درمیانه خیابان سی تیر، چندقدم مانده به خیابان جمهوری خانه قاجاری خود نمایی می کند که درمیان ازدحام همیشگی خیابان های مرکزی تهران ازگردشگران ایرانی وخارجی پروخالی می شود.تکه ای ازتاریخ درمیانه یک باغ قاجاری، عمارتی بامعماری منحصربه فرد آن باعث شده که هم تاریخ مختلفی رابازگوکند و هم اینکه تاریخ سفال وشیشه ایران را در این مکان جست و جو کرد.
بنایی که امروزه به عنوان موزه آبگینه و سفالینه از جاهای دیدنی تهران،شهرت دارد؛ در منطقه 12 پایتخت جای گرفته است.
ورودی بنا تنها از سمت شرق و خیابان سی تیر راه دارد و قسمت شمالی و شرقی آن نیز به کوچه کم عرضی ختم می شود.
تاریخچه موزه آبگینه تهران
در تشریح تاریخ ساختمان موزه آبگينه می‌توان گفت که این مجموعه به خودی خود می‌تواند برای علاقه‌مندان به هنر، ديدنی و جذاب باشد.این مجموعه تا سال 1330 خانه و محل کار قوام‌السلطنه بود و بعد از آن به مدت 7 سال در اختیار سفارت مصر قرار گرفت.
پس از اینکه ساختمان موزه آبگینه به مدت 7 سال در اختیار موزه مصر بود، به ترتیب برای مجموعه‌هایی مثل سفارت افغانستان، بانک بازرگانی و در سال 1355 با همکاری مهندسان ایرانی و اتریشی مورد استفاده بود و تغییرات آن شروع شد.
طرح‌های متنوع و زیبایی که در دَر و پنجره‌های نفیس موزه آبگینه و سفالینه مورد استفاده قرار گرفته است، معماری زیبای هنرمندان دوران سلجوقی را تداعی می‌کند.
قدیمی‌ترین شیشه‌های موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران، لوله‌های شیشه‌ای به نام سیلندر شیشه است که از معبد چغازنبیل کشف شده و مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است.
مشخصات بنا
این موزه به دلیل معماری هشت ضلعی و نورپردازی بسیار جالب تالارها و آثار موجود در آن یکی از محبوب ترین موزه های شهر تهران به شمار می رود. این بنا در باغی به مساحت ۷۰۰۰ مترمربع قرار دارد.طرح‌های در و پنجره‌های نفیس که بسیار خوب نگه‌داری شده‌اند، یادآور معماری عصر سلجوقی است. موزه به طور ویژه به سفال و شیشه اختصاص دارد.این بنا دو طبقه است و 5 تالار به نام های بلور، مینا، زرین، صدف و لاجورد دارد.
همه چهارچوب درب ها و پله های موزه آبگینه منبت كاري شده اند.گچ بری ها و آينه‌كاری های طبقه دوم این عمارت مربوط به دو دوره قوام و قاجار هستند. نمای بنا نیز به 50 شکل متنوع آجر كاری شده است.به طور کلی، معماری و تزیینات موزه آبگینه به تنهایی جذاب و دیدنی هستند. پس از انقلاب در سال ۱۳۶۸ به آينه کاری های طبقه دوم بخش هايی اضافه شده که در آن ها مضامين مذهبی و انقلابی به چشم می خورد.
تالارهای موزه
تالار مينا: حاوی اشيای شيشه ای و سفالين متعلق به هزاره هاي اول و دوم پيش از ميلاد مسیح است.
تالار بلور: حاوی باستانی ترین و قدیمی ترین سفال ها، شیشه ها و لوله های شیشه ای است.
تالار صدف: این تالار شامل انواع سفال های قرون سوم و چهارم شهر نيشابور است. تالار صدف به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده می‌شود.
تالار زرین: دلیل نام زرین وجود ظروف زرين‌فام باقی مانده از دوران سلجوقي است. همه اطراف ظرف های این تالار با خط نسخ و نستعليق تزيين شده اند. همچنین چهره‌های مغولی روی این ظروف خود نمایی می‌کنند که با توجه به شهر محل پیدایش، نقوش آن‌ها فرق می‌کند.
تالار لاجورد: لعاب های فيروزه ای رنگ برجا مانده از قرن های هفتم و هشتم – دوره ايلخاني – دلیل نام لاجورد این تالار هستند. ظروف شيشه اي این تالار به به سده هاي يازدهم تا سيزدهم هجري تعلق دارند.با نزدیک شدن به دوران صفویه، اشیاء مصرفی‌تر می‌شود. تزیینات این بخش شامل گلاب پاش و صراحی است. همچنین میزی که از دوران قاجار به جا مانده با لعاب هفت رنگ و مزین به نقش چهره‌های شخصیت‌های شاهنامه است که نام هر شخص بالای چهره نوشته شده است.
بخش های مختلف موزه آبگینه و سفالینه های ایران
موزه آبگینه و سفالینه ایران شامل بخش‌های اداری (زیر زمین)، دبیرخانه و ریاست (طبقه بالا) است. کتابخانه نیز در ضلع شمال غربی واقع شده است که بیش از 4 هزار جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه‌های باستان شناسی، تاریخ و هنر را در خود جای داده است.
در ضلع شمالی محوطه موزه آبگینه و سفالینه ایران بناهایی برای تکمیل مجموعه در دست احداث است که در طبقه اول کلاس‌های آموزشی و در طبقه دوم نمایشگاه موقت قرار گرفته است.
در حال حاضر 2هزار و 64 قطعه سفال و شیشه تاریخی در موزه آبگینه تهران حفاظت می شود که از این تعداد 899 آبگینه و شیشه، 680قطعه سفال، 242 بلور و 243 شی نفیس است.
موزه‌ی آبگینه یا همان خانه قوام السلطنه نخست وزیر سابق کشور در دوران قاجار و پهلوی در تاریخ هفت اردیبهشت 1377 با شماره‌ی ثبت 2014 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مسیردسترسی
موزه آبگینه و سفالینه‌در تهران، خیابان جمهوری، خیابان سی تیر، پلاک 55 واقع شده است و برای رفتن به این موزه می‌توانید از مترو استفاده کنید. کافی است در خط یک مترو تهران در ایستگاه سعدی از قطار پیاده شوید و پس از خروج از ایستگاه با حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی در خیابان جمهوری به سمت غرب به خیابان سی‌تیر و موزه آبگینه برسید یا از اتوبوس‌هایی که از خیابان جمهوری می‌گذرند، مثل اتوبوس‌های میدان بهارستان – میدان جمهوری استفاده کنید.
در ایستگاه پل حافظ پیاده شوید و در خیابان جمهوری به سمت شرق بروید و پس از 5 دقیقه پیاده روی به خیابان سی‌تیر برسید. می‌توانید با انتخاب خط یک مترو و ایستگاه سعدی، از فهرست اتوبوس‌هایی که در خیابان جمهوری تردد می‌کنند باخبر شوید. این منطقه در طرح ترافیک تهران قرار دارد، پس اگر قصد بازدید از موزه در ایام غیر تعطیل را دارید، باید مجوز تردد در طرح ترافیک تهران را خریداری کنید.
