نظرآباد شهرستانی است در استان البرز که در نزدیکی شهرستان ساوجبلاغ واقع است. مرکز این شهرستان شهر نظرآباد است. این شهرستان تا سال ۱۳۸۱ یکی از بخش‌های شهرستان ساوجبلاغ بود و در حال حاضر هم در حوزه انتخابیه ساوجبلاغ واقع است.استقرار این شهرستان در کنار جاده ترانزیت وآزاد راه تهران – تبریز و راه آهن تهران – تبریز موجب توسعه آن در پنجاه سال اخیر شده‌است. نقطه عطف آبادانی نظرآباد، راه‌اندازی کارخانه نساجی مقدم در سال ۱۳۳۷ش به کوشش میرزا عبدالله مقدم (درگذشت ۱۳۶۱ش) است. جمعیت آن براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰، ۱۴۱۱۶۰ نفر یعنی ۹/۵ درصد کل جمعیت استان البرز است.
«ترکی ساوجبلاغی» یکی از شاخه‌های ترکی آذربایجانی، زبان غالب اهالی شهرستان نظرآباد است. حضور لهجه‌های دیگری از زبان ترکی و نیز انواع لهجه‌های زبان فارسی در این شهرستان از نتایج مهاجرپذیری آن است. خاک سبک و آب فراوان دشت نظرآباد، بسیار برای کشاورزی مناسب است و دامپروری در کنار زراعت، از عمده منابع درآمد روستاییان نظرآبادی است. غیر از اقلیت ارامنه، غالب اهالی شهرستان، مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند.
امامزاده ابوالحسن مسکین آباد
امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شده‌است. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.
در سمت جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن، رواق اصلی مقابل حرم قرار دارد که طول آن ۸/۵۰ متر و عرض آن ۳/۴۰ متر است. پوشش رواق مزبور در جلو به صورت مسطح و تیرریزی شده و در عقب به کمک قوس های آجری و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامی عرض و نمای ضلع غربی رواق مزبور را در چوبی مشبکی که قسمت بالای آن قوس دار می باشد فرا گرفته است.
قسمت اصلی امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبی رواق مزبور واقع است و به کمک دری که ۱/۱۵ متر عرض دارد به هم ارتباط دارند. طرح حرم در داخل عبارت از یک چهار ضلعی کامل است که طول هر یک ازاضلاع آن ۴/۶۰ متر و ضخامت دیوارهای آن ۱/۲۰ متر می باشد. دیوارهای جانبی حرم فاقد هرگونه تزیین است. در وسط دیوار غربی حرم دو پنجره چوبی مشبک بر روی یکدیگر در قطر دیوار جاسازی شده بوده اند که در حال حاضر یکی به در تبدیل شده است. پوشش نخستین حرم به کمک چهار فیل پوش و سپس کاربندی های روی آن ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهاچوب در ورودی حرم دارای طرح گل و بته های دهان اژدری است ولی دو لنگه در آن فاقد ارزش هنری است.این در حالی است که در گذشته دو لنگه در ورودی آن نیز نظیر چهارچوب کنونی دارای تزیینات زیبایی بوده و به همین دلیل در سال ۱۳۴۲ دزدان آثار تاریخی آنرا همراه با ضریح چوبی می ربایند.
پس ازمدتی ضریح امامزاده و در آن کشف می گردد که در چوبی نفیس هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری می‌شود. ضریح مزبور عبارت ازصندوق مستطیل شکلی است به طول ۲/۱۱ و عرض ۱/۱۸ متر که دو دیواره طولی آن به وسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه منبت کاری صندوق آن را جزء آثار ارزنده دوره صفویه قرار داده است. کتیبه بسیار زیبای صندوق بر روی دیواره عرضی آن قرار دارد که با خطی خوش کنده کاری شده است. در این کتیبه عنوان شاه طهماسب صفوی که که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است: «ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان»
در مقابل ضلع غربی حرم رواق دیگری قرار دارد که طول آن ۴/۵۰ متر و عرض آن سه متر است در ضلع شمالی آن دیواری به قطر ۱/۴۰ متر داشته است که در ورودی در آن قرار داشته است. این دیوار در حال حاضر برداشته شده است. ضلع غربی این رواق را نیز سراسر در چوبی مشبکی فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقی غرفه نیز دو پنجره چوبی مربوط به حرم قرار داشته. یکی ازاین پنجره ها در حال حاضر به در تبدیل شده است. به طور کلی باید گفت که قدیمی ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بنای چهارگوشه حرم است و سپس رواق های شمالی و غربی و پیش رواق شمالی به آن آفزوده شده است. در سالهای اخیر تمامی رواق های غربی حرم که کل طول بنا را در بر می گیرد و ازغرب به واسطه پنجره های وسیع و مرتفع چوبی مشبک به صفه مرتبط است، به یکدیگر متصل شده اند و یک رواق طولی با عرض ۳ متر را شکل داده اند. هر سه دهانه بازشویی از میان پنجره مشبک به حیاط دارند. همچنین یک در در شمالی ترین قسمت رواق به بیرون ایجاد شده استدر سال های اخیر در قسمت جنوب اتاق حرم، یک اتاق و رواق با همان الگوی معماری به طول ساختمان افزوده شده است.
فرودگاه آزادی نظرآباد
فرودگاه تفریحی و آموزشی «آزادی» از مناطق نمونه گردشگری استان البرز است. این فرودگاه در جنوب غربی شهرستان نظرآباد و در نزدیکی روستای صالحیه واقع شده و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور و حتی خاورمیانه فعال است. مجموعه پروازی آزادی بیش از ۶۰ هواپیمای فوق سبک دارد و در آن آموزش پرواز و خلبانی در قالب دورههای تخصصی انجام می‌شود. کارشناسان بر این نظرند که «پدیده هوانوردی عمومی در ایران» به طور جدی از این فرودگاه آغاز شده است. هوانوردی عمومی، اصطلاحی است که شامل تمام هوانوردی ها و فرایندهای مربوط به غیر از نظامی و ترابری هوایی برنامه ریزی شده (خطوط هوایی مسافربری و باربری) می شود. عباس خاراباف – خبرنگار مجله دانستنیها – در شماره ۳۰ آن مجله از «نخستین نمایش هوا فضا در فرودگاه آزادی» گزارشی به شرح زیر تهیه کرده است.
نمایش «اوج ایرانیان» نخستین نمایش هوا فضای فرودگاه آزادی در محل این فرودگاه خصوصی واقع در شهرستان نظرآباد استان البرز برگزار شد. این مراسم و نمایش هوایی منحصر به فرد آن با استقبال مناسبی از مردم روبرو شد؛ طوری که تعداد زیادی از مردم استان های تهران، البرز و قزوین برای تماشای مانور هواگردهای سبک و فوق سبک در محوطه زیبای فرودگاه گردهم آمده بودند.
از نکات برجسته این نمایش هوایی مانورهای فوق العاده زیبا و حرفه ای هواگردهای سبک بود که در بسیاری از مواقع موجب تهییج جمع حاضر شده و البته بعضی ها را هم نگران کرد! یکی دیگر از موارد قابل توجه، استقبال پرشور روستاییان روستاهای اطراف از نمایش هوایی بود؛ به طوری که بسیار از مردم روستاهای اطراف، مسیرهای طولانی را پای پیاده برای تماشا آمده بودند. فرودگاه آزادی تنها فرودگاه خصوصی است که در بخش های تحقیقاتی، صنعتی، آموزشی و تفریحی فعالیت دارد. آموزش خلبانی، خرید و فروش و مونتاژ هواپیماهای فوق سبک از فعالیت های جاری این فرودگاه هستند.
این فرودگاه با در اختیار داشتن امکانات متنوع قطب نخست هواپیمای فوق سبک ایران و مرکز خرید و فروش این نوع از هواپیماها است. همچنین در این فرودگاه تعمیرات و دیگر خدمات برای هواپیماهای خصوصی انجام می شود. فرودگاه آزادی در شهرستان نظرآباد دارای امکاناتی همچون، باند و برج مراقبت پرواز، آشیانه آماده سازی هواپیما، پارکینگ، کارگاه های ساخت و مونتاژ، آشیانه تولید، آشیانه نگهداری هواپیما، ترمینال و جایگاه بازدید کنندگان، ایستگاه مجهز هواشناسی و سایت ایمنی زمینی است.
محوطه باستانی ازبکی
منطقه باستان‌شناسی ازبکی در آن واقع شده و نمونه اولین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری می‌شود توسط سیدمحمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها از این منطقه به سازمان ملل هدیه شده است، مصطفی بازرگان برادر مهندس مهدی بازرگان از مفاخر و محققان این شهرستان محسوب می‌شوند و هم اکنون در سن ۹۷ سالگی در این منطقه زندگی می‌کنند شهر مصطفی آباد یادگار دوران مباشری وی بر این شهر است.
ازبکی یکی از روستاهای دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد است که در ۸۰ کیلومتری غرب شهر تهران واقع شده‌است. بخش‌هایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. براساس کاوش‌های صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده شش هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها است. ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای برابر با صد هکتار و ۱۰ تپه ارزشمند است که شش تپه از آن را گروهی از باستان شناسان ایرانی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده (از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴) حفاری کرده‌اند.
