آشنایی با مسجد اسنق سراب

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

در روستای اسنق مسجدی با ستون ها و روبنای سنگی و سنگ نبشته های زیبا قرار دارد.این مسجد در وسط روستا میان حیاط وسیعی بنا شده است .در داخل مسجد منبر چوبی منبت کاری شده شکسته و درهم ریخته ای وجود دارد که همزمان با بنای مسجد ساخته شده است. بر روی قطعه ای از بازوی آن نام بانی مسجد ،‌ صاحب فخرالدین محمد قید شده است. آثار باقیمانده از این منبر نشان می دهد که چند هنرمند توانا ، مدتی دراز صرف ساختن آن کرده اند.

مرمت این بنا از سال ۱۳۸۲ توسط میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آغاز و در سال ۱۳۸۵ به اتمام رسیده است.این مسجد از جاذبه های سراب،با شماره ۲۵۴۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

آشنایی با مسجد اسنق سراب

اسنه‌ یا اسنق‌ روستای‌ بزرگی‌ است‌ از دهستان‌ آلان‌ براغوش‌ بخش‌ مهربان که‌ در ۱۳ کیلومتری‌ جاده‌ بستان‌ آبادـ سراب‌ و ۷ کیلومتری ‌شرق‌ مهربان‌ واقع‌ شده‌ است‌. نام‌ اسنه‌ در کتاب‌ «حدودالعالم‌» باسم‌ «سراو» و میانه‌ یک‌ جا ذکر شده‌، و مؤلف‌ کتاب‌ آن‌ را به‌ داشتن ‌مسجد سنگی‌ مهم‌ متعلق‌ به‌ اوایل‌ قرن‌ هشتم‌، و افسانه‌های‌ متداول‌ بین‌ مردم‌ آن‌ حوالی‌ بسیار ستوده‌ است‌.

مسجد سنگی‌ اسنق‌ در وسط ‌روستا، میان‌ حیاط‌ وسیعی‌ بنا گردیده‌ است‌. کف‌ آن‌ از سطح‌ زمین‌ یک‌ متر بالاتر است‌. مسجد از یک ‌ایوان‌ و یک‌ نمازگاه‌ تشکیل‌ یافته‌ است‌. کف‌ ایوان‌ شکل‌ ذوزنقه‌ دارد، پای‌ دیوارهای‌ شمالی‌ و جنوبی‌ ایوان‌ دو قاعده‌ ذوزنقه ‌محسوب‌ می‌شوند.

دو ستون‌ سنگی‌ یکپارچه‌ مارپیچی‌ نیز با سرستونها و پایه‌های‌ حجاری‌ شده‌ بدیع‌، قسمت‌ ایوان‌ را نگه‌ می‌دارد.

نمازگاه‌ یا درون‌ مسجد به‌ شکل‌ مربع‌ مستطیل‌ است‌.

آشنایی با مسجد اسنق سراب

درون‌ مسجد چهار ستون‌ سنگی‌ استوانه‌ای‌ یکپارچه‌ دیده‌ می‌شود که‌ در دو ردیف‌ قرار گرفته‌اند و شامل یک ایوان ذوزنقه شکل گردیده که سقف ایوان بر دو ستون سنگی یکپارچه مارپیچی با سرستونها و پایه های حجاری شده استوار گشته است.این‌ ستونها و پایه‌ها و سرستونهای‌ مقرنس‌ خوش‌ طرحی‌ دارند، طرح‌ پایه‌ها یکنواخت‌ و طرح‌ سرستونها متفاوت‌ و در دو نوع‌ است‌.

نمای‌ بیرونی‌ مسجد همه‌ از سنگهای‌ منقش‌ بوده‌ و سقف‌ آن‌ نیز ظاهراً مانند مسجد سنگی‌ ترک‌ میانه‌، پوشش‌ گنبدی‌ داشته‌، که‌ به ‌مرور زمان‌ گنبدها و قسمت‌ مهمی‌ از دیوارهای‌ شمالی‌ و جنوبی‌ و غربی‌ آن‌ فرو ریخته‌ و به‌ جای‌ آنها دیوارهائی‌ از سنگ‌ و گل‌ ساخته‌ شده‌است‌، برای‌ پوشش‌ سقف‌ نیز تیرهای‌ چوبی‌ مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ است‌.

در ورودی‌ و دو پنجره‌ مسجد در این‌ دیوار تعبیه‌ گردیده‌ است‌. مدخل‌ مسجد طاق‌ جناقی‌ دارد. در حاشیه‌ بالا عبارت‌ «لا اله‌ اللّه‌، محمّد رسول‌ اللّه‌» و در حاشیه‌ پائین‌تر از آن‌ که‌ جانبین ‌و بالای‌ مدخل‌ را احاطه‌ کرده‌ است‌ حدیثی‌ به‌ مضمون‌: «قال‌ رسول‌ اللّه‌ علیه‌ افضل‌ الصلوه و اکمل‌ التحیات‌، اذا مررتم‌ بریاض‌الجنه ‌فارتعوا. قیل‌ یا رسول‌ الله‌ و ماریاض‌الجنه‌؟قال‌ المساجد و قیل‌ ماالرّتع‌ فیها قال‌: سبحان‌ اللّه‌ و الحمداللّه‌ و لااله‌الااللّه‌ و اللّه‌اکبر و لاحول‌ و لا قوه‌ الاباللّه‌ العلی‌ العظیم‌. اللهم‌ اغفرا للمؤمنین‌ و المؤمنات‌…» حک ‌گردیده‌ است‌.

پنجره‌ها طاق‌ ندارد بشکل‌ مربع‌ مستطیل‌ هستند.در بالای‌ هر دو پنجره‌، دو کتبه‌ وجود دارد.

در داخل‌ مسجد منبر چوبی‌ منبت‌ کاری‌ شده‌ شکسته‌ و درهم‌ ریخته‌ای‌ وجود دارد که‌ همزمان‌ با بنای‌ مسجد ساخته‌ شده‌ است‌. برروی‌ قطعه‌ای‌ از بازوی‌ آن‌ بانی‌ مسجد، صاحب‌ فخر الدین‌ محمّد، قید شده‌ است‌. همچنین‌ در بازوهای‌ منبر و سنگ‌ نبشته‌های ‌بالای‌ در و پنجره‌های‌ مسجد تاریخ‌ اتمام‌ کار بنای‌ این‌ مسجد و تهیه‌ آثار آن‌ در سال‌ ۷۳۳ هـ ق‌ به‌ امر فخرالدین‌ محمد بن‌رستم‌ و به ‌دست‌ نقاش‌ و حکاک‌ هنرمندی‌ موسوم‌ به‌ ملکشاه‌ صورت‌ گرفته‌ است‌، حک‌ گردیده‌ است‌.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید