غار شاپور از جاذبه های کازرون،در انتهای «تنگ چوگان» و در ارتفاع نزدیک به ۸۰۰ متری از سطح زمین قرار گرفته.به واسطه قرارگیری مجسمه شاپور در دهانه آن به غار شاپور معروف شده است.بر دهانه‌ی این غار، تنها مجسمه‌ی سنگی به جا مانده از دوران باستانی تاریخ ایران قرار دارد که در طول این همه سال، همچنان استوار و پابرجا مانده است و گویی از غار، محافظت می‌کند. غار شاپور، پیش از ظهور ساسانیان، مکانی مذهبی بوده و اهالی منطقه برای برپا کردن آیین‌ها و مراسمشان در آنجا گرد هم می‌آمدند. این موضوع از آثار به دست آمده از درون غار، کشف شده است.
و اما ماجرای مجسمه‌ی نگهبان چیست؟ این مجسمه، پیکره‌ای به بلندی 7 متر و با پهنای 2 متر است که تاجی بر سر داشته و موهای موج‌دارش نیز از زیر تاج بیرون زده است. این مجسمه، پیکره‌ی کسی نیست جز شاپور اول، مردی از تبار سلسله‌ی ساسانیان که گویی بر دهانه‌ی غار ایستاده و نظاره‌گر سرزمینی است که در مقابل و زیر پایش قرار گرفته است و از آن محافظت می‌کند.طول دهانه‌ی این غار حدود 30 متر و ارتفاعش حدود 15 متر است.
در فاصله حدود 80 متری پشت سر مجسمه، برای جمع‌آوری قطرات آبی که از سقف و بدنه می‌چکد، حوض‌هایی با ابعاد و شکل‌های مختلف ساخته شده است. در واقع به دلیل وجود این حوضچه‌ها، احتمال داده می‌شود که از این غار به عنوان سکونتگاه موقت استفاده می‌شده است. در گذشته از سوی برخی باستان‌شناسان این گونه بیان شده بود که این غار آرامگاه شاپور اول می‌باشد اما هیچ گونه مدرکی که تأییدکننده این گمانه باشد در دست نبود اما با کشف اتفاقی اسکلتی متعلق به انسان در اردیبهشت ماه سال 1392 خورشیدی در قسمت انتهایی یکی از دالان‌های غار شاپور، گمانه‌ها پیرامون احتمال قرار داشتن آرامگاه این پادشاه ساسانی در این غار، بار دیگر مطرح شد.
در دهانه این غار دو کتیبه سنگی وجود دارد که ترجمه کتیبه شاپور و دیگری بازسازی مجدد مجسمه پس از ۱۰۰۰ سال را شرح می‌دهد.
متن کتیبه ارتش داخل غار
در زمان سلطنت محمد رضا شاه بزرگ ارتشتاران، دومین پادشاه سلسله پهلوی مجسمه شاپور اول، شاهنشاه دوم سلسله ساسانی که بیش از هزار سال بخاک افتاده بود به همت ارتشیان ایران مجدداً برپا گردید.
فرمان دائر به برپا ساختن مجسمه بوسیله ارتشبد دکتر بهرام آریانا رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، به سرلشکر (بعدها سپهبد) محمد تقی مجیدیفرمانده سپاه پنج فارس ابلاغ و پس از شش ماه تلاش شبانه‌روزی در ساعت هفده روز بیست و ششم بهمن ماه یکهزار و سیصد و سی و شش خورشیدی مجسمه به جای خویش استوار گشت. این تلاش تحت رهبری و نظارت مستقیم سرلشکر محمد تقی مجیدی فرمانده سپاه ۵ و توسط هفت نفر از افسران و یکنفر غیرنظامی انجام شد. نظامیانی که در این طرح شرکت داشتند عبارت بودند از: ۱ سرگرد فنی احمد بیضائی ۲ سروان پیاده کریم خرقانی ۳ ستوان یکم مهندس حسن بختیاری ۴ ستوان یکم پیاده غلامعلی آیرملو ۵ ستوان دوم مهندس جواد عمادی ده حقی ۶ ستوان دوم پیاده اصغر شکور ۷ ستوان سوم پیاده مصطفی افراسیابی ۸ غیرنظامی استاد موسی مختاری و بالغ بر دویست نفر درجه دار و سرباز و افزارمند پادگانهای شیراز و کازرون که نام آن‌ها در دستور سپاه ۵ درج گردید. علاوه بر برپا کردن مجسمه تکمیل جاده اتومبیل رو از رودخانه شاپور تا ایستگاه اتومبیل و احداث راه سواره رو کوهستانی از ایستگاه اتومبیل تا پای دهانه غار و ساختن دویست و سی پله با سنگ تراشیده شده و نرده آهنی و ساختمان پیدار مسطحه با دیواره سنگی و پله‌های مربوط در داخل غار نیز توسط افسران و افراد نامبرده بالا ساخته و پرداخته شده‌است. گزارش ستاد قرارگاه سپاه ۵ بهمن ماه ۱۳۳۶»
دو غار دیگر هم در اطراف این غار وجود دارد اما دهانه‌ی غار شاپور از همه‌ی آن‌ها بزرگ‌تر است.غار شاپور از 4 گذرگاه بزرگ، 5 گذرگاه کوچک، 4 مسیر فرعی و 3 تالار تشکیل شده است. مراقب باشید که بدون راهنما وارد غار نشوید، چراکه بعد از دو حوض اولی که با مجسمه‌ی عظیم شاه حدود 80 متری فاصله دارد، فضا بسیار تاریک و نمناک می‌شود. جالب است بدانید که در قسمت‌های مختلف غار هم، دمای هوا، میزان رطوبت و رسوبات آهکی متفاوت است و کنده‌کاری‌هایی هم وجود دارد.
موقعیت مکانی
این غار در 6 کیلومتری شهر تاریخی بیشاپور از توابع دهستان شاهپور بخش مرکزی شهرستان کازرون و 25 کیلومتری شهر کازرون در انتهای تنگ چوگان، در ارتفاع 800 متری از سطح زمین در سینه کوه شاپور قرار گرفته است.
مسیر دسترسی
تا پای کوه:از شیراز باید بروید تا دشت ارژن (جاده‌ی زرد). از آنجا دو انتخاب دارید: یا جاده‌ی قدیم کازرون را بگیرید و بروید تا بیشاپور. یا از جاده‌ی جدید بروید تا کازرون و از آنجا به طرف شمال تا بیشاپور. از هر راهی که به بیشاپور برسید، بعد باید وارد تنگ چوگان شوید و حدود پنج کیلومتر برانید تا روستای «کشکولی» که ماشین را پارک می‌کنید و آماده می‌شوید برای کوه‌پیمایی. «کشکولی» نام یکی از طایفه‌های ایل قشقایی است و اهل روستای پای غار هم عضو همین ایل‌اند.
بین آن دو انتخاب دومی ارجحیت بیشتری دارد.جاده‌ی جدید کازرون هم پهن‌تر و امن‌تر و خلوت‌تر از جاده‌ی قدیم است و هم چشم‌اندازهای زیباتری دارد.به علاوه که از کنار دریاچه پریشان هم رد می‌شود و اگر وقتش را داشته باشید می‌توانید بازدید از دریاچه را هم توی برنامه‌تان بگذارید.
موقع انتخاب بین جاده‌ی جدید و قدیم، تابلوهای راهنما خیلی گیج‌کننده‌اند، یعنی یک جا می‌بینید سر دو راهی هم سمت چپ تابلو زده کازرون و هم سمت راست! اگر قطب نما یا GPS دارید حواستان باشد که بعد از دشت ارژن جاده‌ی جدید به سمت جنوب می‌رود و قدیم به غرب. اگر هم ندارید، برای تفسیر تابلوها یادتان باشد که جاده‌ی قدیم از قائمیه (=شاهیجان) رد می‌شود.
فاصله از جاده قدیم ۱۱۰ کیلومتر و از جدید ۱۴۰ تا است.
تا پای غار:از روستای کشکولی تا پای غار دو راه دارید.یک راه سخت و کوتاه و یک راه آسان و دراز. راه اول این است که غار را نشانه بگیرید و بزنید به دل کوه تا برسید به غار. اگر کوهنورد حرفه‌ای نیستید من این راه را توصیه نمی‌کنم چون علاوه بر سخت بودن کمی هم خطرناک است. راه آسانتر اما شیب ملایمی دارد و نرم‌نرم اگر بروید بالا رفتنش کمتر از یک ساعت و نیم طول می‌کشد.
