هودی خوانی مادران بندر ترکمن

به نظرم نقش موسیقی بیشتردیده می شود..برای طفل هیچ صدایی روح نواز تر از صدای مادر نیست و همه مادران ترکمن هنگام ، لالایی صدایخود را تا حد ممکن نرم و لطیف می نمایند تا طفل خود با راحتی، و آرامش هر چه بیشتر به خواب رود .این اشعار بیشتر در وصف طفل ، دعای طول عمر طفل است .اگر طفل پسر است آرزو بر مردانگی و با قد رت و با ایمان شدن و اگر دختر است، آرزو بردختری که همه ی هنر های دستی دختران و زنان، را بیاموزد و همدم برای مادر و فردی مؤمن ومعتقد به اعتقادات دینی باشد .

هودی، همان خواندن لالایی برای کودکان توسط زنان ترکمن است که در قالب اشعاری ۴ بندی (دو بیتی) است که در قالب پند و اندرز است، توسط مادران خوانده میشود تا کودکان به خواب شیرین بروند. اشعار این لالایی ها که از زمان های قدیم توسط زنان خوانده شده و به نسل کنونی رسیده، تمامی آرزوهای مادر برای فرزند خود می باشد. در حال حاضر با مدرنیزه شدن زندگی، این لالایی ها کم کم رنگ باخته اند.

لالائی در اصطلاح محلي “هودی” Hody گفته می شود. “هودی” یك واژه مركب است و از دو ماده “هو” “دی” مشق شده است. “هو” به معنای “خدا” و “دی” فعل امر از مصدر گفتن، به معنی “بگو” می‌باشد.

هودی یك اثر ادبی و در ردیف ادبیات شفاهی زنان تركمن به شمار می‌رود. هودي بيان اميدهای زنان تركمن برای فرزندان خود می باشد، هودی، بنوعی وصف سجایای اخلاقی برای کودکان می باشد که این اشعار در قالب ۴ بندی (قوشیق) یا دوبیتی سروده شده و بسیار دلنشین است.

در لالائی مادران تركمن، آنچه را كه در داستانهاي كهن و سنتي آنان وجود دارد، با آرزوها و خواسته های مادر در هم می آميزد. در اين لالائی ها از دائی ها، عموها، خاله ها و از برادران و خواهران نيز سخن به ميان می آيد و بدين ترتيب وابستگی و ارتباط معنوی خانواده با آنان آموزش داده می شود، همچنين مادر از سجايای نيكوی پدران و مادران و اجداد آنان ياد می كند و خواسته های خود را و هر آنچه را كه براي دلبندش نيكو می داند بر زبان می آورد. در اين لالائی ها مادر از اسب و يراق و شجاعت و قهرمانی ها نيز سخن می گويد و بدين ترتيب او با اين قبيل نغمه ها، خوشبختی را برای فرزند خود طلب می كند.

لالایی جلوه ای از زندگی قوم ترکمن است و مادر ترکمن سعی دارد در کنار ابراز احساسات، کودکش را باغیرت و دوستدار سرزمین اش بزرگ کند. هودی جزو ادبیات زنان و کودکان ترکمن به شمار می آید. همواره در متن هودی مادر فرزندش را ستایش و او را دعا می کند که این مقوله در تربیت کودک می تواند اثر بخش باشد. خواندن لالایی امری فرهنگی و تربیتی محسوب می شود، بنابراین در رشد فکری کودکان تاثیرگذار است.

ارزش‌های شاخص يا منحصر به فرد هودی را می توان نماد و هویت یک قوم و فرهنگ برشمرد. در لالائي مادران تركمن، داستان های كهن آنان، با آرزوها و خواسته هاي مادر در هم می آميزد، در مفاهیم هودی متوجه میشویم که مادر از خدا میخواهد فرزندش رشید و راستگو تربیت گردد و به شکار رود و برایش افتخار آفرینی کند. یکی از نکات قابل تامل و توجه در بحث لالایی ترکمن این است که اکثر هودی ها با کلمه”الله” شروع می شوند، و این نشانگر این امر است که با شروع هودی با نام “الله”، توکل به خداوند در ذهن کودک تداعی می شود . هودیها از انواع مختلف تشكیل یافته اند كه هر یك، مزامین خاصی دارند.

مهمترین مفاهیم هودی عباتند از:

ستایش مادر از فرزند / آرزوی درونی مادر / چگونگی تربیت مادر / دعا برای كودك / اندزهای اخلاقی و…
در ذیل، نمونه ای از هودی آمده است (در ستایش مادر از كودك):
منینگ گولین آی یالی كودك گل من همچون ماه زیباست
آیا گونه تای یالی همتای ماه و خورشید است
آغزیندن بیر سوز چیقسا آنگاه كه به سخن در می‌آید
شكر آتیلان چای یالی سخنانش همچو قند درون چایی، شیرین است.
هـودی هـودی هـودی هو خدا را بخوان، خدا را بخوان، … / فرزندم خدا را بخوان، خدا را بخوان، …
اسب به تاخت در حال نزدیك شدن است / بنگرید چه كس می‌آید / فرزند مهتر من می‌آید/ از مهمیزش خون می‌چكد.
از دستارش روغن می‌چكد. / اسبش پرنده / بالهایش از نقره / مهیا شده و با سوار شدن بر اسبش شكوه خاصی پیدا می‌كند
با اسبش به شكار می‌رود. / به كوهی می‌رسد كه در آنجا گوزن وجود دارد. / برای تو گوزنی شكار می‌كند. / با خون رفته از شکار که بر پیراهن اش آغشته شده / خسته از شكار باز می‌گردد / مادر قربان صدقه اش می‌رود.