گُلباف در بخش گلباف شهرستان کرمان قرار دارد. نام این بخش در گذشته، «گوک» بوده است . گلباف بخاطر مرغوبیت قالی های دست باف اهالی بدین نام مشهور شده است. گلباف با داشتن دو اقلیم سرد و گرم محصولات متنوعی دارد. میوه های مناطق سردسیری شامل انواع زردآلو، انواع انگور، سیب، گلابی، توت، گیلاس، آلبالو، انجیر، انار، به، هلو، بادام و گردو است. خرما و مرکبات در مناطق گرمسیری بعمل می آید. خرمای نسک و کشیت بسیار مرغوب و مخصوص است.انواع سبزیجات و صیفی جات در منطقه گلباف کشت می شود. شهر گلباف در فصل تابستان روزهای آفتابی شفاف و گرمی دارد اما شبها قدری سرد است. خیابان اصلی گلباف درختان چنار بسیاری دارد. لذت پیاده روی عصرانه در زیر این درختان فراموش نشدنی است.
شهره است که زمین گلباف سخاوتمند است و محال است که نهالی بکارید و بار ندهد. در دامنه ارتفاعات و دشت های میان کوهی ختمی، پونه، کلپوره، اسپست، بومادران، شیرین بیان و … می روید و کشت نعنا و تلخون، زعفران، گل خشت، فلفل و سماق آن مشهور است.گلباف در گذشته بلحاظ تولیدات کشاورزی خاص مورد توجه تجار، و بازرگانان اقصی نقاط مملکت و کشورهای هند، پاکستان و افغانستان بوده است.
گونه های گیاهی فراوان و بیشماری در این منطقه به چشم می خورد که می تواندبرای انجام تحقیقات گیاهشناسی ، گیاهپزشکی و خاکشناسی موضوع جالبی باشد.
گلباف دارای ۵۷ رشته قنات در بخش مرکزی آن است که دبی آب آن حدود ۳۳۰۰ لیتر آب در ثانیه است که مجموعه روستاهای این بخش را سیراب می نماید. از این تعداد قنات، ۲۷ رشته قنات هم اکنون دایر و در شهر گلباف جاری است. اگر چه کم آبی های اخیر بر کاهش میزان دبی آب تاثیر گذاشته ولی هنوز با دبی ۱۱۰۰ لیتر در ثانیه دشت گلباف را سیراب می کند.
آب بعضی از این قنات ها دارای خواص درمانی است. در مورد خواص درمانی آب قنات ها تاکنون مطالعه جامعی صورت نگرفته است. مردم محل عقیده دارند که قنات خندق، آب سردی دارد که برای بیماری شراء قابل استفاده است و قنات آترکان که دارای آب ولرم است برای لطافت پوست و زخم درمانی موثر می باشد.
کشاورزی گلباف در گذشته بازار پرسودی داشته خشکبار، ترخون و نعنای خشک شده، برگه هلو تولیدی آن به سایر نقاط کشور و هندوستان صادر می شده است.
جاذبههای گردشگری گلباف
از مکانهای دیدنی شهر گلباف میتوان به قلعه 6000 ساله کشیت، سرو 900 ساله، دریای عجیب الخلقه، بیکند (نوعی خانه است مانند غار)، قناتهای پر آب، کوههای رنگارنگ، یخچال طبیعی، رشته کوه پلوار، آبشار بیدوئیه، کلوتهای کشیت، آبشار کشیت، رودخانه کشیت، خانههای داخل کوه هشتادان ، آبگرم جوشان، کوه شبه دماوند کرمان در جوشان، باغ تاریخی مرتضی خان هشتادان و آبشار حرمک اشاره کرد.
آبشار حرمک
آبشار حرمک دراستان کرمان واقع است. روستای حرمک در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شرق شهر کرمان و در ۴۵ کیلومتری جنوب شرق شهر گلباف واقع است. آبشاری ۱۴متری با خروشی آرام، در تنگه کم عمق و عمود، با شیب ۹۰ درجه که در ابتدا حدود ۸ متر و پس از آن در سطح دیوارهها حدود ۶ متر جریان پلهای را طی میکند؛ تا در روستای حرمک که از شرق به کویر لوت و از غرب با کوه سنگی همسایه است؛ آواز طبیعت را به گونهای جذاب برملا سازد. آبشار حرمک به همراه آبشار کشیت، در فضای خشن، خشک و وهمانگیز کویر لوت، شکوه خاصی پیدا نموده اند.
آبشار کشیت
کویر لوت با جاذبههای طبیعی شگفتانگیز و منحصر به فردی که دارد دنیایی اسرارآمیز به شمار میآید. آبشار کشیت یکی از جاذبههای خاص در کویر است. در 40 کیلومتری شهر گلباف در روستایی به نام کشیت منطقهای پُر دار و درخت به چشم میخورد که با رودخانهای پر آب و نخلستانی زیبا شما را مسحور خود میکند. آبشار کشیت به ارتفاع 12 متر از میان صخرهها به پایین میریزد و حوضچهای عمیق را پدید میآورد. حوضچهای که محلیها به آن دریا میگویند و کودکان در گرمای تابستان تنی به آب میزنند تا گرمای کویر را از تن خود بزدایند. مساحت حوضچه آبشار کشیت در حدود 600 متر مربع است.
قلعه کشیت
این قلعه مربوط به دوره سلجوقیان است و در شهرستان کرمان، بخش گلباف، دهستان کشیت، روستای کشیت واقع شده است.
این قلعه در اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۵۰۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قلعه تاریخی که برخی بر این باورند حتی ممکن است ۶۰۰۰ ساله باشد و به ماقبل دوره سلجوقیان مربوط است، افسانههای شنیدنی زیادی دارد که مردم این روستا نسل به نسل برای یکدیگر بیان کردهاند. مردم این روستا بر این باورند که در گذشته سنگی بزرگ از آسمان بر میان این قلعه افتاده که هنوز باقی است. این سنگ آنقدر بزرگ است که از دربهای ورودی قلعه به هیچ عنوان قابل عبور نیست و کمی اثبات این عقیده را قوی تر میکند.
کیک برفی گلباف
کیک برفی (snow kik) ، طبیعتی بکر و زیبا است که در20 کیلومتری گلباف همچون یخچالهای قطبی، در تمام سال پوشیده از برف است. در 3-2 کیلومتری آن، منطقه سرسبز و زیبای گلچین وجود دارد، در بین این دو رودی به طول چند کیلومتر در جریان است، که به زیبایی منطقه میافزاید.
وجود نخلستانهای کشیت کلوت و برخانهای جنوب آن
این بخش می تواند بمانند کلوت های شهداد برای گردشگران ماجراجو جاذبه داشته باشد. لزوم ایجاد بستر های امنیتی و جاده های دسترسی از روستای کشیت به سمت کلوت جنوبی و ایجاد کمپ های کویر نوردی اهمیت دارد.
رودخانه شترکش
این رودخانه با مسیل های مختلف و شاخه های فرعی متعدد که از دامنه های ارتفاعات نسکی سرچشمه می گیرد، به طرف شمال شرق جریان یافته و به کویر لوت منتهی می شود.
گسل گوک
مهمترین گسل گلباف، گسل فشاری گوک است. این گسل با طول بیش از 200 کیلومتر، از غرب شهداد تا محدوده غربی دشت بم با روند شمال غرب ـ جنوب شرق امتداد می یابد. علاوه بر گسل اصلی فوق، گسل های فرعی متعددی نیز در جهات مختلف، در این منطقه وجود دارد.
این رودخانه شور با سرشاخه های متعدد که مهمترین آنها رودخانه های بمی و گزنو است، از ارتفاعات قبله، مرگو، کلاغون و نسکی در اطراف گلباف سرچشمه گرفته و پس از عبور از دهنه نسکی (دره) واقع در جنوب شرق شهر گلباف به طرف شمال شرق جریان یافته و به کویر لوت سرازیر می شود.
چشمه آب معدنی سلطان حسن شاه
این چشمه در مسیر جاده گلباف ـ سعید آباد ـ سلطان حسن شاه قرار دارد و مظهر آن تا گلباف حدود 30 کیلومتر است. مظهر آن از شکاف سنگ های آهکی و در امتداد گسل گلباف از زمین خارج می شود. در واقع در این محل چند چشمه وجود دارد که آب دهی مجموع آنها حدود 14 لیتر در ثانیه و دمای آن 14 درجه سانتی گراد است.
سرو ۹۰۰ ساله گلباف
سرو 900 ساله شهر گلباف با قطر 6 متر و ارتفاع 40 متر از دیرباز از دیدنی های آن بوده است. این سرو که توسط عارف مشهور، ابوسعید ابوالخیر خراسانی کاشته شده، در گذشته مورد احترام و تقدس بوده بطوریکه در مراسم تعزیه، تنه سرو را سیاه پوش میکردند و در عروسی ها عروس را برگرد آن می گرداندند.
ارتفاعات کلاغون
ارتفاعات کلاغون با جهت شمال غرب ـ جنوب شرق به صورت دیواره طبیعی شهر گلباف و دشت کویر لوت، دو دهستان گلباف را از یکدیگر جدا ساخته است. این ارتفاعات در شرق شهر گلباف به وسیله رودخانه دهنه نسکی بریده شده و ادامه آن به نام کوه نسکی خوانده می شود.
ارتفاعات کلاغون دارای قله های مرتفع، تنگه ها، گردنه ها و دره های متعددی است که تنگه ها و دره های آن امکان تردد از این ارتفاعات را میسر می سازد.