هند سرزمین جاذبه هاست. شهر به شهر این کشور را که بگردید جاذبه جدیدی می بینید که از گذشته های دور این کشور حرف می زنند. یکی از این جاذبه ها قصر هوا محل در شهر جیپور هندوستان است. اما جیپور کجاست؟ این شهر در شمال غربی هند قرار دارد. شهری که قدمت ساخت آن به قرن ۱۸ بازمی گردد و عنوان اولین شهر هندوستان را یدک می کشد که با اصول و قوانین شهرسازی ساخته شده است. با آوردن نام جیپور برای آنهایی که به این شهر سفر کردند، شهری به رنگ صورتی در یادها زنده می شود چرا که بیشتر ساختمان ها و بناهای شهر با ورود ولیعهد انگلیس به رنگ صورتی روشن رنگ آمیزی شد. همین دلیلی برای محبوبیت جیپور در ذهن گردشگران خارجی است.
معماری کاخ هوا محل
تاریخ ساخت این بنا به سال ۱۷۹۹ بازمی گردد، زمانی که استادی به نام لال چاند شروع به پی ریزی هوا محل کرد و فردی به اسم مهاراجه ساوای سین با سبک معماری هندوها و کریشنا در ۵ طبقه آن را ساخت.
معماری کاخ ترکیب منحصر به فردی از سبک‌های معماری اسلامی دوره‌ی مغول و معماری هندوها را نشان می‌دهد و در فرایند ساخت از عناصر معماری کاخ‌های صفوی نیز بهره گرفته شده است. ساختمان در پنچ طبقه به شکل هرمی و با ارتفاع ۱۵ متر بنا شد. یکی از نکات جالب طراحی این کاخ آن است که هیچ پل‌های برای رسیدن به طبقات بالا وجود ندارد و طبقات به جای پله، با سطوح شیب‌دار به هم متصل می‌شوند.
تنها سه طبقه از پنج طبقه قابلیت سکونت دارد. طبقات بالایی به علت ارتفاع کم، تنها در عمل تهویه هوا نقش دارند و کارکرد اقامتی ندارند. به علت وجود ۹۵۳ پنجره کوچک مشبک در کنار هم، نمای ساختمان شبیه لانه زنبور به نظر می‌رسد و این شکل ظاهری ویژگی جذابی است که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. هرچند در سال ۲۰۱۰ به منظور جلوگیری از آسیب دیدن بازدیدکنندگان، بسیاری از این پنجره‌ها مصدود شدند. استفاده از شن‌ریزه‌های سرخ و صورتی در تزیینات ساختمان، رنگ صورتی روشنی را به کاخ بخشیده است.
جزئیاتی دیگر
کاخ هوا محل مکانی برای زنان سلطنتی و زنان شاهزاده بود تا با قرار گرفتن در پشت پنجره‌های مشبک و کوچک بتوانند زندگی عادی و روزمره‌ی مردم را در میان بازار و خیابان تماشا کنند و از دیدن جشن‌ها و مناسبت‌ها لذت ببرند و در عین حال ترسی از دیده شدن نداشته باشند؛ زیرا که زنان حرمسرا به عنوان پرده‌نشین، اجازه نداشتند بدون روبنده در مکان‌های عمومی ظاهر شوند.
ساختمان، ورودیِ مستقیم ندارد و تنها میتوان از سمت کاخِ شهر وارد محوطه‌ی قصر شد که این ورودی هم از سمت پشت ساختمان است. هوا محل هیچ ورودی دیگری از خارج ندارد و به عنوان بخشی از کاخ شهر ساخته شده است.
این کاخ به دلیل دارا بودن چنین ویژگی‌های منحصر به فردی در معماری هند، به « نمونه‌ای خیالی از معماری » شهرت دارد.
در سال ،۲۰۰۶ دولت هند پس از ۵۰ سال کاخ هوا محل را با هزینه بسیار سنگین ۲۵۰ هزار دلار بازسازی کرد. در حال حاضر چند ساختمان و یک موزه برای بازدید عموم در آن وجود دارد. در موزه‌ی نقاشی‌های مینیاتوری، آثار ارزشمندی مانند زره‌های تشریفاتی و… نگهداری می‌شوند
بهترین زمان برای رفتن به هوا محل چه موقع است؟
به دلیل سیستم خنک کننده‌ی طبیعی که در معماری کاخ وجود دارد، این کاخ می‌تواند در همه‌ی ایام سال میزبان گردشگران باشد و اوقات دلنشینی را برای آنها فراهم کند، اما بهترین فصل برای بازدید، فصل زمستان است و بهترین زمان، صبح زود است؛ زمانی که نور خورشید وارد اتاق‌ها میشود و با عبور نور از میان پنجره‌های مشبک و شیشه‌های رنگی، مناظر کم نظیری را ایجاد می‌کند که از دیدن آن لذت خواهید برد.
جاذبه های نزدیک
در شهر جیپور جاذبه‌های گردشگری دیگری هم قرار دارند که میتوان در کنار بازدید از کاخ با شکوه هوا محل، از دیدن آنها هم لذت برد. برخی از این مکان‌ها عبارتند از: رصد‌خانه‌ی جانتار مانتار، جال محل، کاخ شهر، موزه آلبرت هال، قلعه‌ی آمیر، مزرعه‌ی فیل سواری، قلعه‌ی جاگار و … .
