تهران همیشه دستخوش تغییرات سیاسی زیادی بوده و اشخاص سیاسی و حکومتی زیادی در این کشور بودهاند که به سرزمین عزیزمان ایران خدمت کردهاند. از جملهی این اشخاص شهید مدرس (از مجتهدان و مخالفان سرسخت رضاشاه) نام دارد که امروزه خانه او به موزه تبدیل گشته و اکنون با نام خانه موزه شهید مدرس در معرض دید عموم و بسیاری از گردشگران قرار گرفته است.
خانه مدرس تهران، یکی از خانههای قدیمی و زیبای سنتی است. عمر این خانه به زمان قاجار بر میگردد. این خانه در محله امامزاده یحیی و عولادجان، یکی از محلات با سابقه تهران واقع شده است. محلهای که با گذر از کوچههای زیبای آن، میتوانیم به سالهای دور سفر کنیم.
سید حسن مدرس زمانی که نماینده تهران شد به این خانه نقل مکان کرد. خانهای که در نقشههای سال 1275 هجری قمری با عنوان خانه وزیر مختار فرانسه وجود داشت. بعد از سکونت شهید مدرس در این خانه و فوت او این خانه دیگر به عنوان خانه مدرس شناخته شد. گفته میشود آیتالله مدرس این خانه را با جمع کردن حقوق نمایندگیاش در مجلس خریداری کرد. بعد از خرید هم بخشی از خانه را فروخت تا قرضهای خود را بدهد و بخشی دیگر را خرج تعمیرات و بازسازی خانه کرد.
بعد از فوت ایشان خانه به حال خود رها شد تا اینکه در سال 1393 اینجا توسط محمد انصاری خریده و دوباره توجهها به اینجا جلب شد و با بازسازیهای بسیار دوباره خانه سرپا شد. البته طی این سالها بخشی از خانه از بین رفته بود. بخشی هم در طی این بازسازیها تخریب و دچار تغییر شد. اما در نهایت این مکان تبدیل به خانه موزه شهید مدرس و دارالقرآنی شد که اکنون یکی از مقصدهای جذاب برای سفر به تاریخ سیاسی و اجتماعی دوران اولیه پهلوی شده است.
بخشهای مختلف خانه موزه مدرس
در گذشته اینجا ترکیبی از سه خانه در کنار یکدیگر بود که تقریبا نصف کوچه را شامل میشد. چیزی که امروز میبینیم در واقع یکی از آن سه خانه است که همین هم تغییراتی در معماری و سازههای آن رخ داده است. در بازسازی این خانه ایوان اصلی و چندین درخت مختلف از جمله درخت کاج قدیمی و ده متری آن از بین رفته است.
معماری امروزی خانه شامل قسمت جلویی و عقبی است. قسمت جلویی حدود 2000 متر و دارای سه حیاط مختلف است. همچنین مثل بیشتر خانههای قاجاری این خانه هم شامل بخشهای اندرونی و بیرونی است. بخش اندرونی قسمتی بوده که برای ساکنان خانه بوده و قسمت بیرونی برای ملاقاتهای مردمی یا تدریس استفاده میشده است. این قسمتها با وجود راه داشتن به یکدیگر اما از هم پنهان بودهاند و با این سبک معماری مراجعهکنندگان به داخل خانه دید نداشتند.
علاوه بر اینها این خانه دو زیرزمین دارد که یکی تبدیل به شربتخانهای زیبا شده و میتوانید ساعاتی را در فضایی قاجاری سپری کنید و لذت ببرید. این ساختمان سه حوض زیبا هم دارد که یکی در زیرزمین، دیگری در حیاط خلوت و سومی هم در حیاط اندرونی است.
اینجا بخشی به نام بنیاد مدرسشناسی دارد. بنیادی که مستندات، مقالات کتابها و هرچیزی که مربوط به آیتالله مدرس باشد را جمع آوری میکند و در اختیار بازدیدکنندگان قرار میدهد. در اینجا هم روزنامهها و دست نوشتههای مربوط به آیتالله مدرس را پیدا میکنید و هم کتابخانهای بزرگ از کتابهای ایشان و سایر کتابهایی که مربوط به ایشان میشود موجود است.
جالبترین بخش این موزه اتاق اصلی آن است. اتاقی با دیوارهای سفید، تیرهای جوبی و پنجرههایی بزرگ که دور تا دور آن مبلهایی قدیمی قرار دارد. حضور در این اتاق، خواندن کتابهای قدیمی و تصور اینکه در روزگاری چه کسانی به اینجا رفت و آمد داشتند واقعا حس جالبی است.
مسیر دسترسی به خانه موزه مدرس
دسترسی به این موزه تقریبا کار سادهای است. نزدیکترین ابستگاههای اتوبوس و مترو به اینجا ایستگاه میدان بهارستان است. بعد از پیاده شدن در اینجا باید در خیابان مصطفی خمینی به سمت جنوب سوار تاکسی یا اتوبوس شوید. بعد از گذر از چهارراه سرچشمه در سمت چپ خود کوچه نصراللهی را میبینید. کمی که در این کوچه پیاده روی کنید در سمت راست خود کوچه جاویدی را میبینید. در میانههای این کوچه به مقصد خود خواهید رسید.
ساعت بازدید خانه موزه مدرس
بازدید از موزه مدرس برای همه افراد امکان پذیر است و محدودیتی وجود ندارد. تنها چیزی که باید دقت کنید این است که در ساعت درست به آن جا بروید. بازدید از این منزل دو دو نوبت از روز امکان پذیر است که ساعت اول از ۱۰ تا ۱۴ و ساعت دوم از ۱۶ تا ۲۰ است.
خانه موزه مدرس، فضایی الهامبخش و معنوی برای نسلهای امروز و فردا خواهد بود تا جامعه، ضمن آشنایی با بزرگان و مفاخر دین، با بهرهگیری از اندیشهها و آثار وی، زمینه آزادمنشی و استقلال را برای رسیدن به باوری دینی و ملی پیدا کند.