شهرستان خمین دارای بناهای تاریخی كهنی است كه یكی از این بناها كبوترخانه هایی است كه شگفتی آن چشم هر بیننده و گردشگری را برمی انگیزد.این بنا از جاهای دیدنی خمین می باشد. در خمین ، از جمله آثار منحصر به فرد معماران ایرانی فرهنگ بزرگ سخن ، کبوترخانه یا کبوترخان را چنین معنی کرده است: «برجی که برای کبوتران ساخته می‌شود/ منفذی در زیر حمام‌های قدیمی برای انتقال حرارت ساخته می‌شد.»
همچنین در فرهنگ معین، آمده است: «محلی که کبوتر در آن آشیان سازد. در برخی نواحی، برج‌هایی می‌ساختند به نام مذکور.»
اما در لغت‌نامۀ دهخدا، آمده است:کبوترخانه؛ برج حمام/ برج کبوتر/ کفترخان/ کبوترخانه/ باروگونه‌ای که کنند و در آن لانه‌های کبوتران سازند/ در اصطلاح بنایی سوراخ‌ها که در زیر حمام برای نقل حرارت سازند. جایی که برای کبوتران اهلی سازند./ کبوترخان/ ورده/ آنجا که کبوتران خانه کنند/ برج کبوتر/ بنایی که به آشیانهٔ کبوتر اختصاص دارد و آن معمولاً به‌صورت برجی باشد و اندر وی برجی و کبوتر خانه‌ای ساخت.»
کبوترخانه‌ها برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته می‌شده است. کود کبوتر در گذشته استفاده‌های بسیاری در صنعت داشته، از جمله صنعت دباغی در چرم سازی و ساخت باروتبه همین دلیل در زمان شاه عباس صفوی مالیات نسبتا سنگینی از کبوترخانه‌ها گرفته می‌شد. از دیرباز، برای استفاده از گوشت و کود کبوتران، ساختن کبوترخان معمول بوده است
در روستاهای خمین، کبوترخانه‌های زیادی قرار گرفته‌اند. این کبوترخانه‌ها، بناهای کنگره‌داری هستند که نوار سفیدی از گچ در چهار طرف دیوارها و کنگره‌های اطراف سقف آنها کشیده شده و از هنر معماری خاصی برخوردار هستند. موقعیت این کبوترخانه‌های به گونه‌ای است که از هر نظر امنیت کبوتران را تامین و دسترسی به آب و دانه را برای آنان آسان‌تر می‌کند.
در ساختمان این برج ها از خشت خام (خاك رس) كه در این شهرستان یافت می شود، چنان با مهارت استفاده شده كه شگفتی هر اهل ذوقی را برمی انگیزد.
كبوترخانه های دارای سوراخهای ورودی و خروجی محدودی هستند كه در دیواره های بالای كبوتر خانه چوب متعددی نصب می شده تا كبوتر ها به راحتی بتوانند بر روی آنها بنشینند وسپس وارد كبوتر خانه بشوند.
پایین كبوتر خانه ها از یك بریدگی خاص برخوردار است تا حشرات گزنده براحتی نتوانند از دیواركبوتر خانه وارد آن بشوند و در داخل این برج ها مقیاس ها به طور اصولی درك می شود و نسبت های دقیق و آرایش بسیار جالب لانه های كبوتران بیننده را به كنجكاوی وا می دارد.
موقعیت این برج ها طوری است كه از هر نظر امنیت كبوتران را تامین و دسترسی به آب و دانه برای آنان به سهولت امكان پذیر باشد.
در طرح هر برج به سه مساله توجه شده، به كار بردن حداقل مصالح ساختمانی با ایجاد حداكثر لانه های كبوتر و فضاهای ارتباطی به طوری كه مصالح ساختمانی مصرفی در برج ها از خشت خام می باشد و خشت ها فقط فشار را تحمل می كنند و تحمل آنها در برابر نیروهای كششی و پیچشی حداقل است.
مساله تهویه در داخل برج حائز اهمیت است، داخل برج در طول سال باید از حرارت مطبوعی برخوردار باشد تا كبوتران بتوانند در شرایط مساعدی تخمگذاری كنند.
با توجه به اینكه كبوتران در تاریكی دید كافی ندارند از این جهت روشنایی داخل برج به نحوی تامین شده كه كبوتران به آسانی می توانند لانه های خود را پیدا كنند و ورود و خروج شان به سهولت امكان پذیر است.
پنجره ها و برجك های مشبك در برج باید به نحوی تعبیه شده باشد، كه كبوتران برای ورود و خروج، دچار مشكل نشوند و مجبور نشوند برای یافتن لانه هایشان داخل برج را دور بزنند.
كشاورزان شهرستان خمین بدین روش فضله های كبوتران را به عنوان كود و برای تقویت زمین كشاورزی شان استفاده می كرده اند.
در برج كبوتر جمع آوری فضولات كبوتران به عنوان كود، دور كردن كبوتران از مزارع جهت جلوگیری از آسیب رساندن به مزارع و شكار كبوتران و استفاده از گوشت آنها از اهداف احداث این بناهاست.
این فضولات در زندگی اقتصادی زارعان محلی نقش موثری داشته، به همین علت كبوتران نزد آنها كم و بیش از اهمیت خاصی برخوردار بوده اند.
با مروری بر نوشته های جهانگردان در طی سه قرن گذشته می توان نتیجه گرفت كه قدمت این برج ها به درستی معلوم نیست.
آنچه مسلم است بیش از 700 سال، برج های كبوتر خرید و فروش می شده و حتی صاحبان آنها به علت درآمد قابل توجهی كه از این برج ها عایدشان می شد، همه ساله مبلغی به عنوان مالیات به دولت های وقت پرداخت می كردند.
هر كبوترخانه نسبت به جذب كبوترهای محیط خود دارای قیمت واعتباری خاص بوده كه فرد صاحب كبوترخانه از این اعتبار برخود می بالیده است.
