یکی از مهم‌ترین مکان گردشگری استان اصفهان، قلعه تاریخی قمیشلو تیران است که به عنوان شاهکاری از دوران قاجاریه مکان مناسبی برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است.
قلعه تاریخی قمشلو از جاذبه های شهر تیران،در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی این شهر با مساحت تقریبی ۹ هزار متر مربع در مرکز پهنه گسترده پارک ملی قمیشلو (وسعت ۸۶ هزار هکتار) واقع شده است. قدمت ساخت قلعه به ۱۴۰ الی ۱۶۰ سال قبل برمی گردد. مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان پسر ارشد ناصر الدین الشاه قاجار حاکم استان های مرکزی ایران از جمله اصفهان، یزد، چهارمحال و بختیاری جهت گذراندن ماه های گرم سال در یک منطقه خوش آب و هوا، دستور ساخت این قلعه را در قمیشلو می دهد. (قمیشلو نامی ترکی است و به معنای مکان رویش فراوان نی و یا نیزار است.) ظل السلطان که مخرب بسیاری از آثار صفویه در شهر اصفهان از جمله کاخ آیینه خانه در کنار زاینده رود است، این قلعه تنها اثر به جامانده از این حاکم مستبد و خودرای است.
قلعه در کنار قلعه صفوی و مخروبه حیدر بنا شده است و دارای بخشهای مختلفی از جمله شاه نشین، حرمسرا،بارعام، مطبخ، اصطبل، شربت خانه، محل اسکان تفنگچی ها، محل رعایا و باغبانان و باغ بزرگی در سمت شرقی قلعه می باشد. قلعه دارای جهار درب جنوبی، شمالی، شرقی و غربی است که درب جنوبی مخصوص شاهزاده و حرمسرا، درب شرقی مربوط به باغ بزرگ، درب شمالی مربوط به رعایا و باغبانان و درب غربی مربوط به سواره نظام و چوپانان بوده است.
ظل السلطان هر ساله ماه های خرداد، تیر، مرداد و تا نیمه های شهریور را در این قلعه می گذرانده و از همان جا به ترتیب دادن امور نیز می پرداخته است و در این مکان بیشتر به تفرح و شکار آهو، قوچ و میش می پرداخته است.
این قلعه پس از ظل السلطان به فرزندان او ( اکبر میرزا و اصغر میرزا) رسید و آنها نیز تغییراتی در آن داده یا بر آن افزودند.این قلعه به طور موروثی در خاندان ظل السلطان گشته است تا با انقلاب اسلامی به کلی از دست خاندان قجر خارج شد.
این قلعه در چند فیلم سینمایی از قبیل ابوعلی سینا، امیرکبیر و شیر سنگی مورد استفاده قرار گرفت که شدت تخریب ها را افزایش داد و بعد از آن نیز تاکنون به عنوان پاسگاه حفاظت زیست استان مورد استفاده قرار گرفته است.
قلعه قمیشلو در سال های اخیر
قلعه قمیشلو در سال های اخیر با همکاری اهالی منطقه و سازمان های مردم نهاد بهسازی و مرمت شد. بخش های اصلی هزینه مرمت قلعه از محل وام تامین شد و سپس افراد شرکت کننده در طرح مرمت ، از طریق کمک های نقدی و خدمات ، در حد توان خود در باز پرداخت وام مرمت این قلعه تاریخی کمک می کنند. این قلعه تاریخی تا کنون سه مرحله ترمیم شده و تکمیل مرمت آن بیش از ۲ تا ۳ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
قلعه قمیشلو در محل منطقه گردشگری قمیشلو و پارک ملی قمیشلو آن یکی از پر طرفدارترین مکان های گردشگری شهر تیران و کرون است. این منطقه گردشگری که مکانی تاریخی و طبیعی محسوب می شود مکانی زیبا محسوب می شود و افراد بسیاری در گذر از شهر ، از منطقه دیدن می کنند.
