ارگ شیخ بهایی یکی از آثار تاریخی نجف‌آباد است که روزگاری تنها یک پناهگاه برای کبوتران بوده، اما امروزه به یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تفریحی این شهر تبدیل شده است.این ارگ از جاهای دیدنی نجف آباد،که به هفت برج خارون نیز شهرت دارد، در جنوب شرقی نجف‌آباد محله جوی خارون، بلوار بهارستان واقع شده است.
برج‌های دوقلوی صفا که به آق غلامعلی نیز شهرت دارند و نمونه‌ای از کبوترخانه‌های متعدد این شهر هستند، به قدری تخریب شده‌اند که امکان بازدید از آنها برای عموم مردم وجود ندارد؛ البته خوشبختانه در مورد ارگ شیخ بهایی با شش کبوترخانه بی‌نظیر این چنین نیست. این ارگ با تلاش دوستدارن میراث فرهنگی از خطر نابود شدن در امان مانده است و اکنون هر فردی با دیدن شکوه و معماری بی‌نظیر این ارگ، بدون تردید مجذوب آن می‌شود. ارگ شیخ بهایی در سال ۱۳۸۲ به همت شهرداری نجف‌آباد، پس از دو سال تلاش و صرف هزینه زیاد جهت بازسازی و مرمت این بنا، جان تازه‌ای گرفت و به یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تفریحی این شهر تبدیل شد.
ویژگی‌ها
این ارگ در حصار یک باغ به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع واقع شده است و دارای هفت برج است که شش عدد از آنها کبوترخانه هستند. ارتفاع هر یک از این برج‌ها که نظیر آنها تنها در تبریز یافت می‌شود، در حدود ۱۴ متر است و با دیوارهای کاهگلی به ارتفاع ۴ متر به یکدیگر متصل شده‌اند.
تقسیم‌بندی این برج‌ها در اضلاع دیوار و زوایای آنها و همچنین در قسمت ورودی ارگ منظره زیبایی را به وجود آورده است. ورودی ارگ از طریق هشتی، اتاق‌هایی در بالا و پایین بنا و همچنین زیر زمین آن، به داخل ارگ راه پیدا می‌کند.
بازسازی
خوشبختانه شهرداری نجف‌آباد این ارگ را در سال ۱۳۸۲ با هزینه‌ای بالغ بر ۳۰۰ میلیون تومان بازسازی کرد و از آن به‌عنوان یک مجموعه تفریحی بسیار بزرگ بهره‌برداری کرد. ارگ شیخ بهایی در حال حاضر بزرگ‌ترین مجموعه تفریحی غرب استان اصفهان است و اضافه شدن قسمت‌های همچون چایخانه فضای سبز و آب‌نما به آن، روح تازه‌ای به این مجموعه تاریخی باشکوه بخشیده است. این ارگ پس از بازسازی، در سال ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسید.
کاربرد این ارگ در قدیم
کبوترخانه ها که بیشتر آنها در زمان صفویه ساخته شده‌اند، عمدتا برای جمع‌آوری کود و و پناه دادن به کبوتران و پرندگان مهاجر مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند و ارگ شیخ بهایی نیز با شش کبوتر خانه از این قاعده مستثنی نیست.
شیخ بهایی کیست؟
نام اصلی شیخ بهایی، بهاءالدین محمدبن حسین عاملی بوده؛ سال 925 خورشیدی در بعلبک لبنان به دنیا آمد و در همان کودکی همراه پدرش، که اولین استادش هم بود، به ایران مهاجرت کرد. از همان ابتدا او و خانواده‌اش مورد توجه شاه طهماسب و بعد هم شاه عباس صفوی قرار گرفتند و بعدها شاه عباس او را شیخ الاسلام، وزیر دربار و رئیس تشریفات خودش کرد. شیخ بهایی هم از این فرصت استفاده کرده و با استفاده از دانش و توانایی های زیادی که داشت، کارهای زیادی برای مردم انجام داد و در عین حال آثار زیادی هم از خود در زمینه معماری باقی گذاشت. در کنار 95 کتاب و رساله‌ای که نوشت، آثار معماری شگفت انگیزی طراحی کرده است که حتی اکنون نیز دانشمندان نتوانسته اند راز بعضی از آنها را کشف کنند.
روز سوم اردیبهشت، روز بزرگداشت شیخ بهایی است. این دانشمند حکیم بزرگ، در تمام دنیا شناخته شده و حتی هنوز هم از خیلی از کتاب‌های او برای آموزش در دانشگاه ها استفاده می شود. «سازمان یونسکو»، که سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد است، به خاطر خدمتی که شیخ بهایی به علم نجوم کرده است، سال 2009 میلادی را سال نجوم و شیخ بهایی اعلام کرد.
مجموعه ارگ شیخ بهایی این روزها پذیرای افرادی است که به قصد گردش به این مکان می آیند. مکان این بخش بسیار جذاب و زیبا است و می توانید سه چهار ساعتی با خانواده در آن خوش بگذارنید، پرندگانی که می پرند غذایی که آماده می شود و دیواری که از شما مراقبت می کند ارگ را به پاتوق نجف آبادی ها تبدیل کرده است.
