ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر واقع شده و از شمال به جنوب سمنان و جنوب شرق گرمسار، از غرب به پارک ملی کویر و تنگ ظلمات و همچنین از بخش شرقی به سمت محور ارتباطی جندق-معلمان و در نهایت از جنوب به شمال انارک و چوپانان امتداد دارد.ریگ جن با وسعتی برابر با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع در این محدوده قرار دارد. به عبارتی ریگ جن در حاشیه شمالی به کوه گوگردی، در حاشیه شرقی به جاده دامغان ـ جندق و در قسمت شمالی به رودخانه ورگی که از ارتفاعات کوه گوگردی سر چشمه می گیرد منتهی می شود. این رود در جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی وارد ریگ جن می شود و کوه ملاهادی در حاشیه جنوبی این ریگزار قرار دارد.
ریگ جن یکی از جاذبه های گرمسار و از مناطق بکر ایران است که براساس اعتقاد مردمان محلی از آن به نام سرزمین نفرین شده هم یاد می‌شود. اما این نباید مانع از سفر شما به این منطقه شود زیرا تجربه‌ی همین افسانه است که این کویر را به یک جای ویژه تبدیل می‌کند. شاید بعضی‌ها فکر کنند که این کویر سرشار از ریگ و شن است؛ درصورتی که در واقعیت چنین نیست؛ بیشتر بخش‌های این کویر مخوف و افسانه‌ای از باتلاق‌های نمکی و زمین‌های مسطح پفکی تشکیل شده است و بیشترین زیربنای این کویر را تپه‌های ماسه‌ای تشکیل می‌دهد.
همانطور که گفته شد “ریگ جن” منطقه ای کویری و دارای تپه های ماسه ای در کویر مرکزی ایران است و به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه یا چاه آب، در گذشته های دور، محل عبور کاروان ها نبوده و فقط در سال های اخیر، چند گروه از محققان و سیاحان به آن منطقه رفته اند. گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و در قسمت جنوب شرقی پوشیده از تپه های ماسه ای به هم پیوسته است که به دم ریگ شهرت دارند.
در بخش‌های شرقی و مرکزی کویر به غیر از صفحات رسی و کویرهای پف کرده هیچ چیز دیگری مشاهده نخواهید کرد. اگر خاک این مناطق را کنار بزنید در لایه‌های زیرین املاح معدنی دیده می‌شود که در ساخت مواد شوینده، شیشه‌سازی و کاغذسازی استفاده می‌شود. نکته جالب توجه این است که در بخش‌های شمال و شمال غربی این کویر دشت‌های رسی خیس وجود دارد که تفاوت آن با این مناطق سطح خیس زمین آن است.در بخش شمال کویر و دیواره‌های پنج‌گانه کویر، دشت‌های رسی خیس و نمک‌زارهای زیبا وجود دارد. سطح زمین پوشیده از صفحات رسی و نمک‌زار است و در چاله‌ها وآب‌خیزهای این منطقه نیترات پتاسیم زیادی وجوددارد .
به کویر ریگ جن، مثلث برمودای ایران هم می گویند. یکی از بدترین اتفاقاتی که مخصوصا برای گردشگران ناوارد می تواند بیفتد، فرو رفتن در گل و لای است که به راحتی انسان را می کشد. به همین دلیل تا چندین سال هیچ کس جرات نمی کرد به این کویر سفر کند و راز آن را کشف کند.
این کویر بدلیل احاطه توسط کوه‌های اطراف، آب و هوایی خشک و بیابانی دارد و میزان تبخیر در آن بسیار بالاست؛ تغییرات آب و هوایی در ریگ جن بسیار زیاد و قابل لمس است. در بیش از ۸ ماه از سال در ریگ جن دمایی بالای ۵۰ درجه با آب و هوایی بسیار خشک داریم و در ۴ ماه دیگر به علت بارندگی و سرمای هوا رطوبت مقداری بالا رفته و باعث نمناک‌تر شدن هوا می‌شود. به‌دلیل ترکیب خاک و دمای هوا رشد گیاهان در ریگ جن مشکل و کند است. در یک سری از مناطق که باتلاقی است امکان رشد برای گیاهان وجود ندارد و در مناطق غربی هم درخت تاغ دیده می‌شود. اما در منطقه دُم ریگ جن از نظر پوشش گیاهی اوضاع به مراتب بهتری را شاهد هستیم و گیاهانی همچون گز، اشنان، خارشتر و تاغ توانایی رشد و زیستن دارند.
مسیر دسترسی کویر ریگ جن
برای رسیدن به این کویر اسرارآمیز باید ابتدا خودتان را به شهرستان گرمسار و پارک ملی دشت کویر برسانید و از آنجا به جاده سنگ فرش ملک آباد رفته و به سمت کویر بروید. پیشنهاد می کنیم اگر دلتان برای دلهره و ترس تنگ شده و می خواهید به ریگ جن بروید حتما از جیپ های سبک استفاده کنید و کاملا مجهز باشید. هر لحظه ممکن است در این کویر گم شوید و بنابراین آب، غذا، وسایل لازم تا حداقل ۲۰ روز را هراهتان ببرید و نقشه را هم در سفر به این منطقه ی خطرناک فراموش نکنید.
در ضمن، بلد محلی را فراموش نکنید، چون محلی ها معمولا آدم های کار کشته ای هستند و علاوه بر تعیین مسیر، حتی در شرایط سخت، خیلی خوب می توانند راهنمایی تان کنند. بخشی از منطقه، نسبتا مسطح تر است با تپه ها کوچک تر، بنابراین عبور از آن نسبتا آسان به نظر می رسد ولی با کمی پیشروی، با کم شدن ارتفاع به اراضی باتلاقی می رسید که اینجا تقریبا جنوب منطقه است. اصرار برای عبور از این اراضی باتلاقی بی فایده است، بنابراین بهتر است از سمت شمال غربی به حرکت تان ادامه دهید.
وقتی آخرین کوه هایی که 2300 متر ارتفاع دارند را رد کردید، به بخش شمالی ریگ جن می رسید. از اینجا، کوه دماوند را هم می توانید ببینید. با ادامه این مسیر، به پارک ملی کویر می رسید. اگر شما مسیر دیگری را می پسندید، می توانید با استفاده از نقشه و راهنما، مسیر جدیدی را تجربه کنید، اما تمام سختی ها و بالا و پایین ها، یک طرف و آسمان پرستاره شب هایی ریگ جن هم یک طرف. خوابیدن روی شن های روان، روی تپه ای بلند و چشم دوختن به آسمانی که حتی یک نقطه سیاه ندارد. بسیار خیره کننده است.
آدرس: گرمسار، پارک ملی کویر، جاده سنگفرش ملک آباد
