گلستان کوه کوهی است که در ۱۵ کیلومتری خوانسار با ارتفاع ۳۶۳۱ متر از سطح دریا که برای لالههای واژگونش شهره است. گلستان کوه در جنوب شهرستان خوانسار و ۱۵۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان، منطقهای سرسبز و خوش آب و هوا میباشد که سراسر آن، پوشیده از گونهای گزنگبین، پیاز وحشی (موسیر) و انواع گلهای زیبا است و از نظر پوشش گیاهی دارای ۷۰ گونه گیاهی میباشد.
منطقه حفاظت شدهی گلستان کوه یکی از با ارزشترین گیاهان بومی ایران به نام لاله واژگون را در خود جای داده است.
منطقه گلستان کوه از جاذبه های گردشگری خوانسار،با وجود قرار گیری در کویر مرکزی ایران دارای اقلیمی کوهستانی میباشد.
بهترین زمان بازدید از این منطقه از فروردین ماه تا اواسط خرداد ماه میباشد.
در کنار گلستان کوه اقلیم کوهستانی و برف گیر رو به شمال کوهساران زاگرس و در برخی از استانهای سردسیر کشور همانند چهارمحال و بختیاری و لرستان نقاط انگشت شمار از رویشگاههای طبیعی لالههای واژگون در ایران است در کنار رویش لالههای واژگون گلهای بنفش رنگ، موسیر، گزانگبین، باربچه و انواع دیگری از گیاهان مرتعی در هر بهار زینت بخش گلستان کوه است. مناظر زیبا و پوشش گیاهی منحصر به فرد این منطقه همه ساله هزاران نفر از مشتاقان طبیعت را به سوی خود میکشاند.
وجود چشمههای پرآب، این دشت زیبا را به نقطهای بی نظیر در استان اصفهان بدل کرده است. ولی این طبیعت بی نظیر هر روز رو به تخریب و نابودی میرود و دوستداران طبیعت در هر سال نشانههای کمتری از این طبیعت بکر را نسبت به سالهای قبل از آن مییابند. بوته کنی بی رویه، بهره برداری افزون بر ظرفیت و نیز تغییرات طبیعی ناشی از عوامل مخرب عرصه طبیعی گلستانکوه خوانسار را کوچکتر کرده است.
افسانه گل های لاله واژگون
گل اشک یا گل اشک مریم همان گل های لاله واژگون هستند و به این دلیل به آن ها چنین نامی داده اند که قطره های شبنم جمع شده بر روی گلبرگ های این گل در هنگام سپیده دم از گل به پایین می چکد و این طور به نظر می رسد که این گل ها در حال گریه هستند. گل دهی ساقه ها و ریشه های این گیاه، از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر اردیبهشت و با شروع فصل بارش ادامه می یابد و به همین دلیل باید گفت که این گل سحرآمیز، عمر بسیار کوتاهی دارد. در افسانه های ایرانی و در میان داستان هایی که نسل به نسل در میان مردم منتقل شده، آمده است که هنگامی که در داستان سیاوش یا همان سووشون گرسیوز گلوی سیاوش را می برد، این گل شاهد آن ماجرا بوده و دلیل گریه های سپیده دم این گل نیز همین موضوع است.
نخستین بار جهانگردان اروپایی که از کشور اتریش وارد کشورمان ایران شدند، در سال ۱۵۷۶ میلادی این گل را با خود به اروپا بردند و شیوه کشت گل های لاله واژگون را در باغ ها و گلخانه ها رواج دادند و از آن صنعت بزرگ گل های لاله واژگون پدید آوردند. با این وجود در کشورمان ایران، تنها شاهد رشد طبیعی آن در فلات های سرسبز منطقه حفاظت شده گلستان کوه خوانسار هستیم و کشت گلخانه ای آن در ایران به طور گسترده وجود ندارد. همانند دیگر گیاهانی که پیاز دارند، این گل نیز برای رشد به پیاز نیاز داشته و البته خواص دارویی آن هم در پیاز این گیاه نهفته است. در طب سنتی و گیاهان دارویی، ایرانیان باستان از پیاز این گل برای درمان دردهای رماتیسمی و مفصلی استفاده می کردند. همچنین پیاز گل های لاله های واژگون یک دستگاه تصفیه کننده کبدی بسیار قوی است. با این حال دقت داشته باشید که این گل، جزو گیاهان سمی و داروی آن نیز جزو داروهای سمی هستند که تنها باید زیر نظر پزشکان متخصص تجویز و استفاده شوند.
آب و هوای منطقه گلستان کوه
قامت استوار گلستان کوه و کوهستان زاگرس سایهی خود را بر منطقه افکنده و اقلیم کوهستانی و برف گیر رو به شمال کوهساران زاگرس آب و هوایی متفاوت نسبت به مرکز استان اصفهان را به این منطقه هدیه کرده است. بهار و تابستانهای معتدل و مطبوع و پاییز و زمستانهای برف گیر و سرد ارمغان این اقلیم برای منطقه میباشد.
دسترسی به منطقه از سمت شهر تهران
قطعا در هر منطقه از ایران که زندگی می کنید می توانید برای دیدن این منطقه سرسبز، به آدرسی که می گوییم بروید. در هر صورت ما ادرس را از سمت تهران بازگو می کنیم. از بزرگراه تهران به اصفهان که حرکت کردید، بعد از سه راهی سلفچگان، به سمت خمین و شهر گلپایگان بروید. در این جاده به شهر خوانسار خواهید رسید. پس از آن باید به سمت روستای دره بید بروید. در این جاده حدود ۱۵ کیلومتری راه خواهید داشت. پس از رسیدن به روستای دره بید دیگر رسیدن به دامنه های پر گل لاله های واژگون آسان خواهد بود. چرا که منطقه با تابلو ها و علامت های راهنمای بسیاری مشخص شده و راه را به شما نشان می دهد.
امکانات رفاهی منطقه
برای آنکه تماشای زیباییهای منطقه برای بازدیدکنندگان آسانتر باشد در طی طرح ساماندهی این گردشگاه طبیعی که توسط فرمانداری خوانسار و با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی صورت گرفت. نمازخانه، سرویس بهداشتی، پارکینگ اتومبیل، سکوهای محل استقرار گردشگران و امکاناتی از این دست برای این منطقه انجام شد.