و دلپذیری جهت اسکان و استفاده از طبیعت آن است.
رودخانه فصلی پرآبی از بلندترین منطقه تا انتهای منطقه جاسب در دل روستاها جریان دارد. این منطقه در نزدیکی سد ۱۵ خرداد قرار گرفته و به علت اینکه منطقه ای ییلاقی است از طبیعت زیبا و دل نوازی برخوردار است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند، به ویژه در فصل تابستان هوای خنک و لطیف، این منطقه را به محلی بسیار مناسب با ویژگی های خاص گردشگری تبدیل کرده است.
منطقه جاسب به علت شرایط كوهستانی، زیستگاه های جنگلی، خشكی پسند، مناطق مرتفع و صخره ای است كه در بخش بسیار محدودی از اراضی غربی و جنوب غربی این منطقه به صورت نوار باریكی به سمت شمال شرقی منطقه به شمار می رود و گونه های پسته و بادام كوهی از عناصر اصلی پوشش جنگلی منطقه است.
جنگل های مذكور به علت محدودیت سطح گسترش آنها در منطقه و استان، ارزش حفاظتی دارد و نیازمند توجه بیشتری در این خصوص است.
زیستگاه خشكی پسند، رویش های مختلف درختچه ای كوتاه، گیاهان پشت های علفی و پایا و یك ساله است كه محل زیست جانورانی نظیر قوچ و میش و گرگ، روباه، خرگوش، كبك و بسیاری جوندگان و خزندگان می باشد.
زیستگاه مناطق مرتفع و صخره ای در ارتفاعات كول آل و كوه تخت و كوه ولیجا دارای رویش های گرمسیری گونه های بالش وش و پشته ای كه محل زیست بز و پازن و كبك و پلنگ است.
این منطقه محل تلاقی رویشگاه زاگرس با ارتفاعات مركزی ایران می باشد كه از گونه های مهم گیاهی می توان از بادام كوهی، بنه، زرشك، زالزالك و فرفیون و از گونه های مهم جانوری میتوان ازبزو پازن، قوچ و میش، آهو، پلنگ و گرگ، بلدرچین و سارگپه نام برد.
مهمترین كوههای این منطقه كه تفرجگاه در فصل بهار و تابستان محسوب می شود، شامل ولجیا، سلالت، برزه و گرگو است.
پناهگاه حیات وحش جاسب با مساحتی بالغ بر 17 هزار و 770 هكتار در سال 1381 طی مصوبه شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.
از آثار باستانی جاسب میتوان به قبرستان قدیمی واران، تپه قلعه کوه امام علی، تپه قلعه سرخ، تپه قلعه وشتگان، تپه قلعه و سقونقان، مسجد جامع و امام حسن بیجگان، برج روستای هرازجان، تپه قلعه کوه امام ولی روستای کروگان، غار سیجان در ضلع شمالی روستای واران و سنگ نوشته های قبرستان روستای بیجگان نام برد که همگی شماره ثبت میراث فرهنگی کشور را دارند.
اماکن زیارتی جاسب عبارتند از:
امامزاده اسحاق(ره): ساختمان اين امامزاده بيرون از روستاي بيجگان جاسب قرار دارد و از آثار دوره صفوي است. در اين زيارتگاه امامزادگان اسحاق و عيسي از نوادگان امام جعفرصادق(ع) و زني به نام مريم كه مادر عيسي خوانده ميشود، مدفونند که به بارگاه عيسي بن مريم شهرت يافته است.
امامزاده حمزه(ع): اين امامزاده پسر عون بن علي بن ابيطالب(ع) است و زيارتگاه در ابتداي روستاي كروگان جاسب در دامان كوه واقع است.
مسیردسترسی
اگر شما مایلید از تهران به سمت جاسب بروید، مسیر این گونه است: از جاده قدیم قم به اصفهان، پس از پشت سر گذاشتن سلفچگان به سمت دلیجان ادامه مسیر دهید و حدود 5 کیلومتر مانده به دلیجان در حالی که سد پانزده خرداد را در سمت راست خود مشاهده میکنید، دوربرگردان را به سمت روستای جاسب برگردید.
